VS - par. 3 - VWO

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3. Wat hebben mensen minimaal nodig?

Leerdoelen

• Je kent het schema met de verschillende typen uitkeringen

• Je kunt het verschil uitleggen tussen de loondervingsfunctie en de minimumbehoeftefunctie

• Je kent het stelsel van sociale zekerheid (111)

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een omslagstelsel en een kapitaaldekkingsstelsel en van ieder een voor- en een nadeel benoemen.

Wat zijn de vier functies van de verzorgingsstaat?

Functies van de verzorgingsstaat

1. Verzorgingsfunctie: hulp aan mensen die niet (meer) voor zichzelf kunnen zorgen
2. Verzekeringsfunctie: iedereen heeft de zekerheid van een inkomen als gevolg van ziekte, werkloosheid of ouderdom
3. Verheffingsfunctie: kansen om je te ontplooien (kennis en vaardigheden voor de arbeidsmarkt en aanleren van waarden en normen die nodig zijn om verder te komen)
4. Verbindingsfunctie: creëren onderlinge verbondenheid (sociale cohesie) 

Wat kost jij per maand?

Interdependentie

Onderlinge afhankelijkheid.

Externe effecten:
gevolgen voor anderen dan de direct betrokkenen

Externe effecten (De Swaan)

De effecten, van bijv. jouw ziekte, op anderen. Sinds de industrialisering sterk toegenomen omdat je van meer mensen afhankelijk bent (interdependentie).

Wet Werk en Bijstand (WWB)

Mensen zonder baan of andere uitkering komen in aanmerking voor een bijstandsuitkering.

- Sociaal minimum: het bedrag wat mensen minimaal nodig hebben om in hun levensonderhoud te voorzien

- Valt sinds 2015 onder de Participatiewet (Pw)

Welk dilemma bestaat er omtrent het sociale minimum?

Sociaal minimum...

- moet hoog genoeg zijn om van te leven en deel te nemen aan de slv.

- moet laag genoeg zijn om mensen te motiveren te gaan werken. En zodat mensen bereid zijn om er aan mee te betalen.

Functies en uitgangspunten van uitkeringen

• Minimumbehoeftefunctie (inkomen op niveau sociaal minimum zoals de bijstand) op basis van solidariteitsbeginsel (hogere lonen betalen meer belasting/premies)
• Loondervingsfunctie (als loon door werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid wegvalt. Meestal percentage van laatstverdiende loon) op basis van equivalentiebeginsel (evenredigheid tussen betaalde premie en uitkering)

Bij uitkeringen kan ook worden uitgegaan van:

• Individuele rechten en plichten: uitkering is een individuele zaak (bij het recht op en de hoogte van de uitkering is niet van belang of iemand samenwoont of kinderen heeft)
• Draagkracht van de leefeenheid: bij het recht op en de hoogte van de uitkering, speelt de samenstelling van het huishouden (leefeenheid) waarvan iemand onderdeel uitmaakt mee.

Sociale verzekeringen:

1. Werknemersverzekeringen

Verzekeren werknemers van een inkomen (equivalentie).

2. Volksverzekeringen

Sociale zekerheid voor iedereen (AOW) --> minimumbehoeftefunctie)

• helpt mensen een nieuwe baan vinden;
• beoordeelt of werklozen een uitkering kunnen krijgen.

De afkorting UWV staat voor: Uitvoeringsinstituut voor WerknemersVerzekeringen.

Omslagstelsel

Uitkeringen worden betaald van belastingen en premies (in NL).

Kapitaaldekkingsstelsel

Premies van nu worden gespaard voor later en via beleggingen worden de uitkeringen betaald.

Geef een voordeel en een nadeel van een omslagstelsel en kapitaaldekkingsstelsel

Basispakket

• Anticonceptie
• Erfelijkheidsonderzoek
• Geneesmiddelen
• Ketenzorg
• Specialistische zorg in ziekenhuis
• Ziekenhuisopname
• Ziekenvervoer

Breng je totale eigen kosten in kaart

npo.nl