H3 Herhalen WG/NG en HZ/BZ

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Telefoon mag je bij je houden, je kunt vast inloggen in de LessonUp.

Leg klaar op je tafel: je schrift en een pen.

Pak je leesboek en ga lekker lezen :)

Doel en planning

Doel van de les: aan het einde van de les kun je naamwoordelijk/werkwoordelijk gezegde en hoofdzin/bijzin onderscheiden.

Planning van de les:

- lezen

- herhaling d.m.v quiz

Verschil WG/NG?

Naamwoordelijk gezegde

• Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel
• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van deze werkwoorden is een vorm van een koppelwerkwoord.
• Het naamwoordelijk deel bevat een of meer zelfstandige of bijvoeglijke naamwoorden.

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen 

Ezelsbruggetje koppelwerkwoorden

ZWABBELS 

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?
Stel drie vragen:

Vraag 1: Staat er een vorm van een koppelwerkwoord in de zin?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een ‘eigenschap’ (ook wel: toestand)?

Vraag 3: Wordt er in de zin iets over het onderwerp gezegd?

Even oefenen

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij is naar huis gegaan.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. WG= was geworden
2. NG= was [gisteren ziek] geworden
3. NG= was [ineens ziek] geworden
4. NG= was [ziek] geworden

Het meisje werd naar school gebracht.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De baby is groot geworden.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De 6 belangrijkste koppelwerkwoorden zijn:

1. zijn, komen, blijven, blijken, lijken schijnen
2. zijn, worden, blijven, brengen, lijken, schijnen
3. zijn, moeten, blijven, blijken, lijken, schijnen
4. zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

Telefoons even aan de kant!

Samengestelde zinnen (SZ)

Samengestelde zinnen zijn zinnen met minstens 2 persoonsvormen.

Ik ben op school maar ik ga zo naar huis.

Een samengestelde zin bestaat uit minimaal 1 hoofdzin en daarnaast nog een of meerdere hoofd- en/of bijzinnen.

Hoofdzin:

- Kan op zichzelf voorkomen.

- O + PV kunnen niet uit elkaar worden gehaald.

Bijzin:

- Kan niet op zichzelf voorkomen. (Komt altijd samen met een hoofdzin voor.)

- O + PV staan niet naast elkaar of wel maar dan kun je er iets tussen zetten.

Hoe zat het ook al weer?

Nevenschikking of onderschikking?

Nevenschikking

- Twee (of meer) hoofdzinnen

(Ze kunnen ook los van elkaar)

- O + PV kunnen niet uit elkaar

- Aan elkaar gekoppeld met een voegwoord:

               en, maar, want, of, dus

Onderschikking

- Een hoofdzin en bijzin(nen)

- In de hoofdzin staan O + PV bij elkaar en in de bijzin uit elkaar.

- Bijzin start met een  voegwoord:

       omdat, nadat, toen, voordat

Nevenschikking of onderschikking?

Stap 1: Bepaal wat de persoonsvorm is / persoonsvormen zijn

Stap 2: Bepaal welk onderwerp bij welke persoonsvorm hoort

Stap 3: Kijk naar de kenmerken van een nevenschikking en onderschikking. Kies welke erbij hoort.

Mijn moeder is een bakker en zij maakt de lekkerste taarten.

1. We gaan met de klas naar Parijs en we blijven daar een week.

2. Mevrouw Jansen en meneer De Boer gaan misschien mee, maar dat is nog niet zeker.

3. De buurman drinkt vaak koffie bij ons, omdat hij alleen woont.

Wil je op me wachten als de bel straks gaat?

'Wil je op me wachten'=

1. hoofdzin
2. bijzin

Omdat je zo aardig tegen mij bent, vind ik jou lief.

'vind ik jou lief'=

1. hoofdzin
2. bijzin

Wanneer je op reis gaat, neem je genoeg schone kleren mee.

'Wanneer je op reis gaat'=

1. hoofdzin
2. bijzin

Ben je op school of lig je nog in bed?

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ

Als je zo doorgaat, krijg je dat hoge cijfer wel!

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ