Herhaling Literatuur: bouwstenen van een verhaal

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling Literatuur: bouwstenen van een verhaal

• Het thema van het verhaal onderzoeken.
• De tijd en ruimte van een verhaal bepalen.
• De soorten personages identificeren.
• Een spanningslijn in een verhaal onderzoeken

Lees het fragment uit Jij en ik

van Niccolò Ammaniti

Spreekt het verhaal jou aan? Antwoord met een argument.

Het thema

= het centrale probleem of het onderwerp van het verhaal in de kortst mogelijke omschrijving. Je formuleert het in een woord of kernzin.

Bekende thema's zijn: groei naar volwassenheid, rijk versus arm, de dood, eenzaamheid, de strijd tussen goed en kwaad, vriendschap, hoe liefde angst overwint, generatieconflict ....

Omschrijf in 1 woord het centrale thema van dit fragment.

Welke woorden en/of zinnen leiden je naar het centrale onderwerp?

Personages

Protagonist =

• Meestal wordt de protagonist voor een probleem geplaatst dat hij/zij moet oplossen. Hij/zij is het belangrijkste figuur of hoofdfiguur. Rond hem/haar draait heel het gebeuren.

Antagonist =

•  De tegenspeler heeft een belangrijke invloed op het hoofdfiguur en dus op de gebeurtenissen. Dikwijls is hij/zij de directe aanleiding tot een crisis.

Personages

Nevenfiguur = 

•  Zij kunnen een verschillende rol spelen; zij zijn de helpers of tegenstanders van het hoofdpersonage. Over hen kom je minder te weten. Ze hebben vaak 1 of 2 duidelijke karaktertrekken.

Figurant = 

• De personen bevolken de achtergrond en zijn niet echt belangrijk voor het verhaal.

Personages

Vol karakter =

•  In sommige verhalen leer je personages goed kennen. Zij lijken wel echte mensen met verschillende karaktertrekken. Net als echte mensen maken ze een evolutie door.

Vlak karakter = 

• De personen zijn stereotiep (vast en onveranderlijk). ze hebben meestal 1 duidelijke karaktertrek.

Welke foto past het best bij jouw beeld van de moeder? 

A                             B                        C

Omschrijf het karakter van Lorenzo in enkele kernwoorden.

Is Lorenzo een vlak of een vol personage?

vlak

vol

Waarom?

protagonist

antagonist

nevenfiguur

figurant

moeder

Alessia

Lorenzo

vader

oude kinder-meid

Tijd

Historische tijd =

• de tijdsperiode waarin een verhaal zich afspeelt.

Vertelde tijd = 

• de tijd die tussen het begin en het einde van een verhaal loopt.

Verteltijd = 

• de tijd die nodig is om het verhaal te lezen of te vertellen. (minuten of bladzijden)

Tijdsvolgorde

• Chronologisch en niet-chronologisch (De volgorde van gebeurtenissen)

• Flashback en flashforward (Het verhaal wordt onderbroken naar vroeger of naar de toekomst)

• Terugwijzing en vooruitwijzing (herinnering of een korte opmerking van de verteller die weet wat het personage te wachten staat)

Ga op zoek in de de tekst

1. Situeer het fragment in de tijd
2. Zoek het moment waar de flashback start.
3. Geef een voorbeeld van een vooruitwijzing.
4. Hoelang zijn de verteltijd en de vertelde tijd?

Ruimte

geografische ruimte = 

• De plaats waar de gebeurtenissen on het verhaal zich afspelen.

sfeerscheppende ruimte = 

• de beschrijving van de ruimte (gebouwen, mensen , landschap ...) kan een weergave hebben op de stemming in het verhaal.

Beschrijf de sfeerscheppende ruimte, de kelder waar Lorenzo verblijft?

Wat is de geografische ruimte van het verhaal?

Oefening