Les 13: herhaling toetsstof

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands

Ga zitten volgens de plattegrond

Ga naar Aerobe.dlo

Log in bij LessonUp, met je eigen naam (geen nickname)

Wat gaan we doen?

1. Maria Montanelli

2. Algemene herhaling  toetsstof
3. Vragen?

vaste tekststructuren

7 vaste tekststructuren

1. verleden/heden/toekomststructuur

2. probleem/oplossingsstructuur

3. verklaringsstructuur

4. aspectenstructuur

5. argumentatiestructuur

6. voor-en nadelenstructuur

7. vraag-antwoordstructuur

Tekst met een verleden-heden-(toekomst)structuur

• Inleiding: introductie onderwerp
• Midden: situatie vroeger, situatie nu
• Slot: conclusie of voorspelling over de situatie in de toekomst.

Voorbeeld: een artikel met de titel "Hoe ging men in het verleden om met virussen en kunnen we daar iets van leren?"

Tekst met een probleem-oplossingsstructuur

• Inleiding: probleem
• Middenstuk: gevolgen / oorzaken / oplossingen
• Slot: de beste oplossing /  aanbeveling

Voorbeeld:  een artikel met de titel "Wat kunnen we doen om Coronabesmettingen op scholen te voorkomen?"

Tekst met een verklaringsstructuur

• Inleiding: introductie van een bepaald verschijnsel
• Midden: kenmerken / voorbeelden / verklaringen / oorzaken
• Slot: samenvatting / conclusie

Voorbeeld: een artikel met de titel "Waarom zijn er in de USA relatief veel coronaslachtoffers?" 

tekst met een aspectenstructuur

inleiding

onderwerp

middenstuk

diverse aspecten van het onderwerp

slot

samenvatting

--> voorbeeld: een tekst over balsporten 

tekst met een argumentatiestructuur

inleiding

stelling, standpunt (eventueel als vraag)

middenstuk

argumenten voor de stelling of het standpunt

tegenargumenten (+ weerlegging)

slot

herhaling stelling (of beantwoording van de vraag)

-->  voorbeeld: een tekst over het al dan niet afschaffen van  Zwarte Piet​

tekst met een voor- en nadelenstructuur

inleiding

vraag of stelling

middenstuk

voor- en nadelen

slot

afweging of conclusie

--> voorbeeld: een tekst over de voor- en nadelen van vaccineren

tekst met een vraag-antwoordstructuur

inleiding

vraag 

middenstuk

antwoorden

slot

samenvatting of conclusie

--> voorbeeld: een tekst over hoe je ervoor kan zorgen dat je haalt op school

Welke vaste tekststructuur is NIET geschikt voor een uiteenzetting?(informatieve tekst)

1. Een aspectenstructuur
2. Een vraag-antwoord-structuur
3. Een argumentatie-structuur
4. Een verklaringstructuur

Welke tekststructuur past bij een betoog?

1. probleem-oplossingsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. verklaringsstructuur
4. aspectenstructuur

stijlfiguren en beeldspraak

• kun je gebruiken om een tekst of een debat/gesprek levendig en aantrekkelijk te maken
• gebruik je om iets te benadrukken, om ergens de aandacht op te vestigen

stijlfiguren

herhaling

• Verdorie, verdorie en nog eens verdorie.
• Geld, ja, geld is het enige waar hij voor leeft.
• Ik ga nooit, nooit meer in een achtbaan.

tegenstelling

• Wij steunen elkaar door dik en dun.
• De grootste ondernemer van de stad moest op de kleintjes letten.
• Een grote mond, maar een klein hartje hebben.

opsomming: drieslag

Een opsomming van drie woorden, zinnen of zinsdelen.

• Bloed, zweet en tranen.
• Geloof, hoop en liefde
• Veni, vidi, vici.
• Heerlijk, helder, Heineken.

opsomming: climax

Een steeds sterker wordende reeks.

• Goed, beter, best.
• Hij voelde zich goed, nee geweldig, hij voelde zich ronduit fantastisch!

opsomming: omgekeerde climax

Een steeds zwakker wordende reeks

• Hij dacht een auto te hebben gewonnen, maar het bleek zelfs nog geen fiets. Nee, hij won een bal.

Hyperbool

Als je overdrijft:

Het duurde tien jaar voordat je eindelijk eens terugbelde!

Understatement

Als je iets afzwakt. Iets is minder mooi, groot of belangrijk dan het in werkelijkheid is.

Mijn rijke oom heeft een stulpje in Monaco gekocht.

Eufemisme

Als je iets 'verzachtend' of netter uitdrukt, dan het in werkelijkheid is. De werkelijkheid is niet zo prettig of netjes.

Uw zoon heeft een heel eigen manier van 

communiceren met de docent.

BEELDSPRAAK

Bij BEELDSPRAAK is er een overeenkomst tussen BEELD en OBJECT.

Vergelijking:

Die auto rijdt echt zo traag als een slak.

Metafoor:

Dat is een boom van een kerel.

Metoniem: (uitleg verschillende verbanden: zie volgende slide)

Frankrijk heeft goud gewonnen op het laatste WK.

Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

De dierenarts heeft het arme dier moeten laten inslapen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Mijn smaakpapillen zijn de weg kwijt.

"zijn de weg kwijt' =

1. metoniem
2. metafoor

'Zij is net een nachtegaal.' Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metonymia
3. metafoor
4. personificatie

ARGUMENTATIE

argumentatie