Darmen

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

lesdoel

Je kunt

• de ligging, bouw en functie van de onderdelen van de darmen beschrijven
• beschrijven hoe de bouwstenen worden opgenomen in de darm

Hoe heet de alvleesklier in het latijn?

1. pancreas
2. cholecyst
3. papill van vater
4. duodenum

Welke zin is waar?

1. Na 20 uur wordt je eten niet meer verteerd
2. Cola helpt tegen buikpijn
3. Van laxeermiddelen worden je darmen lui
4. We laten 10-20 scheetjes per dag

Alvleeskliersap speelt een grote rol bij de voedselvertering in de.......darm

1. duodenum
2. dunne darm
3. nuchtere darm
4. kronkel darm

twaalfvingerige darm oftewel het duodenum vormt het begin van de dunne darm. 

Dunne darm = duodenum + jejunum + ileum

je darmen zijn gladgestreken, zo groot...

1. als een 2-pers. bed
2. als een klaslokaal
3. als een tennisveld
4. als een voetbalveld

bij je geboorte...

1. zijn je darmen steriel
2. hebben je darmen 5 soorten bacteriën
3. hebben je darmen 10 soorten bacteriën
4. hebben je darmen alle soorten die je moeder ook heeft

het verteringsproces

• de mens heeft energie nodig
• energie krijgen we via voedsel
• grote voedingsstoffen worden klein gemaakt (verteerd), zodat ze opgenomen kunnen worden in de darmen
• verteren, opnemen en uitscheiden gebeurt in het spijsverteringsstelsel

Darmen

de dunne darm

• de dunne darm is ongeveer 5 meter lang en bestaat uit drie onderdelen
• de twaalfvingerige darm (duodenum)
• de nuchtere darm (jejunum)
• de kronkeldarm (ileum)

Hoe ziet de dunne darm er van binnen uit?

1. 
2. 
3. 
4. 

de twaalfvingerige darm

• na de maag komt ongeveer 25cm darm: de twaalfvingerige darm (duodenum)
• vanuit de maag komt het zure voedsel in dit deel
• het heeft zelf geen verteringsklieren; het krijgt verteringssappen van de galblaas en de alvleesklier 

de twaalfvingerige darm

1 de galblaas

• de galblaas bewaart gal
• gal bestaat uit galzouten, bilirubine, cholesterol en water
• gal emulgeert vet (grote vetbollen klein maken)
• gal is dus een vetverdeler, geen vetsplitser (zoals een enzym)

de twaalfvingerige darm

2 de alvleesklier

• de alvleesklier maakt alvleessap
• dit sap bestaat uit...
• lipase, verteert vetten
• amylase, verteert koolhydraten
• andere eiwitsplitsende enzymen
• bicarbonaat om het zuur op te heffen

de twaalfvingerige darm

• gal en alvleessap komen samen in de twaalfvingerige darm
• een klep (ampul van Vater) doseert de hoeveelheid die bij het voedsel moet komen

de nuchtere darm

• als het zuur is opgeheven, komt de brij in de nuchtere darm (jejunum)
• de nuchtere darm heeft heel veel darmvlokken (villi)
• al die darmvlokken zorgen voor een enorm groot oppervlak
• hier vinden twee processen plaats...

de nuchtere darm

1. onderin de darmvlok worden enzymen gemaakt die koolhydraten, vetten en eiwitten splitsen in hun bouwstenen
2. bovenin vindt de opname (resorptie) van bouwstenen plaats in de darm

de nuchtere darm

• in water oplosbare bouwstenen (glucose en aminozuren) worden opgenomen in het bloed
• in vet oplosbare bouwstenen (glycerol en vetzuren) worden opgenomen in lymfe en daarna in het bloed

de kronkeldarm

• bouwstoffen die in het bloed komen gaan via de poortader naar de lever
• de vertering van bruikbare stoffen is nu klaar; wat overblijft zijn onverteerbare resten

de kronkeldarm

• in de kronkeldarm (ileum) worden mineralen en vitamines (B12) opgenomen
• het maakt ook een hormoon om je honger af te remmen

Klep van Bauhin

Op de plaats waar de kronkeldarm overgaat in de dikke darm. 
Extra grote darmplooi werkt als een soort klep. Daardoor loopt de darminhoud niet terug de dunne darm in. 

de dikke darm

• de dikke darm (colon) is ongeveer 1 meter lang en ligt als een omgekeerde u in de buikholte
• de darm is telkens wat ingesnoerd
• hierdoor lijkt de doorgang driehoekig

de dikke darm

Delen van de dikke darm zijn

1 blinde darm, met...

2 wormvormig aanhangsel

3 opstijgend deel

4 dwarse deel

5 afdalend deel

6 S-vormig deel

7 endeldarm

8 anus

Benoem nu de onderdelen

De blindedarm (colon caecalis of caecum). Dit is een doodlopend ('blind') eindigend stuk darm, met aan het uiteinde het wormvormig aanhangsel (appendix).

Het opstijgend deel (colon ascendens). Dit loopt vanaf de blindedarm naar boven, tot onder de lever.

Het dwarse deel (colon transversum). Dit deel maakt een knik naar links en loopt dan dwars door de buikholte, over de dunne darm heen en onder de maag door naar links, tot aan de milt.

Het afdalend deel (colon descendens). Dit loopt van onder de milt naar beneden, tot in het bekken.

Het S-vormig deel (colon sigmoideum of sigmoïd). Dit deel loopt, zoals de naam aangeeft, met een flauwe S-bocht naar het midden van de bekkenholte.

De endeldarm (colon rectalis of rectum). Deze loopt vanuit het kleine bekken recht naar beneden, door de bekkenbodemspieren heen. Het bovenste deel is wijder dan de rest en kan gemakkelijk uitrekken (de ampulla recti). De endeldarm eindigt in de anus, het laatste deel van het spijsverteringskanaal.

de blinde darm

• voedselresten uit de kronkeldarm komen terecht in de blinde darm (coecum)
•  het vormt een opvangzak voor de binnengekomen resten
• hier begint het onttrekken van vocht (indikken van de resten)

de blinde darm

• het wormvormig aanhangsel (appendix) is een onderdeel van de blinde darm
• het is een opslagplaats voor goede bacteriën

het opstijgend deel

• het opstijgend deel van de dikke darm loopt richting de lever
• het onttrekt vocht uit de resten van de voeding

het dwarse deel

• het dwarse deel van de dikke darm loopt wat uitgezakt horizontaal van rechts naar links boven in de buikholte
• hier zitten de meeste darmbacteriën (darmflora)...

het dwarse deel

• zij verteren onverteerbare koolhydraten (cellulose vezels, nodig voor de peristaltiek)
• zij maken vitamine K (nodig voor de bloedstolling)
• zij beschermen ons tegen schadelijke bacteriën

het afdalend deel

• het afdalend deel van de dikke darm loopt richting de onderbuik
• het onttrekt vocht uit de resten van de voeding

het S-vormig deel

• het S-vormig deel van de dikke darm loopt in de onderbuik
• het onttrekt vocht uit de resten van de voeding
• het vormt een opslag voor ontlasting (feces)

de endeldarm

• de endeldarm (rectum) is het laatste deel van de dikke darm
• het vormt een opslag voor ontlasting (feces)

de endeldarm

• de anus sluit het darmkanaal af
• dit gebeurt met twee kringspieren; de 1e is  onwillekeurig (inwendig, vast aan de anus), de 2e is willekeurig  (uitwendig, vast aan de bekkenbodem)
• bij lege darm: inwendig dicht, uitwendig open

We hebben 2 sluitspieren in het rectum welke?

1. m. sphincter levator ani m. sphincter levator labia
2. m. sphincter ani internus m. sphincter ani externus
3. m. sphincter ani anterior m. sphinctor ani posterior

darmbewegingen

De dikke darm maakt drie soorten bewegingen (peristaltiek)

1 de normale beweging (het traag voortduwen van ontlasting)

2 de segmentbeweging (elk segment kneedt een stukje ontlasting heen en weer)

3 de peristaltiekgolf (na een maaltijd)

defecatie

• de endeldarm is gevoelig voor rek
• komt hier rek op te staan (rekprikkel) , dan wordt de 1e sluitspier geopend, de 2e gesloten (voelt aan als aandrang)
• bij teveel rek (of een goed moment) zal ook de 2e sluitspier open gaan 

Waaruit bestaat je feces?

Zoek maar op (niet in je boek) 
5 min

water;

slijm;

zouten (zoals calcium, magnesium en ijzer);

galkleurstoffen;

onverteerbare voedselresten (zoals plantenvezels);

onverteerde voedselresten;

bacteriën;

darmepitheelcellen (epitheel wordt immers voortdurend vernieuwd).