Leren H1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Leren H1

Tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700) 

1.1 machtige mannen in de Republiek 

Begrippen: 

gewestelijke staten: Bestuur van een gewest

raadspensionaris: Machtige politicus in de Republiek, voorzitter van de Staten-Generaal.

regent: Bestuurder in de Republiek 

stadhouder: Legeraanvoerder, behorend tot de familie van Oranje 

Staten-Generaal: Het hoogste bestuur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 

Regenten

Bestuur van de gewesten en de steden: in handen van regenten. 

--> kleine groep zeer rijke families. 

Banen werden doorgegeven in de familie. 

vaak waren het wel goede bestuurders. --> door rijkdom een goede opleiding. 

Twee machtige mannen

Elk gewest had zijn eigen bestuur: Gewestelijke staten

hier werden beslissingen genomen over het eigen gewest. 

Zaken die voor alle gewesten belangrijk waren werden besproken in de: Staten-Generaal. Hierin zaten vertegenwoordigers van alle gewesten. 

Twee machtige mannen

De Raadspensionaris was de belangrijkste politicus, hij was voorzitter van de Staten-Generaal. 

de Stadhouder leidde het leger en de vloot van de Republiek. 

Hierdoor was de stadhouder vooral in oorlogstijd erg belangrijk. 

In vredestijd had hij weinig te doen. Stadhouders waren altijd iemand uit de familie van Oranje. 

Van Oldebarnevelt onthoofd

Tussen 1609 en 1621 werd er niet gevochten tussen Spanje en de Republiek (twaalfjarig bestand) 

Van Oldebarnevelt: (raadspensionaris) wilde bezuinigen op het leger en de vloot. --> geld kon dan beter worden besteed aan het aflossen van schulden of te investeren in de handel.

Maurits van Oranje was daar fel tegen. Hij vond een sterk leger en vloot belangrijk, ook in vredestijd. in 1619 liet hij van Oldebarnevelt onthoofden. 

Geen stadhouder meer 

in 1650 overleed Prins Maurits. 

Men vroeg zich af of de Republiek nog wel een stadhouder nodig had. Met de vrede van Munster was de oorlog met Spanje namelijk voorbij. 

De republiek kon zelf wel een leger vormen en onderhouden. 

Oorlog met Engeland 

Toen er spanningen ontstonden tussen de Republiek en Engeland, zorgde raadspensionaris Johan de Witt voor een sterke vloot. 

Het kwam in 1667 tot een oorlog met de Engelsen. 

Onder leiding van Michiel de Ruyter werd de Engelse vloot verslagen. 

Het rampjaar 

1672  vielen de Engelsen opnieuw aan. 

In het zuiden trok een Frans leger de Republiek in

Vanuit het oosten vielen twee Duitse legers aan. 

Johan en Cornelis de Witt kregen de schuld. ze hadden het landleger verwaarloosd.