8.2 Het nieuwe ABC

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.2 

Het nieuwe ABC

Doelen:

• Dieper kennismaken met het Modernisme
• Uitleg over de term 'Avant garde'
• Kennismaken met Atonale muziek
• Wat is 'Form folllows function?'

Wat is Modernisme? 

Modernisme: verzamelnaam voor vooruitstrevend denken in de eerste helft van de 20ste eeuw. 

Belangrijkste doelen Modernisme.

-BREKEN MET HET VERLEDEN 

-OP ZOEK NAAR EEN BETERE MAATSCHAPPIJ.                -Uitdrukken van (onderbewuste) gevoelens van ANGST en VERVREEMDING.

Modernistische kunst = Avant Garde kunst: 

• Experimenteren met nieuwe ideeën 
• “Avant-garde” = “voorhoede”. 
• Vooruitlopen op de massa. 
• Breken met tradities van hun voorgangers.

Atonale muziek is muziek zonder een vast tooncentrum, muziek die geen vaste toonsoort heeft, wat ook aangeduid wordt als atonaliteit.

Dodecafonie (Grieks: δώδεκα dṓdeka = twaalf en φωνή phōnḗ = stem, geluid, toon) of twaalftoonstechniek ("twaalftoonsmuziek") is een compositiemethode in de muziek die in 1923 ontwikkeld werd door Arnold Schönberg. Dus geen klassieke toonladder van zeven tonen, maar van twaalf. De gedachte achter de dodecafonie werd door Schönberg als volgt omschreven: "Zwölf nur auf einander bezogene Töne", waarmee de componist een soort absolute muziek bedoelde, zonder referenties aan buitenmuzikale inhouden (programmamuziek).

Kenmerken Modernistisch toneel, vanaf  1920

• Weinig gevoel/emotie
• Acteurs bewegen niet soepel en elegant, maar vaak hoekig, bijna machinaal.
• Het decor wordt zakelijk, industrieel en vooral functioneel.  "Form follows function."

Ljoebov Popova

Het affiche voor de voorstelling is ook heel zakelijk en industrieel.

Theater en dans zijn abstract als de herkenbaarheid van de werkelijkheid -het verhaal- wordt losgelaten. Muziek is vrijwel altijd abstract. Je kunt het echter nóg abstracter maken..

In het Triadisch ballet, waar je zo een stukje van gaat zien, bepalen de vormen van de kostuums hoe de dansers zich in de ruimte bewegen: hoekig, in rechte lijnen of draaiend als een tol. Het gaat niet om het uitbeelden van een verhaal met een begin en eind. Het blijft abstract.

Ontwerp Dansfiguren Das Triadische Ballett

Form Follows Function ('vorm volgt functie') betekent dat de vorm van een product gebaseerd wordt op de functie die het heeft. Overbodige details dus weglaten!

In de dans 'Lamentation' van Martha Graham is Contraction en Release heel belangrijk. Spannen en Ontspannen. 

Hier ook weer Form, Follows Function: de kleding moet zo zitten dat het ongemakkelijk danst. Een soort dwangbuis idee.

Verwerking: 

Kijk en luister goed naar het volgende fragment. Het is een 'stomme' film met daaronder Modernistische klassieke muziek. Beantwoord na het kijken en luisteren de vragen.

1. Waarom is het muziekstuk uit 1923 van Arthur Honegger zowel Klassiek als Modernistisch te noemen? 
2. Dit muziekstuk is een 'Mouvement symphonic'. Het heet Pacific 231 en is een ode aan de "opwindende kracht en snelheid van de locomotief." Hoe is die kracht en snelheid in de montage te zien?

In de volgende les gaan we het over het maken van constructies hebben.