T6, Bs1: Bloemen + Bs 2: Bestuiving

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 6:

Voortplanting bij planten en dieren

Bs 1: Bloemen
Bs 2: Bestuiving

Bs 3: Bevruchting

Bs 4: Vruchten  en zaden

Lesplan

• Introductie Thema 6
• Noteren HW in agenda
• Uitleg basisstof 1: Bloemen
• Uitleg basisstof 2: Bestuiving
• Opdracht samen maken 
• Aan de slag

Huiswerk:

Leren Bs 1 + 2 van Thema 6.

Maken: Thema 6, Bs 1: 1 t/m 3 + 5 en 6

Bs 2:  1 t/m 3 + 5 t/m 8

Opdracht

• Wat? Noteer voor jezelf waar je aan denkt bij het thema voortplanting bij planten (en dieren). 
• Hoe? Je mag je boek en je laptop gebruiken om informatie op te zoeken
•  Tijd? 4 minuten 
• Hulp? Geen, je voert de opdracht zelfstandig uit
• Klaar? Lees basisstof 1 van thema 6

Waar denk je aan bij het onderwerp voortplanting bij planten?

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je: 

• De delen van een bloem benoemen 
• De kenmerken en functies van de bloem benoemen

De bouw van een bloem

Hiernaast zie je een schematische tekening van een bloem.

Veel bloemen bestaan uit een

Mannelijke deel en een 

Vrouwelijke deel. 

Helmhokje

Mannelijk onderdeel van bloem.

Produceert stuifmeel.

Kroonblad

Gekleurd of groen onderdeel van bloem.

Gekleurd en groot bij insectenbloem. Trekt insecten aan.

Groen (onopvallend) of afwezig bij windbloem.

Zaadbeginsel

Vrouwelijk onderdeel van de bloem.

Hier liggen de eicellen van de bloem in de zaadbeginsels, om zaden te maken bij bestuiving.

Kelkblad

Groene bladeren die om de knop van een bloem heen zit ter bescherming. Blijven als kleine groene bladeren onderaan de bloem zichtbaar of vallen af.

Stempel

Vrouwelijk onderdeel van de bloem.

Stempel is bovenste deel van de stamper. Vangt de stuifmeelkorrels op.

Vruchtbeginsel

Vrouwelijk onderdeel van de bloem.

Hier liggen de zaadbeginsels in.

Bloemsteel

Deel waarmee de bloem vastzit aan de rest van de plant.

Bouw van bloem

Meeldraad

De meeldraad is het mannelijke deel van de bloem. 

De meeldraad bestaat uit de helmdraad en helmknop (met stuifmeelkorrels). 

Stamper

Begrippenlijst basisstof 1:

• Bloemkelk/kelkbladeren = Groen van kleur en beschermt de knop van de bloem tegen uitdroging en kou
• Bloemkroon/kroonbladeren = grote en/of opvallende kleur bladeren van de bloem om insecten te lokken.
• Meeldraden = mannelijk voortplantingsorgaan
• Helmdraad/Helmknop/helmhokjes = onderdelen van het mannelijke voortplantingsorgaan. De helmhokjes maakt stuifmeelkorrels (mannelijke geslachtscellen). 

• Stamper = gehele vrouwelijke geslachtsorgaan.
• Stempel = bovenkant stamper waar stuifmeelkorrels op terecht komen
• Stijl = lijdt de stuifmeelkorrels van stempel naar het vruchtbeginsel
• Vruchtbeginsel = bevat een of meerdere zaadbeginsels
• Zaadbeginsel(s) = bevat een eicel met een celkern
• Eicel = vrouwelijke geslachtscel

Aan de slag

• Wat? Maak opdr. 1 t/m 3 van basisstof 1
• Hoe? Op je laptop OF in je boek 
• Tijd? 8 minuten de tijd
• Hulp? Steek je vinger op 
• Klaar? Ga verder met de opdrachten van basisstof 1

Opdracht 3, Bs 1

• De meeldraden zijn de mannelijke/ vrouwelijke voortplaningsorganen en de stampers zijn de mannelijke/vrouwelijke voortplantingsorganen van een plant
• De mannelijke geslachtscellen van een plant heten ................3..................                                               ze worden gevormd in ..............4............... die zich bevinden in de ...........5...........
• Een vrouwelijke geslachtscel heet een ...............6............                                                                              Deze wordt gevormd in een ..............7............ dat zich bevind in het ..........8............
• Heeft een eicel een celkern? Ja/nee
• Heeft een stuifmeelkorrel een celkern? Ja/nee 
• Een ander woord voor stuifmeel is ...............11............

Herhaling

• Wat is het mannelijke geslachtsorgaan van de bloem?
• Wat is het vrouwelijke geslachtsorgaan van de bloem?
• Wat is het verschil tussen het vruchtbeginsel en het zaadbeginsel?
• Wat is het verschil tussen kelkbladeren en kroonbladeren?

6.2 - Bestuiving

Doelen van de paragraaf

Je kunt beschrijven wat bestuiving is

Je kunt het verschil uitleggen tussen zelfbestuiving en kruisbestuiving

Je kunt kenmerken noemen van windbloemen en insectenbloemen

Bestuiving

Bestuiving

Wanneer stuifmeel op de stempel van een stamper terechtkomt,

heet dit bestuiving.

Bestuiving door insecten->insectenbloem
Bestuiving door de wind-> windbloem

Windbloemen

Insectenbloemen

Soorten bestuiving

Wel of geen bestuiving

Stuifmeel (mannelijke geslachtscellen)

Eicel (vrouwelijke geslachtscel)

 

Insecten bestuiving:              Wind bestuiving:

insectenbloem                          windbloem

    

INSECTENBLOEMEN

Insecten zorgen voor de bestuiving

Kroonbladen zijn groot en opvallend

Weinig stuifmeeld, is ruw en kleverig

Bloem heeft een voor insecten aantrekkelijke geur en nectar

WINDBLOEMEN

Wind zorgt voor de bestuiving

Vaak klein en onopvallend

Veel stuifmeel, vaak glad

Bestuiving

Verspreiden stuifmeelkorrels:

- Zelfbestuiving

- Kruisbestuiving

- Wind (windbloemen)

- Insecten (insectenbloemen)

Welk deel van de plant is bedoeld om insecten te lokken?

1. Kelkbladeren
2. Kroonbladeren
3. Bloembodem
4. Stamper

Welk deel van de plant is bedoeld om stuifmeelkorrels te verspreiden?

1. Kelkbladeren
2. Stamper
3. Nectarkliertjes
4. Meeldraden

Sommige bloemen hebben geen meeldraden. Zijn deze bloemen mannelijk of vrouwelijk?

1. Mannelijk
2. Vrouwelijk

Wat is bestuiving?

1. stuifmeel van een meeldraad overbrengen op een stamper
2. stuifmeel van een stamper overbrengen op een meeldraad
3. stuifmeel overbrengen op een bloem
4. stuifmeel overbrengen op een andere plant

Windbloem of insectenbloem?

1. Windbloem
2. Insectenbloem

Op de afbeelding zie je een windbloem.
Hebben windbloemen nectar?

1. Ja
2. Nee

Huiswerk:

Leren Bs 1 + 2 van Thema 6.

Maken: Thema 6, Bs 1: 1 t/m 3 + 5 en 6

Bs 2:  1 t/m 3 + 5 t/m 8

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je: 

• De delen van een bloem benoemen 
• De kenmerken en functies van de bloem benoemen
• Je kunt beschrijven wat bestuiving is
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen zelfbestuiving en kruisbestuiving
  
• Je kunt kenmerken noemen van windbloemen en insectenbloemen