5.3 online onderwijs

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van ontdekkers en hervormers

5.3 De kerkhervorming

leerdoelen

1. Je kunt de kritiek van Luther en Calvijn op de Kerk beschrijven en verklaren.

2. Je kunt beschrijven welke tegenmaatregelen de Kerk nam ten aanzien van de hervormers.

3. Je weet welke gevolgen de kerkhervorming had voor de maatschappelijke en politieke situatie in Europa.

vertel het maar

Welk KA?

Ontdekkers en Hervormers (1500-1600)

KA's tijdvak 5:

18. Het begin van Europese overzeese expansie.

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

21. De protestantse reformatie die een splitsing in de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Vroegmoderne tijd 1500-1800

Theorie

Ontdekkers en Hervormers (1500-1600)

KA's tijdvak 5:

18. Het begin van Europese overzeese expansie.

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

21. De protestantse reformatie die een splitsing in de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Vroegmoderne tijd 1500-1800

Noem drie kritiekpunten die Erasmus had op de katholieke kerk.

Noem drie kritiekpunten die Luther had op de katholieke kerk.

Waarom staat Erasmus wel bekend als humanist, maar niet als kerkhervormer en Luther en Calvijn wel?

‘In de eerste plaats beschouwen kloosterlingen het als een toppunt van godsdienstigheid, wanneer ze zich verre houden van al wat wetenschap heet. Zo zelfs dat ze niet eens kunnen lezen. Al lang trachten pausen, kardinalen, bisschoppen de gebruiken van de wereldlijke vorsten te evenaren. Ze zijn vol zorg voor zichzelf, maar laten de zorg voor hun kudde over aan Christus. Zelfs niet hun titel ‘bisschop’, dat ‘toezichthouder’ betekent en dus arbeid, zorg en moeite inhoudt, stemt tot nadenken. Maar wanneer het aankomt op het innen van geld, ja, dan gedragen ze zich ineens wel als “toezichthouders” en nog wel met argusogen.’

 

Uit: Erasmus, Lof der Zotheid (1509)

Noem twee elementen uit de bron waaruit blijkt dat Erasmus het deels eens was met Luther.

antwoord

Luther was tegen verkoop van aflaten en tegen verkoop van kerkelijke ambten. Preken moesten volgens hem in de landstaal gehouden worden en de Kerk moest afzien van macht en rijkdom. Priesters moesten kennis van het Latijn en van de Bijbel hebben. Kunst in de kerkgebouwen was volgens Luther niet gewenst

De weegschaal van het geloof

Aan welke kant van de weegschaal staat de schilder volgens jou?

Luther

Calvijn

Twee kerkhervormers

vertel het maar

Waarom was voor een priester de kennis van het Latijn belangrijk?

1. Vulgaat kunnen uitleggen
2. Kerk schreef bijna alles op in het Latijn.
3. Voor de Romeinse geschriften.

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 Karel V had begrip voor Luther zijn ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.

Waarom was de Vrede van Augsburg een persoonijke nederlaag voor Karel V?

Protestant of katholiek?

Wat is de contrareformatie?

Schrijf drie dingen op die je deze les geleerd hebt.

Noteer één ding dat je nog wilt vragen

Huiswerk

Lees par 5.4 en vat deze vast samen.

Laat bij dingen die je lastig vindt in je samenvatting ruimte over om tijdens de les extra aantekeningen te maken.