Verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lesdoel

Aan het einde van de les weet je hoe je verwijswoorden op de juiste manier gebruikt.

Ga aan de slag met verwijswoorden

Maak de opdrachten van hoofdstuk 2, grammatica zinsdelen, op blz. 64/65.

Bestudeer de theorie en oefen deze in door de opdrachten te maken. 

Vraag? Steek je vinger op.

Je kunt ook uitleg vinden op 

Teams --> bestanden --> Toetsweek 2

Verwijswoorden

Verwijswoorden verwijzen terug naar één of meer woorden die eerder genoemd zijn --> het antedecent.

Het meisje dat daar loopt, is vrolijk.

De armband die ik laatst heb gekregen, ben ik verloren.

De-woorden

Mannelijk OF vrouwelijk

Verwijzen met:

mannelijk: hij - hem - zijn - deze - die

vrouwelijk: zij - ze - haar - deze - die

De armband die ik laatst heb gekregen, ben ik verloren.

Mannelijk of vrouwelijk?

Het woord is al mannelijk of vrouwelijk (meisje, jongen, kapster)

Uitgangen die altijd vrouwelijk zijn:

-heid / -nis / -ing / -st / -schap / -te / -de / -ie / -ij / -iek / -theek / -teit / -uur

Het-woorden

Onzijdig

Ook namen van landen, provincies, steden en clubs

Verwijzen met:

het - zijn - dit - dat

Het meisje dat daar loopt, is vrolijk.

Verwijzen met 'wat'

Drie gevallen:

- onbepaald voornaamwoord (alles, iets, ...)

- overtreffende trap (mooiste, enige, ...)

- hele zin

We gaan naar een pretpark in Duitsland, wat we heel leuk vinden.

Overige verwijzingen

Daar/waar + voorzetsel (waarover, daarvan, ..)

       verwijzen naar dieren en dingen

voorzetsel + wie (over wie, van wie, ...)

       verwijzen naar mensen

Even herhalen

Hen:

persoonlijk voornaamwoord

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp met vz (Ik geef aan hen een boek)

Hun:

bezittelijk voornaamwoord (hun boek)

meewerkend voorwerp zonder vz (Ik geef hun een boek)

De woorden 'met wie', 'aan wie' en 'door wie' verwijzen naar...

1. dingen
2. personen

Hij, die, deze, zijn
zijn verwijswoorden voor een...

1. mannelijk de-woord meervoud
2. vrouwelijk de-woord enkelvoud
3. mannelijk de-woord enkelvoud
4. onzijdig het-woord enkelvoud

Is het hen of hun?

Ik vertelde hen/hun het nieuws. 

1. hen
2. hun

Zij, hun of hen? De docenten geven aan [zij]/[hun]/[hen] het diploma.

1. zij
2. hun
3. hen

Naar het-woorden VERWIJS je met de woorden: dit, dat

1. waar
2. niet waar

Fouten met verwijswoorden

1. Onjuist verwijzen

Je gebruikt het verkeerde verwijswoord om naar een ander woord (of een woordgroep) in de zin te verwijzen --> het antecedent 

2. Onduidelijk verwijzen

Het gebruikte verwijswoord kan naar meerdere woorden of woordgroepen in de zin verwijzen of het verwijswoord verwijst naar iets wat niet in de tekst staat.

Onjuist verwijzen 

De-woorden: die en deze

Het-woorden: dit en dat 

Hen: als het verwijswoord lv is, na een vz

Hun: als het verwijswoord mv is en er geen vz voor staat + nooit ow

Onjuist verwijzen 

dat: het-woord

wat: overtreffende trap, onbepaald voornaamwoord, hele zin of een deel van een zin 

aan wie: personen 

waaraan: zaken + dingen 

Onduidelijk verwijzen 

- Soms wijst een verwijswoord terug naar iets wat niet in de tekst staat. De zin is dan incorrect. 

- Soms ontstaat onduidelijkheid doordat er meer dan één antecedent mogelijk is. 

Er is een groot tekort aan donororganen, terwijl iedereen het kan doen. 

Kies het juiste verwijswoord.
Het bedrijf kon niet voldoen aan de vraag van … klanten.

1. haar
2. hen
3. hun
4. zijn

Kies het juiste verwijswoord.
De apotheek kon niet voldoen aan de vraag van … klanten.

1. haar
2. hen
3. hun
4. zijn

Goed of fout? Leg uit.
De mentoren overhandigden hun aan het eind van het jaar de rapporten.

Vul in: 'dat' of 'wat'.
Gisteren zijn er in de mist diverse ongelukken gebeurd, … veel blikschade opleverde.

Ik heb het lesdoel bereikt: ik kan fouten met verwijswoorden herkennen en verbeteren

1. Juist
2. Onjuist
3. Mwah