Organismen uit vier rijken

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Organismen uit vier rijken

Maak jezelf startklaar!

Succesvolle leerlingen beginnen goed aan de les:

- boeken

- jas uit

- telefoons weg

- wees rustig

Hoofdstuk 1: organismen leven samen

1.1 Organismen indelen

Leerdoel:

- je kunt een organisme in het juiste rijk indelen
(op basis van de cellen)

1.1 Organismen indelen

Een organismen is een levend wezen

Zes levenskenmerken:                   

Vier rijken: 

Voeden

Groeien

Ademen

Uitscheiding

Reageren (op prikkels)

voorplanten

Plantenrijk,

Dierenrijk

Schimmelrijk

Bacterierijk

Determineren 

Waarom hebben organismen Latijnse namen?

• Carl Linnaeus
• wetenschappelijke naam bestaat altijd uit 2 delen

1. geslachtsnaam
   
2. soortaanduiding

Elephas maximus

1.2 Plantenrijk

Planten hebben vier organen:

• Wortel
  
• Stengel
  
• Bladeren
  
• bloemen
  

Maak jezelf startklaar!

Succesvolle leerlingen beginnen goed aan de les:

- boeken

- jas uit

- telefoons weg

- wees rustig

Kunnen dieren energie halen uit het zonlicht?

1. Ja, want...
2. Nee, want...
3. hun cellen hebben cytoplasma
4. hun cellen hebben geen bladgroenkorrels

Uit hoeveel afdelingen bestaat het dierenrijk?

1. 2
2. 4
3. 6
4. 8

Waarom horen kwallensoorten bij de afdeling holtedieren?

1. leeft in het water
2. heeft een skelet
3. heeft een schelpje
4. heeft tentakels met netels

Waarom horen slakkensoorten bij de afdeling weekdieren?

1. heeft geen skelet
2. heeft een skelet
3. heeft een schelpje
4. heeft tentakels met netels

Gewervelden: wat is een verschil tussen vogels en reptielen?

1. warmbloedig/koudbloedig
2. eieren
3. ruggengraat
4. longen

Gewervelden: wat is een verschil tussen zoogdieren en vogels?

1. warmbloedig/koudbloedig
2. eieren
3. veren/haren
4. longen

Huiswerk

Paragraaf 1.2 

maken 4, 6, 8, 9, 11, 12, 15

Vandaag: 1.3 Dierenrijk & 1.4 Schimmel en bacterierijk

Vandaag

Herhalen vorige les

Afmaken 1.3

Uitleg 1.4 en 1.5

Maken oefentoets

Leerdoelen

Maken huiswerk

Indelen in 4 rijken

Organismen zijn verdeeld in 4 rijken. Het verschil zie je aan de bouw van hun cel!

Ieder organisme heeft:

• cytoplasma
• celmembraan

van cel naar organisme

1.3 Dierenrijk

Onderdelen van een dierlijke cel:

 

Stevigheid van dieren:

• Celmembraan
  
• Cytoplasma
  
• celkern
  

• Dieren cellen hebben geen celwand
  
• Gewervelde dieren hebben een inwendig skelet
  
• Geleedpotigen en weekdieren een uitwendige skelet
  

Afdelingen van het dierenrijk

Schimmelrijk

Schimmelcel

Bacterie

• Bestaat uit één cel
  
• Planten zicht voort door celdeling
  
• Sommige hebben aan de buitenkant van de cel lange zweepharen of korte trilharen (voor bewegen)
  

Voedsel en vermeerderen van schimmels en bacteriën 

Leven van voedingsstoffen uit afval of resten van andere organismen

Breken voedingsstoffen af tot water, koolstofdioxide en mineralen

Schimmels -> vormen sporen

Bacteriën -> doen aan celdeling

Temperatuur

Hoeveelheid water

Hoeveelheid zuurstof

Hoeveelheid voedingsstoffen

Hoeveelheid zuur

Spel

Maak de juiste combinaties met de kaartjes die je krijgt. 

afMaken

1.3 opdrachten: 1, 2, 3, 6, 10, 11

Bespreken over max 20 minuten!!

1.5 Voedselkringloop

Fotosynthese: proces waarbij planten de energierijke stof GLUCOSE aanmaken

Uit glucose en mineralen maken planten zetmeel, eiwitten en vetten

Voedselketen

Zie nieuwsbericht

https://nos.nl/l/2400404
(kopieer en plan in een nieuw tabblad)

- Lees het bericht door

- Schrijf alle organismen op

- Maak met de organismen een voedselketen

een pijl betekent: Wordt gegeten door!

De vier rijken: Plantenrijk,
dierenrijk, schimmelrijk, ....

1. Bactierierijk
2. Virusrijk
3. Macrorijk
4. Eencellige

Het dierenrijk heeft 8 groepen. Welke hiervan is er geen?

1. geleedpotigen
2. Stekelhuidigen
3. wormen
4. vogels

De gewervelden zijn verdeeld in 5 groepen. Welke van onderstaande is daar geen groep van?

1. vissen
2. zoogdieren
3. vogels
4. insecten

Wat is een orgaan?

1. Stroperig vloeistof in de cel
2. Een deel van een organismen met een eigen taak
3. De kleinste bouwsteen
4. Een deel van je lichaam

Noem een onderdeel van een plantencel dat een dierencel niet heeft.

1. Celmembraan
2. Celkern
3. Cytoplasma
4. Celwand

Planten hebben een celwand, wat stevigheid biedt. Wat zorgt er voor dat dieren ook stevig zijn?

1. Veel meer cellen die dichter op elkaar zitten
2. "Volle" cellen
3. Spieren
4. Een skelet

Hoe heet het stelsel schimmeldraden onder de grond?

1. Sporen
2. Paddenstoel
3. Zwamvlok

Wat hebben plantencellen wel wat schimmelcellen niet hebben?

1. Vacuole
2. Celkern
3. Celwand
4. Bladgroenkorrels

Welke organen heeft een plant?

1. wortels, vaten, stengel, bladeren
2. wortels,stengel, bladeren,bloemen
3. wortels,stengel,bloemen
4. wortels,bladgroenkorrels, bloemen

Wat is conserveren?

1. Een manier om voedsel te bewaren
2. Een manier hoe bacteriën en schimmels zich voortplanten
3. Een manier om voedsel te maken
4. Een manier om bacteriën en schimmels te doden

In een voedselkringloop heeft alles een rol. Wat is de rol van de planten?

1. Consumenten
2. Reducenten
3. Producenten

Hoe heeft het proces waarbij planten glucose aanmaken?

Welke twee stoffen heeft een plant nodig voor de fotosynthese?

Koolstofdioxide

Water

Zonlicht

Glucose

Zuurstof

Huiswerk

Maak opdrachten van 

1.4:  3, 5, 6, 8

1.5:  1 tm 7