B/G Hebban olla vogala

• taal/ filosoferen
• Basisschool
• Groep 8

Hebban olla vogala nestas

Bespreek met een tafelgenoot wat jullie denken dat dit betekent.

Vul dit in op de volgende dia.

'Hebban olla vogala nestas'
Vul in wat je denkt dat het betekent.

Het allereerste gedicht ooit

Ja, jullie lezen het goed: 'hebban olla vogala nestas.'

Dit is de eerste geschreven zin in het Oudnederlands.

Men beschouwt het zelfs als de eerste Nederlandse poëzie. Het is het begin van een gedicht of een lied.

De eerste Oudnederlandse zin

Hebban olla uogala nestas hagunnan

hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu

Hebban olla vogala nestas...

1. is Latijns voor een liefdesliedje
2. was rond 1100 n. Chr. een liefdesliedje

Oudnederlands...

1. is geen taal
2. is een dialect van de Latijnse taal
3. was een volkstaal die alleen gesproken of gezongen werd
4. bestaat niet

Monniken schreven vroeger...

1. in het Oudnederlands
2. in het Latijn
3. niet, dat deed het 'gewone' volk
4. niet, ze spraken en zongen alleen

'Hebban olla vogala nestas' is...

1. de eerste Oudnederlandse zin opgeschreven in een Latijns boek
2. de eerste Latijnse zin die opgeschreven is door een monnik in Engeland
3. de eerste Oudnederlandse gezongen tekst van een Belgische zanger
4. de eerste zin van een Oudnederlands volkslied van een Vlaamse monnik

Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu 

Het staat in een Latijns boek en betekent:

Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?

Maar wat doet een Nederlands-achtige tekst nu eigenlijk in een Latijns boek? 

Probatio pennae

Dat komt omdat monniken vroeger niet met potloden of pennen schreven, maar met ganzenveren en inkt. Voordat ze begonnen met schrijven, moest de nieuwe veer even uitgeprobeerd worden. Dit noem je probatio pennae. 

Waarschijnlijk was het versje het eerste waar de schrijver aan dacht.

Engels of Nederlands

De tekst is waarschijnlijk geschreven door een Belgische monnik die in Engeland woonde. Dit wordt gedacht omdat er veel gedoe is geweest om de taal van het regeltje. Want was

het nu een vorm van Nederlands of was het toch meer Engels?

Taalkundigen hebben besloten dat het best een mix kan zijn van beide.

Wat spraken de mensen hier in 800 n. Chr.?

1. Oudnederlands
2. Oudfries
3. Oudsaksisch
4. Oudengels

 Oude woorden

Moeilijk, dat Oudnederlands, he?

Gelukkig was er ondertiteling!

In de volgende slide staan een aantal woorden uit de film.

Kan je bedenken wat ze betekenen? 

 Oudnederlandse woorden

dorpeling

schepen

grootvader

overstroming

thorperi

skipon

aldarvadar

vluot

 Oude woorden

 nu een beetje moeilijker

rivier

mensen

taal

soms

aa

liudin

tongon

biwilon

Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?

praat hierover:

• in welk seizoen is deze tekst geschreven?
• wat bedoelen ze nu met deze zin?
• denk je dat het door een man of een vrouw is geschreven?
• hoe klinkt dit gedicht in deze tijd? Bekijk de clip op de volgende slide.

0

Op welke manier zou jij zeggen dat je iemand leuk vindt? 

Schrijf het op.

Maak er een tekening bij om in te kleuren net als de monniken.

Voorbeelden op deze en volgende dia's:

Maak zelf of vraag je docent om uit te printen.

Ingekleurde voorbeelden