SW 1, H10 Evolutie Les 2: Fossielen en ouderdom

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Fossielen

Thema 10 Evolutie

Vorige les

Scheppingsverhalen

Wat zegt evolutie?

Wat is evolutie?

Deze les

Waarom zijn fossielen belangrijk voor evolutionisten?

Hoe wordt de ouderdom van een fossiel bepaald?

Soorten veranderen, wanneer dan?

Wat is er nodig voor ontwikkeling/evolutie van een soort?

Fossielen

Fossielen komen veel voor. 

Met name van bepaalde soorten.

Alleen harde delen blijven bewaard. 

Sommige fossielen worden gidsfossielen genoemd. 

Fossielen

Waarom fossielen belangrijk?

• Voorouders van huidige soorten
• Laat ontwikkeling soorten zien (tussenvormen)
• Geeft informatie over tijd/periode
• Stamboom van het leven
• Geologische tijdschaal

Fossielen

Problemen bij datering/fossielen:

• aardlagen vormen niet altijd bovenop elkaar
• aardlagen vormen soms langzaam, soms snel (bij snel: veel fossielen)
• Problemen met datering, koolstofdatering kan bijvoorbeeld tot 60.000 jaar. 
• relatieve datering (ouder dan...) is onnauwkeurig.

Evolutie

Denk eraan:

Evolutie is het geleidelijk veranderen van populaties met variatie door natuurlijke selectie.

Oefenen

Maken 10. 1: opdr. 3, 4, 9 t/m 12.

Herhalen...

Begrippen: mutaties, recombinatie,
natuurlijke selectie, adaptatie, selectiedruk, fitness.

Opdracht: zoek deze begrippen op en leg uit hoe zij met evolutie te maken hebben/waarom ze belangrijk zijn voor evolutie.
Maak ondertussen opdr. 4, 7 en 8 van §2

Waarom zijn mutaties belangrijk voor evolutie?

Waarom is recombinatie belangrijk voor evolutie?

Wat is natuurlijke selectie?

Waarom is selectiedruk belangrijk voor evolutie?

Wat heeft fitness te maken met evolutie?

Waarom kunnen individuen niet evolueren?

Aanpassen

Populaties veranderen omdat ze zich aanpassen aan de omgeving:

survival of the fittest.

Hiervoor is dus variatie nodig en selectiedruk.

Geen variatie wel selectie?

Geen selectie maar wel variatie?

Verandering?

Als een populatie verandert (evolueert) kan er sprake zijn van evolutie: aanpassing/adaptatie.

Als populatie geissoleerd is kan nieuwe soort ontstaan.
(bijv. darwinvinken)

Een eigenschap levert voordeel op voor overleving of voortplanting.

Verandering?

Bijzondere vorm van natuurlijke selectie is seksuele selectie.

Interseksuele selectie: vrouwtjes selecteren mannetje op aantrekkelijke eigenschappen.

Intraseksuele selectie: mannetjes vechten onderling. De sterkste meeste kans op voorplanting.

Dit verklaart verschillend uiterlijk man - vrouw.

Verandering?

Als een populatie verandert (evolueert) kan er sprake zijn van evolutie: aanpassing/adaptatie.

Het kan ook toeval zijn.

Dit gebeurt bij genetic drift.

Heeft niet te maken met selectie of fitness van deze populatie. Geen evolutie, maar toeval.

Verandering?

Als een populatie verandert (evolueert) kan er sprake zijn van evolutie: aanpassing/adaptatie.

Het kan ook menselijke bemoeienis zijn:

kunstmatige selectie.

Heeft niet te maken met selectie of fitness van deze populatie. Geen evolutie.