H3.4 Vaak te weinig

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

3.4: Vaak te weinig

- Terugblik op vorige paragraaf over teveel water

- Uitleg belangrijkste begrippen

- Zelf uitzoeken hoe het zit met water in Israël en Gaza

- Uitleg over oplossingen voor watertekort met enkele quizvragen

Herhaling vorige paragrafen

Weet je het nog....?

Is de nuttige neerslag hoog of laag in droge gebieden?

1. Hoog
2. Laag

Met de stroom mee, dus in de richting van de monding noemen we ...

1. stroomopwaarts
2. stroomafwaarts

Een voorbeeld van een gebied met een groot overstromingsrisico is een gebied dat door stedelijke bebouwing versteent.

1. goed
2. fout

Deze les:

Je begrijpt hoe waterstress door fysieke en economische watertekorten kan ontstaan

Je begrijpt dat waterstress in de toekomst steeds vaker zal voorkomen

Waterstress

"Gevolgen van een tekort aan water in een gebied"

Twee soorten:

1. Fysiek watertekort: er is te weinig water in een gebied om aan de wensen van bewoners te voldoen zonder de natuur te verstoren.

2. Economisch watertekort: er is in een gebied te weinig geïnvesteerd om het wel aanwezige water bij de bewoners te brengen. 

Toekomst: 

• vraag naar water stijgt:
  

     - stijging aantal inwoners

     - toename welvaart

• Aanbod blijft gelijk. gevolg:  

      - waterstress

      - fysiek watertekort

      - economisch watertekort

Leg uit hoe door toename van de welvaart de vraag naar water stijgt.

Wat is lastiger op te lossen: fysiek watertekort of economisch watertekort? Leg uit waarom.

Alle problemen die zich voordoen als gevolg van een tekort aan schoon water.

Wat is een voorbeeld van
economisch water tekort?

1. Te weinig water aanwezig in de ondergrond
2. Te weinig neerslag
3. Te weinig geld om waterpompen te maken
4. Te weinig geld voor irrigatie

Wateroorlog, in welk
continent(en) denk jij? Waarom?

Wateroorlog

"Conflict om water, in droge gebieden, zoals tussen Gaza en Israël

Ga op zoek op internet en in de atlas:

- Hoe komt Israël aan water?

- Was dat vroeger anders?

- Zijn de Palestijnen afhankelijk van Israël voor water?

- Is er een fysiek of economisch watertekort of beiden?

Info vooraf -->

• 1948 stichting staat Israël
• Joods land tussen islamitische landen
• Buurlanden: Libanon, Syrië, Jordanië en Egypte
• Veel oorlogen
• 1967: 6-daagse oorlog --> Israël verovert Golanhoogte + Westelijke Jordaanoever => Bezette Gebieden
• Palestijnen hebben steeds minder grondgebied, meeste van hen wonen op de Westelijke Jordaanoever, Gazastrook of vluchtelingenkampen

Dode Zee: Het laagst gelegen meer ter wereld, zoutgehalte is 33%! Hierdoor kun je als mens blijven drijven op dit water.

Waterbronnen Israël

• Jordaan (rivier)
• Kust-aquifer (paars)
• Berg-aquifer  (rood)

De Jordaan

• Levert water aan het Meer van Kinneret
• Via pijpleidingen + kanalen gaat water naar rest van het land

Probleem was: De bron van de Jordaan ligt in Golanhoogte in Syrië, dit land wilde zijrivier aftappen zodat Israël minder water kreeg.

Oplossing: 1967 Golanhoogte veroverd van Syrië --> Israël controleert zo de watertoevoer. 

Berg Aquifer

 Ligging --> ligt onder de bezette Westelijke Jordaanoever.

Probleem = ruzie over verdeling van water

80% naar Israël

20% naar Palestijnen

Kust Aquifer

Belangrijk --> Voor de Gazastrook (Palestijns gebied)

Probleem = Teveel waterverbruik --> gevolgen:

• daling grondwaterpeil
• verzilting (door zeewater)
• slechte kwaliteit water door vervuiling landbouw

Waterproblemen in de toekomst --> Oorzaken?

1. Natuurlijke oorzaak = minder neerslag
2. Menselijke oorzaken: groei welvaart + groei bevolking

Waterschaarste: Israël heeft hier ook mee te maken. Hoe moet je de tabel lezen die bij elk land staat?

Kaart Neerslag Israël

• gem. neerslag noorden Israël slechts 100-150 mm per jaar.
• vergelijk dit met Nederland: 

     700 - 900 mm per jaar!

• zuiden krijgt minder dan 100 mm neerslag per jaar... steppe/woestijngebied

Water sparen: minder gebruiken

Droge gebieden gebruiken veel vernieuwbaar water, maar dit wordt niet snel aangevuld. De nuttige neerslag is niet hoog in deze gebieden, er verdampt veel water.

Oplossingen zijn:

Druppelirrigatie

Dit is irrigatie door niet ineens heel het land te bevloeien, maar door planten druppelend water te geven. Hierdoor is de verdamping van water minder groot.

Hergebruik

Door water te hergebruiken wordt er water bespaard. Dit kunnen gezinnen bijvoorbeeld doen door regenwater op te vangen en daar hun wc mee door te spoelen.

Water sparen: minder gebruiken

Manieren om zuiniger met water om te gaan:

1. Slimmer irrigeren: More crop by drop (gevolg: beperken verzilting)
2. Huishoudens en bedrijven moeten minder gebruiken en meer hergebruiken: Duurzaam watergebruik 

Verschillende irrigatietechnieken:

• Oppervlakte-irrigatie
• Beregening
• Druppelirrigatie

Verzilting

Thuis water besparen. Hoe?

Leg uit hoe door toename van de welvaart de vraag naar water stijgt.

Wat voorkom je met druppelirrigatie?

1. Dat er verzilting plaatsvindt
2. Planten krijgen water
3. Planten groeien minder snel
4. Verdamping van water

Waar vindt er veel verdamping plaats?

1. Bij druppelirrigatie
2. Bij geulirrigatie
3. Bij beregening