§3.1 Het ontstaan van Egypte - Dorp

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

§3.1 Het ontstaan van Egypte

Dorpen

Lesdoelen

Je kan uitleggen:

• Hoe dorpen ontstonden
• Hoe beroepen ontstonden
• Wat de waterhuishouding is

De bekendste scheppingsmythe is die van Heliopolis. Heliopolis betekent ‘Stad van de zon’ en lag waar het huidige Caïro gesitueerd is. In het begin van het verhaal is er niets. Het is donker en er bestaat alleen een oerzee. Deze oerzee, Noen genaamd, kent geen begin of eind, geen boven of onder, geen richting of grens. Uit deze oerchaos rijst een berg vruchtbare aarde op, Benben. Ongeveer hetzelfde dat de bewoners van Egypte elk jaar zien gebeuren wanneer het peil van de Nijl na de overstroming weer langzaam daalt. In de ene versie van het verhaal schept de god Atoem vervolgens zichzelf op de top van deze berg. Andere versies hebben het over Atoem die als een kind tevoorschijn komt uit een lotusbloem, en daarmee zorgt voor de eerste zonsopgang. Vervolgens niest hij de god Sjoe (lucht) en spuugt hij de godin Tefnoet (vocht) tot leven. Sjoe en Tefnoet krijgen samen de kinderen Geb (aarde) en Noet (hemel). Sjoe tilt vervolgens Noet van haar broer, de onderliggende aarde (zie illustratie), hiermee creëert hij het hemelgewelf. Geb en Noet schenken het leven aan twee tweelingen, Osiris en Isis, Seth en Nephthys. De negen bovengenoemde goden worden tezamen vaak de Enneade genoemd. In deze mythe is de mensheid geschapen uit de tranen van Atoem.

Stamboom

Ontstaan van dorpen

Tussen 5000 en 4000 v.C. werd bij de Nijl landbouw ontdekt

Jagers werden boeren

Mensen bleven op één plek: hun dorp

Een kaart van het oude Egypte. 

let op: De Egyptenaren zagen noord en zuid andersom. Het Noorden noemden ze Beneden-Egypte en het zuiden Boven-Egypte.

Ontstaan van beroepen

Het land was erg vruchtbaar

Niet iedereen hoefde boer te zijn, er was genoeg voedsel

Ze konden andere taken (beroepen) doen

De Waterhuishouding

Elk jaar overstroomde de Nijl

Dit zorgde voor twee dingen op het land: water en slib

Door de overstroming te beheersen, groeiden gewassen beter

Het beheersen van water noemen we de waterhuishouding

Slib is een soort van modderige grond. In een rivier zakt dit altijd naar de bodem. Als de hoogte van het water afneemt, blijft slib op de grond achter. Slib is enorm vruchtbaar.

Filmpje

De waterhuishouding

Zwarte periode

De rivier overstroomt. Mensen kunnen nu niet op het land werken, dus gaan ze vaak (tijdelijk) andere beroepen doen, zoals bouwvakker. Dit is de zwarte periode omdat het slib zwart is.

Groene periode

De hoogte van de rivier daalt weer. Het slib blijft achter op de grond en er wordt gezaaid. Dit is de groene periode omdat hier de gewasen groen zijn.

Gele periode

Na een tijd kan er geoogst worden. Dit is de gele periode omdat het graan nu een gele kleur heeft.

Opdracht

Stel eens voor, je zou in de tijd kunnen terugreizen. Je belandt in Egypte waar niemand nog weet heeft van waterhuishouding en andere mogelijkheden om te zorgen voor rijke oogsten. Jij kunt ze vast helpen...

Schrijf een handleiding voor de Egyptenaren over de waterhuishouding

Resumé

Pak je schrift

Bedenk vier vragen over de les die beginnen met de volgende woorden:

Wie, Wat, Waarom, Wanneer