geleed/ongeleed, morfologie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Woorden hoofdstuk 3 

Leg je boek vast op tafel, 

maar doe het nog niet open. 

Eigen leerdoel: hoe veel woorden ken je aan het eind van de les?

Noem een neutraal woord en een subjectief woord dat past bij 'sport'.

Morfologie

= de studie naar de bouw van woorden

woordvorming= manier waarop we woorden maken

Bij een samenstelling combineer je twee woorden die ieder op zich ook weer uit meer woorden kunnen bestaan

bijv: deurbel-> deur + bel

bij een afleiding-> voeg voor- of achtervoegsel toe

Morfeem

Morfeem = het kleinste betekenisdragende deel van een woord

Door het toevoegen van morfemen, verandert de betekenis van het woord.

talentjes -> talent  +  je  +  s

talent=gave

je= kleine versie van het ZN (talent in dit geval)

s= meervoud van het ZN (talent in dit geval)

gelede woorden -> bestaan uit meer morfemen

het woord dat het belangrijkste is binnen een geleed woord, noem je grondwoord -> talentjes

ongelede woorden-> bestaan uit één morfeem

vb groen, talent

Geleed en ongeleed

Geleed:            op te delen in verschillende delen

                            denkbaar - denk+baar

Ongeleed:      niet op te delen in verschillende delen

                            denk

Geleed (uit welke delen) of ongeleed?

Overleg in duo's. 

banaan

kastje

deur

spinazie

gevaarlijk

Opdracht: geleed of ongeleed?

Banaan                     banaan                ongeleed

Kwastje                     kwast+je             geleed

Deur                            deur                      ongeleed

Spinazie                    spinazie              ongeleed

Gevaarlijk                 gevaar+lijk          geleed

Achtervoegsels / grondwoord

Soms verandert de betekenis van een woord door een achtervoegsel. 

Voorbeelden: - loos, -je, -achtig

WaardeLOOS (zonder waarde)

BusJE(kleine bus)

JongensACHTIG (een beetje als een jongen)

Grondwoorden: basis van het woord --> waarde, bus, jongen

Overleg in tweetallen. Wat is het verschil tussen een samenstelling en een afleiding?

Overleg in tweetallen. Wat is het verschil tussen geleed en ongeleed?

Maken...

12,13,14,16,17

Klaar? Verder met fictieopdracht/woorden leren. 

Je mag overleggen. Oortjes mogen in. Snap je iets niet? Steek je vinger op en ik kom langs. 

quizlet.com

Heb je je eigen leerdoel gehaald? Hoe komt dat?

Hoe ging het samenwerken? Wat ging goed en wat kan beter?

www.survio.com