Les 35 - 4H - 22/23 - De toekomst van de verzorgingsstaat (§ 3.6)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De verzorgingsstaat

Aan het eind van deze les:

1.  ken je de definitie van een verzorgingsstaat.
2. heb je kennis gemaakt met een aantal dilemma's in de verzorgingsstaat.
3. heb je ten aanzien van deze dilemma's een eigen standpunt ingenomen

Aan het eind van deze les over 3.6: 

- kun je uitleggen welke vier maatschappelijke ontwikkelingen een uitdaging vormen voor de toekomst van de verzorgingsstaat.

- kun je uitleggen wat er bedoeld wordt met de participatiesamenleving en hier een standpunt over innemen.

Tegenstellingen in de samenleving

• Jong en oud
• Arm en rijk (en: hoog en laag opgeleid?)
• Met en zonder migratieachtergrond

§5 Is onze verzorgingsstaat de beste?

• Drie verschillende typen verzorgingsstaat herkennen  

• Voor- en nadelen van deze drie typen verzorgingsstaat kunnen benoemen 
  >>>>   let op: focus dus op hoofdlijnen 
  
  Deze les: twee voorbeelden (vergelijken met Nederland?)
  Voor uitleg over de drie typen - zie video via Team

Solidariteit

Gaan wij voor ons eigenbelang of zijn we bereid om bij te dragen aan welvaart en welzijn voor alle burgers? De verzorgingsstaat kan niet zonder 'verplichte' solidariteit.

Solidariteit

Gaan wij voor ons eigenbelang of zijn we bereid om bij te dragen aan welvaart en welzijn voor alle burgers? De verzorgingsstaat kan niet zonder 'verplichte' solidariteit.

Tegenstellingen

• Jong en oud
  
• Arm en rijk
  
• Met en zonder migratieachtergrond

Solidariteit

Gaan wij voor ons eigenbelang of zijn we bereid om bij te dragen aan welvaart en welzijn voor alle burgers? De verzorgingsstaat kan niet zonder 'verplichte' solidariteit.

Tegenstellingen

• Jong en oud
  
• Arm en rijk
  
• Met en zonder migratieachtergrond

• Omslagstelsel (AOW-uitkering betaald door werkenden)
• Progressief belastingstelsel (de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten)
• Alle overige verzekeringen en voorzieningen (zorg, onderwijs, bestaanszekerheid etc.)

De toekomst van de verzorgingsstaat?

Druk op de verzorgingsstaat

Hoe maken we de verzorgingsstaat toekomstbestendig?

Participatiesamenleving
 

Samenleving waarin iedereen die dat kan geacht wordt verantwoordelijkheid te nemen voor de invulling van zijn eigen leven en voor zijn omgeving, zonder hulp van de overheid.

--> Een maatschappijvorm waarin iedereen zoveel mogelijk participeert.

Denk aan de welvaarts-△. De nadruk op participatie betekent een verschuiving:

1. van markt naar overheid
2. van markt naar particulier initiatief
3. van overheid naar particulier initiatief
4. van overheid naar markt

Jan Willem Duyvendak, hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Bron: https://sociaal.net/verhaal/verzorgingsstaat-is-superieur/

Op welke functie zullen we (nog meer) een beroep moeten doen als we de verzorgingsstaat in stand willen houden?

1. Verzorgen
2. Verzekeren
3. Verheffen
4. Verbinden

Wat is de participatiesamenleving?

1. Een samenleving waarin de overheid alle verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van haar burgers.
2. Een samenleving waarin burgers meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving.
3. Een samenleving waarin de economie centraal staat en sociale zekerheid wordt afgebouwd.
4. Een samenleving waarin de overheid zich volledig terugtrekt uit het maatschappelijk leven.

Wat betekent de participatiesamenleving voor de rol van de overheid?

1. De overheid zal alleen nog taken uitvoeren die door burgers niet kunnen worden opgepakt.
2. De overheid zal meer faciliterend en ondersteunend zijn, en minder zelf actief worden in het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.
3. De overheid zal zich volledig terugtrekken uit het maatschappelijk leven.
4. De overheid zal juist meer verantwoordelijkheid nemen voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

Wat is de toekomst van de verzorgingsstaat in Nederland?

1. De verzorgingsstaat zal volledig worden afgeschaft en worden vervangen door particuliere verzekeringen.
2. De verzorgingsstaat zal worden uitgebreid met nieuwe sociale voorzieningen, zonder dat er eigen verantwoordelijkheid van burgers wordt verwacht.
3. De verzorgingsstaat zal alleen nog bestaan voor de allerarmsten en kwetsbaarsten in de maatschappij.
4. De verzorgingsstaat zal meer gericht zijn op zorg en ondersteuning op maat, waarbij eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van burgers centraal staan.

Aan de slag

• Lezen: §3.6
• Maken: HW-opdrachten §3.6 (Kennis en Begrip 2 t/m 6)
• Maken: KAVV-aantekening over §3.6

Aan het eind van deze les:

1.  ken je de definitie van een verzorgingsstaat.
2. heb je kennis gemaakt met een aantal dilemma's in de verzorgingsstaat.
3. heb je ten aanzien van deze dilemma's een eigen standpunt ingenomen

Aan het eind van deze les over 3.6: 

- kun je uitleggen welke vier maatschappelijke ontwikkelingen een uitdaging vormen voor de toekomst van de verzorgingsstaat

- kun je uitleggen wat er bedoeld wordt met de participatiesamenleving en hier een standpunt over innemen.