5.4 | Planten | Voortplanten MHV

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5

5.4 Voortplanten
Deel 1

Vandaag:

• Practicum huidmondjes
  
• 5.3 herhalen
• Begin 5.4:

Aan het eind van de les kun je uitleggen waarvoor planten bloemen krijgen en hoe stuifmeel op de stamper komt

Wat is de goede formule van fotosynthese?

1. water + CO2 --> glucose + zuurstof
2. glucose + zuurstof --> water + CO2
3. water + zuurstof --> glucose + CO2
4. water + glucose --> zuurstof + CO2

Fotosynthese

Slaat de plant op in de wortels en zaden

Slaat de plant vooral op in zaden

Wat maakt een plant van glucose en waarvoor?

Zorgen ervoor dat processen in de plant goed verlopen

Zijn voor de groei van de plant

Zetmeel

Vetten

Vitaminen

Eiwitten

Wat is het verschil tussen een knol en een bol?

1. Een knol heeft rokken en een bol niet.
2. Een bol heeft rokken en een knol niet.
3. Bollen zijn wortels en knollen zijn stengels.
4. Knollen zijn wortels en bollen zijn stengels.

Wat is een ui?

1. Een vrucht
2. Een bol
3. Een bloem
4. Een knol

Wat doet een plant met een overschot van zuurstof?

5.4 voortplanting planten

Waarvoor krijgen planten bloemen?

Hoofdstuk 5

5.4 Voortplanten
Deel 2

Vandaag

• Inleveren verslag grasproef
• Stukje herhaling + verder met uitleg 5.4
• Opdrachten maken
• Bespreken hoe je de video van beekse bergen inlevert 

Aan het eind van de les kun je:

-uitleggen waarom planten bloemen krijgen en hoe stuifmeel op de stamper komt

-uitleggen hoe zaden ontstaan en hoe zaden worden verspreid

-uitleggen wat er gebeurt in een plantenleven

Sleep het onderdeel naar de juiste nummer

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Kroonbladeren

Stamper

Meeldraad

Kelkbladeren

Bloemsteel

Helmknop

Helmdraad

Stempel

Stijl

Vruchtbeginsel

Wat is de meeldraad?

1. Het mannelijke geslachtsorgaan (helmdraad+helmknop)
2. Bestaat uit de stempel en de stijl
3. Het vrouwelijke geslachtsorgaan
4. Bestaat uit de helmdraad en de stamper

Hoe heten de vrouwelijke voortplantingsorganen?

1. zaadbeginsel
2. stampers
3. vruchtbegingsels
4. eicel

Waarvoor krijgen planten bloemen?

Bloembodem: hierop zitten de andere delen van de bloem vast.

Kelkbladeren: groene blaadjes, die de bloem beschermen tegen kou, uitdroging en beschadiging als de bloem nog in de knop zit.

Nectarkliertjes: kliertjes onder in de bloem, die nectar maken. Nectar is een zoete vloeistof, die insecten zoals vlinders en bijen eten.

staan rondom de stamper.

Onderdelen van een bloem

Kroonbladeren: de gekleurde bloemblaadjes, waarmee een plant insecten naar de bloem lokt.

Stamper: zit midden in de bloem en is voor de voortplanting.

Meeldraden: ook voor de voortplanting. Staan rondom stamper

Voortplantingsorganen: Meeldraden en stampers

Meeldraad - helmknop en de helmdraad.
De helmknoppen maken stuifmeelkorrels (stuifmeel):  mannelijke voortplantingscellen; Vergelijk ze met zaadcellen van mensen.

Stamper - stempel, stijl en vruchtbeginsel.
In  vruchtbeginsel zitten de zaadbeginsels.
In elk zaadbeginsel zit één eicel.
Ze  zijn de vrouwelijke voortplantingscellen;
Vergelijk ze met de eicellen van mensen.

Bestuiving

Stuifmeel gaat van meeldraden ene bloem naar de stamper van een andere bloem (van dezelfde soort!)

Stuifmeel gaat van ene naar de andere plant door:

1. Insecten
Planten met geurende,kleurende bloemen. Insect eet nectar -> kruipt daarvoor in bloem, raakt meeldraden -> stuifmeel op lichaam-> kruipt op andere bloem en raakt stempel. Stuifmeel plakt. (insectenbloemen)

2. Wind

Wind neemt stuifmeel mee -> windbloem. minder opvallend geurend/kleurend dan insectenbloem . Meeldraad en stempel steekt ver uit bloem -> makkie voor de wind! ;) 

Windbloem of insectenbloem?

1. Windbloem
2. Insectenbloem

Windbloem of insectenbloem?

1. Windbloem
2. Insectenbloem

Wanneer een stuifmeelkorrel op de stamper komt spreken we van...

1. Bevruchting
2. Bestuiving
3. Voortplanting
4. Zaadverspreiding

Hoe ontstaan zaden?

Hoe ontstaan zaden?

1. Na bestuiving: stuifmeelkorrels op stempel.

2. Uit stuifmeelkorrel groeit buisje door stijl naar vruchtbeginsel (onderin stamper) = Stuifmeelbuis

3. In vruchtbeginsel: zaadbeginsels met eicellen (één eicel per zaadbeginsel) Kern stuifmeelkorrel zakt door buisje tot in één vd eicellen

4. Celkern eicel + stuifmeelkorrel smelten samen --> één nieuwe celkern. 

En wat ná de bevruchting?

1. Kroon- en kelkbladeren verschrompelen. 
2. Vruchtbeginsel groeit en wordt vrucht (zie afb.) 
3. Zaadbeginsels groeien tegelijkertijd uit tot zaden. -> zo ontstaan zaden in een vrucht, zoals  zaadjes in tomaat of pitjes in  appel.

Hoe worden zaden verspreid?

Zaadverspreiding:
verspreiden van zaden in de vrucht (voorkomt dat ze allemaal vlakbij moederplant terecht komen)

D r i e   m a n i e r e n 

1. De wind (lichte vrucht)

2. Door dieren (stekelige vrucht ivm kleven in vacht, of vrucht gegeten)

3. Door plant zelf (vrucht knapt open)

Wat gebeurt er in een plantenleven?

Levenscyclus= kring van gebeurtenissen in een vaste volgorde van een organisme

eenjarige planten	ontkiemen in voorjaar, bloeit in zomer, vormt zaden in herfst, sterft in winter
Tweejarige plant	ontkiemt + groeit in 1e jaar, bloeit + zaadvorming in 2e jaar, sterft daarna.
Meerjarige plant	Ontkiemen in voorjaar, bloeit in zomer, zaadvorming in herfst. Winter: sterft bovengrondse. Loopt elk voorjaar uit/kunnen heel oud worden

Huiswerk

Maandag: inleveren vlog Beekse Bergen!

Via YouTube. 1 iemand maakt account aan > video uploaden >klik op video verbergen > deel de link met mw. De Veth

Opdrachten:

HV: 5 t/m 18 van hst 5.4

MH: 5 t/m 17 van hst 5.4

Vooruitblik

Volgende les: 

• In de klas werken aan laatste opdrachten 5.4
• Nakijken paragraaf 5.4

TOETS hoofdstuk 5: maandag 23 mei