Verdienen en uitgeven 1.4 en 1.5

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 HAVO ECONOMIE  ||  2022-2023

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Wat zijn de productiefactoren en de bijbehorende beloning?

Op welke twee manieren kun je de toegevoegde waarde berekenen?

Wat is geen overdrachtsinkomen?

1. Huurtoeslag
2. Studiefinanciering
3. Rente
4. WW uitkering

Vorige les:

Inkomen uit arbeid en inkomen uit bezit

Inkomen uit arbeid

• Loon

Inkomen uit bezit

• Winst, rente, huur en pacht

Hoe zit dat nu met de zelfstandigen? --> Toegerekend loon zelfstandigen. 

Lesdoelen

Aan het einde van de les

De koopkrachtverandering berekenen. 

Toelichten waarom de omvang van het bruto binnenlands product een beperkte maatstaf is voor het meten van de welvaart. 

Waar is een verandering van de koopkracht binnen een land van afhankelijk?

1. Verandering inkomen
2. Verandering van de sterke van je munt
3. Hoe duur producten zijn.
4. Verandering inkomen en verandering prijzen

Nominaal inkomen

--> Inkomen gemeten in geld. 

2015: 765,30 miljard USD

2019: 907,1 miljard USD

Met hoeveel procent is het bbp gestegen?

Betekent dit ook dat Nederlanders zoveel procent meer hebben kunnen kopen?

Van nominaal naar reëel inkomen

→ stijging van het inkomen in geld. 

Reëel → Afhankelijk van de hoogte van inflatie. 

Als je nominaal inkomen stijgt met 10% en de inflatie is 10%. Dan blijft je reële inkomen gelijk. Ofwel je koopkracht blijft gelijk. 

Rekenen met indexcijfers

Het inkomen stijgt met 5%. De algemene prijsstijging is 3%. 

Snel uitgerekend kun je dan 5% - 3% = 2% meer kopen → 2 procentpunten. 

Juiste berekening --> Ric = Nic : pic x 100

105 : 103 x 100 = 101,9 → ofwel 1,9%

Het indexcijfer 100 → basis

Een stijging geeft een indexcijfer boven de 100. 

Wat wordt het indexcijfer als we deflatie hebben van 4%?

Mo krijgt een loonsverhoging van 2%. De inflatie in het land is 3%. Met hoeveel procent veranderd de koopkracht?

Wat betekent welvaart?

Welvaart meten

De mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien.

--> reëel Inkomen/bbp per hoofd vergelijken.

India heeft een BBP van 3 biljoen USD. Nederland van 907,1 miljard USD. Waarom kunnen we niet zeggen dat India welvarender is?

Nadelen reëel inkomen per hoofd als maatstaf voor welvaart

• Zegt weinig over de verdeling.
•  Informele productie wordt niet meegeteld -->  vrijwilligerswerk, huishoudelijk werk en zwart werk.
•  Er wordt ook productie meegeteld wat niet zorgt voor welvaart. Bijvoorbeeld; ongeluk.
• Externe effecten worden niet meegenomen.
• Uitputting van hulpbronnen niet meegenomen. 

HDI 

Human Development Index

• Bbp
• Volksgezondheid (levensverwachting)
• Niveau van scholing

Groene bbp

Rekening houden met natuur, milieu en duurzaamheid. 

Aan de slag

Maken t/m 1.12

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

De deflatie is 2%. Kira haar inkomen stijgt met 3%. Met hoeveel procent verandert haar koopkracht?

Beperkingen bbp als maatstaf?