Grammatica zinsdelen blok 2 1VX

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen

Je gaat leren over de persoonsvorm en het maken van zinsdelen.

Vorige les heb je drie manieren geleerd om de persoonsvorm te vinden.

Vorige les heb je drie manieren geleerd om de persoonsvorm te vinden. Welke?

Persoonsvorm noteren

Gebruik de tijdsproef, de getalproef of de vraagproef.

a. Dit jaar zal niemand van klas 2a doubleren. 

zal

Noteer de persoonsvorm: Arno en zijn maten gaan naar het Dancefestival Spring in Amsterdam.

Noteer de persoonsvorm: Zetten jullie de afvalcontainer op tijd buiten?

Zinsdelen

Een zin bestaat altijd uit:

a. een handeling (=werkwoordelijk gezegde)

b. iets wat de handeling uitvoert (wie/wat)

Bijvoorbeeld: De verslaggevers schrijven

Dit is een erg korte zin. Je kunt de zin uitbreiden door er delen aan toe te voegen.

Zinsdelen.

Bedenk wat je wilt toevoegen aan de zin:

De verslaggevers schrijven

Je gebruikt daarvoor de vraagwoorden:

wat, wie, aan wie, met wie, wanneer, waar, waarmee en waardoor

De verslaggevers schrijven... wat?, Wanneer?, Waar?

Schrijf jouw zin
De verslaggevers schrijven... wat?, wanneer?, waar?

De delen waarmee je de zin uitbreidt noem je zinsdelen.

Ieder deel heeft een eigen betekenis en geeft antwoord op een van de vraagwoorden.

Zin in zinsdelen opdelen.

Stap 1: zoek de persoonsvorm en plaats daar strepen.

Het zinsdeel voor de persoonsvorm is altijd één deel.

Stap 2: Welke delen kun je nog meer 'los' voor de persoonsvorm plaatsen?

 Vakantie/blijkt/voor veel mensen/een bron van inspiratie.

Voor veel mensen /blijkt/ vakantie/een bron van inspiratie

Een bron van inspiratie/ blijkt / vakantie/ voor veel mensen

Deel de zin in zinsdelen op: Op het eerste schoolfeest gaf Sophie Daan vorige week een kus.

Deel de zin in zinsdelen op: De snelste wielrenner werd beloond met een bijzondere trofee.

Deel de zin in zinsdelen op: Binnen twee weken moesten de vandalen de boete betalen.

Deel de zin in zinsdelen op: Jaarlijks doet Georgios mee aa het schaaktoernooi voor scholieren.

Bouwplan van een zin

Bij sommige werkwoorden weet je dat je bepaalde zinsdelen MOET toevoegen en andere MAG toevoegen.

Dit heeft te maken met de betekenis van het werkwoord.

De betekenis van het werkwoord 'neerleggen' vereist twee zinsdelen

1. Wie legt neer?                              2. Wat legt die persoon neer?  

Basiszin neerleggen

Wie?                    Wat?

John legt de bal neer.

Je kunt de zin wel uitbreiden met bijv.

Hoe? waar?  wanneer?

Basiszin hardlopen

Wie?

Roos loopt hard

Je kunt de zin uitbreiden:

met wie? waar? hoelang?

Uit hoeveel bouwstenen bestaat de basiszin van 'plukken'?

1. 1
2. 3
3. 2

Uit hoeveel bouwstenen bestaat de basiszin van 'stoeien'?

1. 1
2. 3
3. 2

Uit hoeveel bouwstenen bestaat de basiszin van 'opleiden'?

1. 1
2. 3
3. 2

Uit hoeveel bouwstenen bestaat de basiszin van 'begrijpen'?

1. 1
2. 3
3. 2

Uit hoeveel bouwstenen bestaat de basiszin van 'doorsturen'?

1. 1
2. 3
3. 2

Uit hoeveel bouwstenen bestaat de basiszin van 'gitaarspelen'?

1. 1
2. 3
3. 2

Aan de slag

H2 grammatica

Opdracht 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8