Oefenen met examenvragen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Herhalen en oefenen

Doe je mee?

Pak je aantekeningenschrift!

Probleem slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders werd de sociale kwestie genoemd:

• Lage lonen
• Slechte hygiëne 
• Geen riolering
• Vrouw- en kinderarbeid (lager loon)
• Gevaarlijk werk 

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

In het parlement zaten verschillende politieke stromingen:

§1.2

Politieke stromingen

A

Een liberaal parlement

Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders Vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels
Confessionalisme	Geloof	Gelovigen. Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken Protestanten worden ook wel kleine luyden genoemd

Wetgevende macht:

• Dit is het recht om wetten te maken, te wijzigen en goed- of af te keuren.
• In Nederland ligt deze macht voor het grootste deel bij het parlement.
• Ministers mogen ook wetsvoorstellen indienen (recht van initiatief), maar dit moet wel goedgekeurd worden door het parlement.

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

C

DeBoze burgers

Rechten in de democratie

Uitvoerende macht:

• Dit is het recht om aangenomen wetten uit te voeren. Dit recht ligt bij de ministers. Zij vormen samen met de koning de regering

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

C

DeBoze burgers

Rechten in de democratie

Rechterlijke macht:

• Dit is het recht om te beslissen of iemand schuldig is en welke straf er wordt gegeven.
• Alleen rechters hebben in Nederland dit recht

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

C

DeBoze burgers

Rechten in de democratie

De rechten van de ministers (regering) en de Eerste en Tweede Kamer 

Rood = wetgevende bevoegdheden

Blauw = controlerende bevoegdheden (= ze controleren de regering)

Paars = een controlerende als een wetgevende bevoegdheid

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

B

DeBoze burgers

Het vormen van een bestuur

Rechten van het parlement:

Controlerende bevoegdheid

• Het recht van interpellatie: Het recht een minister te ondervragen over een besluit of uitspraak
• Het recht van enquête: Het recht om een zaak tot op de bodem uit te zoeken (een onderzoek instellen)

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

B

DeBoze burgers

Het vormen van een bestuur

Rechten van het parlement:

controlerende/wetgevende bevoegdheid

• Het recht van budget: Het recht om de begroting te controleren en deze als wet goed- of af te keuren
   controlerende be

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

B

DeBoze burgers

Het vormen van een bestuur

Rechten van het parlement:

wetgevende bevoegdheid

• Het recht van initiatief: wetsvoorstellen indienen
• Het recht van amendement: wetsvoorstellen wijzigen
   

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

B

DeBoze burgers

Het vormen van een bestuur

Rechten van het parlement:

• Het recht van initiatief: wetsvoorstellen indienen
• Het recht van amendement: wetsvoorstellen wijzigen
   
• Het recht van budget: Het recht om de begroting te controleren en deze als wet goed- of af te keuren
   
• Het recht van interpellatie: Het recht een minister te ondervragen over een besluit of uitspraak
• Het recht van enquête: Het recht om een zaak tot op de bodem uit te zoeken (een onderzoek instellen)

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

B

DeBoze burgers

Het vormen van een bestuur

Alleen de
Tweede Kamer

Eerste - en
Tweede Kamer 

Rechten van het parlement:

• Het recht van initiatief: wetsvoorstellen indienen
• Het recht van amendement: wetsvoorstellen wijzigen
   
• Het recht van budget: Het recht om de begroting te controleren en deze als wet goed- of af te keuren
   
• Het recht van interpellatie: Het recht een minister te ondervragen over een besluit of uitspraak
• Het recht van enquête: Het recht om een zaak tot op de bodem uit te zoeken (een onderzoek instellen)

Samenvatting 

§1.4

Nederland als parlementaire democratie

B

DeBoze burgers

Het vormen van een bestuur

Wetgevende bevoegdheid

Wetgevende en controlerende

bevoegdheid

Controlerende bevoegdheid

Tijdens het maken

Ben je stil

Als de docent zegt: ''nu bespreken'', dan mag je met je buurman of buurvrouw de vraag bespreken

C: Parlementsleden en controlerende taak

B: De invoering van het Caouchoucartikel

1: Wetgevende macht

2: Recht van initiatief

3: Uitvoerende macht

Recht van interpellatie

1. Het paste eigenlijk niet bij liberalen, omdat liberalen voorstander zijn van zo min mogelijk overheid ingrijpen.

2. In de bron wordt duidelijk dat huizen in die tijd veel gebreken hadden. Hierdoor stemden liberalen ook in, omdat de basisvoorzieningen van mensen niet in orde waren. Liberalen vonden dat de overheid wel leefzekerheid moest bieden aan mensen in NL.

Bij welke politieke stroming past de boodschap van de politieke prent?

Licht je antwoord toe met behulp van de bron.

De bron past bij de politieke stroming: socialisme.

In de bron kun je zien dat een vrouw een dode man in bed heeft liggen, omdat hij zo hard moet werken. De tekenaar wil duidelijk maken dat het onmenselijk is. Socialisten in die tijd wilden een maximale werkdag van acht uur instellen.

Disctrictenstelsel