21. Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

21. De Reformatie

Inhoudsopgave

• uitlegvideo over kenmerkend aspect 'de reformatie' 
• dia's met belangrijkste informatie over Luther +  Calvijn
• fragmenten (+vragen) film Luther
• info over Erasmus 
• toepassingsopdrachten : controleer of je alles begrepen hebt!
• Evaluatievragen (in rood)  

00:05

Tijdvak 5 dat is de ...

1. 14e eeuw
2. 15e eeuw
3. 16e eeuw
4. 17e eeuw

00:42

GEEN geestelijke is ...

1. priester
2. monnik
3. katholieke timmerman
4. paus

02:31

Waarom ontstond juist in de 15e/16e eeuw de kerkhervorming?

06:25

Iedereen kan zelf zijn weg naar God vinden. Priesters niet nodig.

1. katholieken
2. protestanten

06:25

Paus is leider van de kerk

1. katholieken
2. protestanten

Film Luther

Hierna vind je fragmenten uit een film over het leven van Luther. Door het bekijken van deze fragmenten krijg je een goed beeld van de kerkhervormer. Tussen zijn er vragen om je te helpen de belangrijkste theorie aan de film te koppelen. 

00:26

Luther is nog een monnik als hij -welke stad - bezoekt?

1. Rome
2. Parijs
3. Berlijn
4. Munchen

02:55

Gelovigen konden hun zonden afkopen voor familieleden (of zichzelf). Hierdoor werd de tijd in het vagevuur (voorportaal voor hemel-hel) verkort. Hoe noemen we zo'n bewijs van vergeving van je zonden?

1. Vergevingsbrief
2. Aflaat
3. Sacrament
4. Afkopen van je zonden was niet toegestaan

04:39

De film gebruikt het bezoek aan Rome om aan te geven dat Luther het niet meer eens is met zaken in de katholieke kerk. Noem hiervan 4 voorbeelden.

07:18

Welke kritiek had Luther op deze aflatenhandel? Gebruik fragment uit film om dit uit te leggen.

09:22

Welk historisch moment zien we hier?

07:18

Johann Tetzel (Pirna, ca. 1465 - Leipzig 11 augustus 1519) was een Duitse dominicaan en werd als aflaatprediker bekend in Duitsland. Wat was de bestemming van de opbrengst van de aflaten?

1. Bouw nieuwe Sint-Pieterskerk in Rome
2. Bouw van nieuw bisschoppelijk paleis

Erasmus

Wat deed Erasmus NIET?

1. Oude Griekse teksten bestuderen
2. Kritiek leveren op de Kerk
3. Een brug bouwen
4. Een vertaling maken van het Nieuwe Testament

Wat was het doel van Erasmus?

1. Een nieuw geloof starten
2. De paus zijn macht ontnemen
3. Een zuivere vorm van het geloof maken
4. De kardinalen beter opleiden

Erasmus is.....

1. De schilder van de Sixtijnse Kapel
2. De uitvinder van de boekdrukkunst
3. Een humanist uit Italië
4. Nederlandse humanist en schrijver van o.a. Lof der Zotheid

Luther

Calvijn

Uit de katholieke kerk gezet

Kritiek op aflaathandel

Meest extreem

Vertaalde Bijbel in het Duits

Katholiek

Protestant

trouw aan de paus 

Luther en Calvijn 

heiligen horen niet bij de kerk 

Bijbel in het latijn

Protestanten

Rooms-Katholieken

Hervormers

Mensen, zoals Luther en Calvijn, die de christelijke kerk wilde veranderen.

Christenen die trouw bleven aan de paus en priesters

Aanhangers van Luther en Calvijn. zij vinden het leven volgens de Bijbel belangrijker dan de kerk en de paus. 

Een gegeven: Omstreeks 1500 bestudeerde de humanist Erasmus de Bijbel aan de hand van de oorspronkelijke Griekse teksten. Hierdoor ontdekte hij in de gangbare Latijnse vertaling van de Bijbel veel fouten.
-Leg uit dat dit gegeven past bij twee kenmerkende aspecten van de zestiende eeuw.-

Gebruik bron 1.
Bij deze bron kun je twee uitspraken doen:
-Karel V heeft een politiek motief om deze toespraak te houden.
-Met deze toespraak draagt Karel V bij aan de splitsing binnen de christelijke kerk in de zestiende eeuw.
LEG BEIDE UITSPRAKEN UIT.

In 1562 werd de eerste druk uitgegeven van de protestantse 'deux-aesbijbel'. Deze Nederlandstalige bijbel werd gedrukt in Emden, in Noord-Duitsland. Dat de bijbel in Emden kon worden gedrukt, was het gevolg van de afspraak over de godsdienstpolitiek uit 1555 die Karel V maakte met de Duitse vorsten.

Noem deze afspraak en geef aan waardoor het drukken van deze bijbel daardoor wel mogelijk werd in Emden, maar niet in de Nederlanden.

Predestinatieleer

Luther

Calvijn

Vorst gehoorzamen

Vorst afzetten

Welke bron is geschreven door 

Maarten Luther en welke bron door Calvijn?

Maarten Luther

Johannes Calvijn

Protestanten

Katholieken

Marten Luther

De Paus

Calvijn

Let op: de volgende vragen moet je over deze lesstof kunnen beantwoorden

Welke kritiek hadden hervormers op de katholieke kerk?

Noem minimaal 3 belangrijke verschillen tussen de ideeën van Luther en Calvijn

Wie was Erasmus en welke rol speelde hij in de reformatie?

Wat zijn de verschillen tussen de katholieke en protestantse leer?