15 09 2022 Formuleren/Grammatica_verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

T G 3 D

Welkom

Lezen (in stilte)

• Leg je huiswerk open 
  

op de hoek van je tafel

Programma vandaag

• Uitleg verwijswoorden 

Thema van periode 1: schrijfvaardigheid

dus ondersteuning / uitleg van

- verwijswoorden

- interpunctie

- werkwoordspelling

Leerdoel

Aan het eind van de les ken je de regels voor verwijswoorden en kun je fouten met verwijswoorden verbeteren.

Huiswerk

Verwijswoorden: theorie van grammatica doornemen en opdracht 1, 2 en 3 maken

Verwijswoorden

theorie Grammatica en Formuleren, 

hoofdstuk 2 Nieuw Ned

Pak pen en papier

Hoe vul je de zin correct aan?

• Toen de leerlingen terugkeerden van hun buitenlandse reis, wachtten de ouders ... op.
• De film, .... genomineerd was voor een prijs, is in Letland opgenomen.
• Ik ga elk jaar met vrienden vier weken op reis, ... ik heel leuk vind.
• Ik geef .... (hun/hen?) graag een cadeau na afloop. 

Hoe vul je de zin correct aan?

• Toen de leerlingen terugkeerden van hun buitenlandse reis, wachtten de ouders HEN op (lijd.vw).
• De film, DIE genomineerd was voor een prijs, is in Letland opgenomen. (de-woord => die)
• Ik ga elk jaar met vrienden vier weken op reis, WAT ik heel leuk vind. (wat verwijst naar hele zin)
• Ik geef HUN graag een cadeau na afloop. (meew.vw)

Verwijswoorden

• Verwijzen terug naar eerder genoemde woord(en) (= antecedent): 
• Als het zn mannelijk is: hij (hem, zijn, deze, die) 
• Als het vrouwelijk is: zij (ze, haar, deze, die)
• Onzijdig: het (zijn, dit, dat)
• Meervoud: zij (hun, hen, deze, die). 
• Let op het verschil tussen lijd.vw: (Ik zie hen) en meew.vw. (ik geef hun een boek /  ik geef het boek aan hen)

Verwijswoorden

• Let op het geslacht: HET bestuur (onzijdig), dus het bestuur en ZIJN leden; DE leiding (vr.), dus de leiding en HAAR directeur
• 'wat' verwijst naar 'dat', 'datgene', 'alles', 'niets', overtreff. trap of hele zin (het leukste wat...; alles wat....)


• Verwijzen met voorzetsel: 'van wie', 'over wie' bij personen; 'waarvan', 'daarover' bij dingen. Dus: de vrienden MET WIE ik graag afspreek (niet: waarmee); de vriend VAN WIE ik 10 euro heb geleend (niet: waarvan)

Welk verwijswoord?

• Toen dit bedrijf winst ging maken, gaf .... een bonus aan .... werknemers.
• De reis  naar London met onze klas ging niet door, ... we heel jammer vonden.


• Alles ..... je gekocht hebt, kun je nog ruilen.  

Waar zit de fout? 

• Het bestuur stuurde haar leden een brandbrief.
  
• Het spannendste boek wat ze ooit gelezen heeft, is De dag van de Jakhals. 
• De leerling waarover ik je vertelde, is ziek geworden.
• Het meisje die geselecteerd werd voor de finale, heeft afgezegd.

Verwijswoord controleren op

• geslacht (mannelijk, vrouwelijk, onzijdig)
• functie (lijd. vw; meew. vw) 
• persoon of ding

Zie theorie 'fouten met verwijswoorden' p. 66. 

Meer uitleg over verwijswoorden op pag. 62.

Zelfstandig werken 

1. Maken opdrachten in planning Nw Ned

2. Lezen in je leesboek

Quiz samentrekkingen en verwijswoorden

In groepjes van vier.

Doel: winnen :)

Alex' ouders hebben een dure auto, maar hij alleen een fiets.

1. samentrekking klopt
2. samentrekking klopt niet

Hij is een prima hockeyer en wint elke wedstrijd.

1. samentrekking klopt
2. samentrekking klopt niet

Zij speelt met poppen en
met vuur.

1. samentrekking klopt
2. samentrekking klopt niet
3. Of dit klopt, ligt aan de context

Het meisje....ik zag, had de allernieuwste iPhone

1. wat
2. dat
3. die

De agent ... zoveel klachten waren, is ontslagen

1. over wie
2. waarover
3. die

De bibliotheek had ... leden de nieuwe tarieven doorgegeven.

1. zijn
2. haar

Als je dit formulier hebt ingevuld, moet je ... terugsturen.

1. hem
2. het

Geef je ... nu echt gelijk?

1. hun
2. hen

Leerdoel gehaald?

Hoe check je of een verwijzing klopt?