4.4 Kerk en staat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Gang naar Canossa

Kenmerkend aspect

Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben. 

Leerdoelen

1. Je leert hoe het conflict tussen pausen en Duitse keizers zich 
    ontwikkelde

2. Je leert hoe de verhouding was tussen pausen en Franse
     koningen 

3. Je leer hoe de kerk haar geestelijke macht in de samenleving 
     vergrootte

Leg uit welk argument paus Bonifatius geeft
voor het primaat van de geestelijke macht.
Verwijs naar de bron

Leg uit welk argument keizer Frederik Barbarossa
geeft voor het primaat van de wereldlijke macht
Verwijs naar de bron

Wie heeft de hoogste macht?

Keizer Hendrik IV                                         Paus Gregorius VII  

Kerkelijke hiërarchie komt in gevaar wanneer Duitse keizer bisschoppen benoemt 

Er volgt een investituurstrijd

Investituur = bekleding van bisschoppelijk ambt

1. Paus Gregorius VII (1075): 

alleen ik mag bisschoppen benoemen.

2. Duitse keizers en koningen: 

wij willen dat ook zelf doen

Waarom moet Hendrik IV in Canossa vergeving vragen bij de paus?

Wat werd er in 1122 afgesproken met het Concordaat van Worms?
Kortom, wie heeft er gewonnen?

Voorlopig einde investituurstrijd:

Uiteindelijk wint de paus in 1122. Bisschoppen mogen leenmannen worden, alleen de paus mag de bisschoppen benoemen.

• bisschoppen ontvangen van de paus geestelijke macht
• Keizer mag kiezen of hij de bisschop wel/geen wereldlijke macht geeft 

Franse koningen gebruikten de steun van de paus in de strijd tegen hun leenmannen

1. Juist
2. Onjuist

Paus Bonifatius VIII vond dat de kerk belasting aan de staat moest betalen

1. Juist
2. Onjuist

Pogingen van pausen om de macht over Franse koningen te krijgen, mislukten.

1. Juist
2. Onjuist

De inquisitie had onbeperkte macht om ketters en heksen te bestrijden

1. Juist
2. Onjuist

De inquisitie werd opgericht om afwijkingen van de kerkelijke regels te bestrijden

1. Juist
2. Onjuist

In de 11e eeuw kwamen bisschoppen tijdens concilies bijeen om onder leiding van de keizer regels op te stellen over het geloof

1. Juist
2. Onjuist

Aan het werk

Zie Studiewijzer