Dorpskrant les 5: samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

            Nederlands

Creatief schrijven & spelling
        Dorpskrant:Les 5
               VWO 2
         

terugblik

... je weet hoe je verwijzingen moet schrijven (alle/allen, beide/beiden).

(Waarom ook alweer? In de dorpskrant verwerk je 4 verwijzingen naar keuze.)

Aan het einde van deze les...

... weet je weer hoe je samenstellingen moet schrijven.

Waarom ook alweer? 

In de dorpskrant verwerk je 4 samenstellingen naar keuze.

Samenstellingen

Om een samenstelling te vormen, moet je soms letters tussen de woorddelen toevoegen. In het volgende overzicht vind je de regels voor deze tussenletters.

• Zonnestraal
• Sterrenstof

🌅

🌠

schrijf -(e)n-

Wel een tussen -(e)n-

Als het eerste deel van de samenstelling 

- een zelfstandig naamwoord is...,

- ...dat alleen een meervoud op -n of -en heeft.

schrijf geen -n-

Geen tussen -(e)n-

• Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft (voorbeeld: roggebrood, ereplaats)
• Als het eerste deel van de samenstelling alleen een meervoud op -s heeft (voorbeeld: aspergebed, etagewoning)
• Als het eerste deel van de samenstelling een meervoud op-s en -n heeft (voorbeeld: lindebloesem, aktetas)
  

schrijf geen -n-

• Als het 1ste deel van de samenstelling geen zelfstandig naamwoord is. (voorbeeld: huilebalk, rodekool)
• Als het 1ste deel van de samenstelling de betekenis van het tweede deel versterkt. (voorbeeld apetrots, reuzeleuk)
• Als het 1ste deel van de samenstelling een unieke persoon of zaak is. (voorbeeld: zonnebank, Koninginnedag)
• Als het woord niet (meer) herkenbaar is als een samenstelling. Soms lijkt een woord een samenstelling, maar is het dat nooit geweest (voorbeeld: schattebout, spillebeen)

schrijf -s-

Als je die klank hoort.

Als het tweede woorddeel begint met een sisklank, kun je de klank niet horen. Vervang het tweede woorddeel, zodat je hoort of je een tussen-s moet schrijven.

Voorbeeld:

dus ook: 

dorpskern, reddingsboot 

dorpsstraat, reddingsschip

Heb je het nog niet helemaal begrepen, bekijk dan thuis het filmpje op slide 10 en 11.

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

rijst+vlaai

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

montage+ afdeling

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

ruimte+ gebrek

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

stad +schouwburg

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

plat + grond

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

knarsen+ tanden

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

geboorte + golf

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

dag+ raad

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

gerst+pap

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

paard+ staart

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

opname+ wagen

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

hart+ lust

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

verkeer+ slachtoffer

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

tarwe+ korrel

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

spin+web

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

slijtage+ plek

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

recht+ zaal

Maak een samenstelling van de gegeven woorden.

collecte + bus

Lesdoel behaald?

Ik kan de juiste regels toepassen bij het schrijven van samenstellingen.

1. Ja
2. Nee. Dan kan je nog wat extra oefenen.

extra oefenen

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-tussen-n/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-de-tussenklank/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-3-tussenklank/