Mitswot: spijswetten en kledingvoorschriften (havo 4)

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

In de vorige les hebben we het gehad over de joodse identiteit. We hebben geleerd dat volgens de orthodoxe leer iemand joods is als zijn of haar moeder joods is.

Waarom is dat?

1. Omdat joden de moeder belangrijker vinden
2. Omdat joden geloven dat JHWH vrouwelijk is
3. Omdat het altijd zeker is wie de moeder is, maar niet altijd wie de vader is
4. Omdat de moeder al 9 maanden in contact staat met de baby en zo al veel van het geloof kan overbrengen

Tegenwoordig is het niet altijd meer zeker dat de moeder ook echt de biologische moeder is van een baby.
Hoe kunnen moderne voortplantingstechnieken voor twijfels zorgen?

Over deze les

Vorige keer: joodse identiteit

Vandaag:

1. definitie: wat zijn mitswot?
2. waar dienen ze voor?
3. twee voorbeelden van mitswot die betrekking hebben op het dagelijks leven

Lesdoelen

a. Je weet wat de term mitswot betekent en aan de hand van voorbeelden kun je uitleggen wat de rol is van de mitswot op het joodse leven.

b. Door middel van de term koosjer kun je uitleggen wat de invloed is van de spijswetten (kasjroet) op het dagelijks leven.

c. Je kunt een aantal joodse kledingvoorschriften noemen en uitleggen wat het idee erbij is in je eigen woorden.

Wat zijn mitswot

Mitswot zijn de wetten, geboden en verplichtingen die het joodse volk werden opgelegd met het sluiten van het verbond met JHWH.

Er zijn in totaal 613 mitswot.

De 10 belangrijkste zijn de zogenaamde 10 geboden, ook wel de decaloog genoemd.

De meeste mitswot hielden verband met de tempel. Omdat de tempel is verwoest zijn deze voorschriften 'inactief'.

Het verbond

Een afspraak tussen Abraham en God. 

Mitswot

Heb Hebreeuwse woord voor 'gebod'.

Wat zijn mitswot

Mitswot zijn de wetten, geboden en verplichtingen die het joodse volk werden opgelegd met het sluiten van het verbond met JHWH.

Er zijn in totaal 613 mitswot.

De 10 belangrijkste zijn de zogenaamde 10 geboden, ook wel de decaloog genoemd.

De meeste mitswot hielden verband met de tempel. Omdat de tempel is verwoest zijn deze voorschriften 'inactief'.

Wat is het doel van de mitswot?

Door zich aan de mitswot te houden eren de joden het verbond met JHWH.

Voorbeelden van mitswot

Vandaag behandelen we:

- Spijswetten

- Kledingvoorschriften

Spijswetten of kasjroet

De mitswot die gaan over wat je als jood wel of niet mag eten.

Welke dieren mag je eten?

• Landdieren die herkauwen en die gespleten hoeven hebben
  
• Vissen met schubben en vinnen

Welke dieren mag je echt niet eten?

• Geen schelp- of schaaldieren
  
• Geen dieren die kruipen
  
• Geen roofdieren of aaseters
  

Noem 1 dier wat joden wel mogen eten en 1 dier welke verboden is.

Bloed is verboden

Rituele slacht (sjocheet)

Daarom is het belangrijk dat de dieren die gegeten worden geen bloed meer hebben. Hiervoor worden ze op een speciale wijze geslacht (rituele slacht of sjocheet).

En: Kook een geitje niet in de melk van zijn moeder...

Wat betekent dat denk je?

1. Dat je melk en vlees moet scheiden van elkaar.
2. Dat je vlees en melk van dezelfde soort niet mag mengen.
3. Dat je geen geitenvlees en geitenmelk tegelijk mag eten.
4. Dat je geen melk aan de kook mag brengen om voedsel in te bereiden.

Het betekent dat je melk en vlees van elkaar moet scheiden.

En dat heeft grote praktische gevolgen! 

Want om er zeker van te zijn dat dat vlees en melk niet mengen hebben joodse huishoudens praktisch 2 keukens: een voor het vlees, en een voor de zuivel.

Waarvoor dienen de spijswetten?

Door je aan de spijswetten te houden zorg je ervoor dat je rein blijft. 

Dit is een spirituele reinheid. Het heeft dus niet te maken met vies worden.

Koosjer

Etenswaren die aan de mitswot voldoen noem je koosjer. 

Leg in je eigen woorden uit wat koosjer betekent.

Kledingvoorschriften

Een ander voorbeeld van mitswot zijn de kledingvoorschriften.

Welke kledingvoorschriften ken je al?

Kledingvoorschriften
in het jodendom

Franjes aan gewaad

Mannen dragen onder hun shirt of alleen tijdens het gebed een gewaad, de talliet, met franjes aan de hoeken. 

Deze franjes staan symbol voor de mitswot

De franjes dienen als herinnering om te leven volgens de mitswot.

Bedekken van het haar

Mannen dragen een keppeltje (kippa).

Getrouwde vrouwen bedekken hun haar.

Hoe bedekken (orthodoxe) joodse vrouwen hun haar?

1. Met een hoed
2. Met een pruik
3. Met een sjaal
4. Alle drie zijn goed

Kijk eens in het kaartje in de zijkant van je shirt. Uit welke stof(fen) bestaat het?

Kleding van één stof

Veel kleding bestaat uit een deel katoen en een deel elasthaan, of een andere samenstelling. Joden mogen alleen kleding dragen die bestaat uit één stof.

Dit is vaak lastig, omdat kleding uit winkels dus vaak uit een combinatie van stoffen bestaat. Joden maken daarom soms hun kleiding zelf of kopen het bij een speciale winkel die hier rekening mee houdt.