Jodendom II

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo

Het Jodendom

Les II

Wat gaan we doen?

1. Welkom

2. Opdrachten

3. Theorie

4. Beeldmateriaal 

5. Aan de slag

6. Opdrachten nabespreken

Opdrachten

1) Beschrijf het verhaal van de Exodus in 3/ 4 zinnen. 

 

2) De torah is voor het Joodse volk een verbond. Wat betekent ‘verbond’ en wat houdt dat voor de Joden in? 

 

3) Schrijf een aantal torahregels op… 

A/ 2 over de relatie tussen mens en God. 

B/ 2 over de relatie tussen mensen onderling. 

C/ 2 overige (of praktische) regels. 

D/ 2 rituele regels. 

 

4) Waarom hebben Joden ook rituele regels?  

 

5) Waarom brachten Joden offers? 

Theorie

Ontstaan van de Torah: Exodus

• De Torah staat centraal in het Jodendom. Dit zijn de eerste 5 boeken van het oude testament: Genesis, Exodus, Leviticus en Deuteronomium. 
• Één van de belangrijkste verhalen in het Jodendom is de bevrijding van Egypte (=de Exodus). De Israëlieten (voorouders Joden) waren 400 jaar lang een slavenvolk in Egypte. Zij baden tot JHWH, God van hun voorouders, die de Israëlieten bevrijdde. 
• JHWH sprak via Mozes, Israëliet opgevoed in het Egyptische hof. Toen de farao weigerde de Israëlieten te laten gaan liet JHWH 10 plagen op het land los. 

Theorie

• Na de bevrijding trokken de Israëlieten door de woestijn en vestigden zich in het land Israël (Kanaän). 
• In de woestijn maakte JHWH ze tot ‘zijn’ volk, een voorwaarde daarvan was dat ze zich aan de torah gingen houden. 
• Mozes schreef de torah in de woestijn 3500 jaar geleden. 
• De torah is voor de Israëlieten een verbond (=afspraak).  
• Houden zij zich aan de torah, dan is dat het teken dat zij God’s volk zijn en zal God hen belonen.  
• Als ze zich niet aan de torah houden breken ze het verbond (afspraak). 

Theorie

De belangrijkste/meest basis torahregels worden de ‘10 geboden’ genoemd.  

Een groot aantal hiervan gaan over de relatie tussen God en mens. 

1) God aanbidden. 

2) Geen andere goden maken. 

3) De Naam van God niet misbruiken. 

4) De zevende dag rust houden en met God bezig zijn. 

Theorie

Andere regels gaan over de relatie tussen mensen onderling.

5) Respect hebben voor de ouders. 

6) Geen moord plegen. 

7) Geen overspel plegen. 

8) Niet stelen 

9) Niet liegen. 

10) Niet jaloers zijn (iets willen dat al van een ander is) 

Theorie

Daarnaast zijn er ook praktische regels… 

 

• Over armoede (de randen van je veld niet oogsten maar laten staan voor de armen…) 
• Hoe je omgaat met dieren (muilkorf dorsende runderen niet…) 
• Met de natuur (bij een beleg de omringende wouden niet platbranden…) 
• Met de economie (elk 50e jaar alle schulden kwijtschelden….) 

Theorie

Tenslotte zijn er rituele regels. Deze moeten de Israelieten een aparte status geven tussen andere volken:

 

• De besnijdenis  
• De sabbat 
• De spijswetten  

Uit de Joodse encyclopedie: 

“Alleen bepaalde dieren mogen gegeten worden, de meeste dieren niet. Alleen zoogdieren die herkouwen en die gespleten hoeven hebben, mogen gegeten worden. Dit zijn hoofdzakelijk runderen, schapen en geiten. Van de vogels zijn bijna alleen kip en kalkoen en gans toegestaan en alleen vissen die schubben en vinnen hebben mogen gegeten worden. De meeste andere dieren zijn verboden en dat geldt ook voor hun melk en eieren. “ 

Theorie

• Joden brachten offers om hun relatie met God en mensen te herstellen. Wanneer de wet (ernstig) was overtreden, dan moest er bloed vloeien. 
• De dooddstraf was niet ongewoon (er waren geen gevangenissen), bij vele vergrijpen moest je een boete betalen en een dier slachten als zonde-offer. 
• Het dier nam dan als het ware jouw schuld op zich. 
• Hierdoor werd een Jood goed bewust van de consequentie van zijn daden. 
• Tegenwoordig offeren Joden niet meer, maar zeggen ze gebeden of zingen ze liederen daarvoor in de plaats. 

Beeldmateriaal

Aan de slag

1) Beschrijf het verhaal van de Exodus in 3/ 4 zinnen. 

 

2) De torah is voor het Joodse volk een verbond. Wat betekent ‘verbond’ en wat houdt dat voor de Joden in? 

 

3) Schrijf een aantal torahregels op… 

A/ 2 over de relatie tussen mens en God. 

B/ 2 over de relatie tussen mensen onderling. 

C/ 2 overige (of praktische) regels. 

D/ 2 rituele regels. 

 

4) Waarom hebben Joden ook rituele regels?  

 

5) Waarom brachten Joden offers? 

Opdrachten nabespreken

1) Beschrijf het verhaal van de Exodus in 3/ 4 zinnen. 

 

2) De torah is voor het Joodse volk een verbond. Wat betekent ‘verbond’ en wat houdt dat voor de Joden in? 

 

3) Schrijf een aantal torahregels op… 

A/ 2 over de relatie tussen mens en God. 

B/ 2 over de relatie tussen mensen onderling. 

C/ 2 overige (of praktische) regels. 

D/ 2 rituele regels. 

 

4) Waarom hebben Joden ook rituele regels?  

 

5) Waarom brachten Joden offers?