Les 11: groei en ontwikkeling I

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

KD Pabo Natuuronderwijs blok 8 

overzicht lessen

les 9	les 10	les 11	les 12	les 13	les 14	les 15	les 16
natuur				techniek
H 5 voort planting	H5 voort planting	H6 groei en ontw.	H6 groei en ontwikkeling	H7 materiaal eigen-schappen en natuur-kundige verschijn-selen	H8 technisch inzicht	H9 weersver-wachting	H10 hemel-lichamen

wat heb je gedaan aan je huiswerk van de vorige keer

1. samenvatting gemaakt
2. vragen hoofdstuk 5
3. doorgelezen H6
4. niets

huiswerk vorige keer

- antwoorden zijn te vinden in teams, of op de site van je boek

- samenvatting is heel fijn voor de toelatingstoetsen

doel van de les:

Je leert meer over de ontwikkeling van verschillende organismen. 

1. Je beschrijft de ontwikkeling van embryo tot volwassene 
2. Je  weet hoe de groei en ontwikkeling bij planten verloopt
3. Je weet meer over de levenscyclus van organismen

6.1 

Van embryo naar volwassene

1. bevruchting
2. embryo
3. foetus
4. geboorte
5. zuigeling
6. puberteit
7. adolescent
8. volwassene 

alle zoogdieren zijn ontstaan uit...

1. 1 cel
2. 2 cellen

bevruchting

Bevruchting

Na de bevruchting

• Delen
  
• Naar baarmoeder
  
• Innesteling
  

embryo en foetus

• als de eicel begint te delen: embryo
• eerst deelt het erfelijk materiaal (DNA) zich, in 2 pakketjes
• zo wordt het hetzelfde erfelijke materiaal weer doorgegeven
• ze delen volgens de mitose
• in elke lichaamcel zit hetzelfde DNA

zwangerschap

• ongeveer 40 weken
• draagtijd = de duur van de zwangerschap
• kan bij andere dieren langer of korter zijn

Ontwikkeling ongeboren kind

Na bevruchting in de baarmoeder gaat de bevruchte eicel zich delen.

Na ongeveer 2 weken komt het klompje cellen aan in de baarmoeder.

Daar nestelt het zich in.

Het krijgt nu voedingsstoffen en zuurstof van 

het baarmoederslijmvlies.

Na enige tijd ontwikkelt zich de placenta (= moederkoek) 

en de navelstreng.  Het embryo krijgt nu voedingsstoffen 

en zuurstof via de placenta.

De baarmoeder

-Vruchtvlies

-Vruchtwater

-Navelstreng

-Placenta

-Baarmoederwand

-Uitwisseling van

  stoffen

Tweelingen

Twee-eiige tweeling

Eeneiige tweeling

Wat is het verschil?

Tweeling

Sandra en Henk zijn een tweeling. Ze lijken veel op elkaar. Ze houden allebei erg veel van voetbal. Sandra speelt bij de Dames 2 en Henk bij de Heren 1.

Wat kun je zeggen over de genen van Sandra en Henk?

1. Ze zijn een tweeling, dus ze hebben precies dezelfde genen.
2. Ze zijn een tweeling, maar hun genen verschillen van elkaar net zoals die van gewone broers en zussen.
3. Ze zijn een tweeling, maar hun genen verschillen van elkaar net zoals van twee mensen die geen familie van elkaar zijn.
4. Ze zijn een eeneiige tweeling, want ze lijken heel veel op elkaar.

wat weet je over zuigelingen?

Secundaire geslachtskenmerken

• puberteit
• hormonen
• groeispurt
• ontwikkeling

Puberteit

• Begin van Adolescentie.
  
• Lichamelijke- en hormonale verandering.
  
• Einde lichamelijke- en hormonale verandering = Einde puberteit.
  
• Ongeveer 10 tot 16 jaar

Adolescentie

• Begin met de verandering van kind tot volwassenheid.
• Niet alleen lichamelijk en hormonaal, maar op alle ontwikkelingsgebieden.
• Einde adolescentie is begin volwassenheid.
• Ongeveer van 10 tot 20-25 jaar.

groei en ontwikkeling

opdracht

1. _{ontwerp 3 vragen over dit hoofdstuk(5 min)}
2. _{de docent kiest 1 van jouw vragen uit (2min)}
3. _{jouw medestudenten geven antwoord  op de vragen (15 minuten)}
4. _{kijk het antwoord na (5 min)}

Levenscyclus

Levenscyclus = Groei van zaad tot vrucht

1.  kieming
2. kiemplant
3. volwasseneplant

Hoe ontstaan zaden en vruchten?

Sommige vruchten hebben pitten.
Dit zijn ook zaden 

Sommige vruchten hebben maar 1 zaad. 
Andere vruchten hebben er meer dan 100. 

Na de bevruchting ontstaan in het vruchtbeginsel een of meer zaden. Het vruchtbeginsel is het begin van een vrucht. Vruchten zijn er in alle soorten en maten.

Zaden en vruchten

ontkieking

embryo in zaad = kiem

eerste groei van een plant

juiste omstandigheden:

-licht

-temperatuur 

-vocht

BS 2 De levenscyclus van een plant

Levenscyclus van een plant - 3 fasen

1. KIEMING

2. KIEMPLANT

3. VOLWASSEN PLANT

Kieming van de boon 

volwassen plant 

Kiemplantje

Wat gebeurt er bij een volwassen plant?

1. De zaadlobben vallen af
2. Er ontstaan bloemen
3. Er ontstaan vruchten en zaden
4. Het stengeltje komt naar buiten

Heeft een volwassen plant zaadlobben?

1. ja
2. nee

invloeden van de seizoenen

bladval = bescherming tegen de kou

knopvorming = bomen vormen knoppen waar bladeren uit komen

Als de boom bijvoorbeeld veel zon en water heeft gehad heeft deze veel kunnen groeien en zal de jaaring dik zijn. 

Als de boom weinig zon of water heeft gehad of bijvoorbeeld een brand heeft meegemaakt groeit de boom weinig dat jaar, de jaarring zal dun zijn. 

Jaarringen

brede jaaringen  

smalle jaarringen

wie wil voor het examen NATTECH al presenteren?

1. IK! over H7, H8, H9 of H10
2. examen? leg uit
3. daar wil ik volgend jaar aan beginnen

huiswerk

lees 6.3 door

maak vraag 6.2 (blz 175)

samenvatting maken van de aangeboden lesstof