1 THA1 12.01 Ontleden - Werkwoordelijk gezegde, werkwoordsvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Ontleden

Werkwoordelijk gezegde

Nederlands

Wat heb je nodig?

Leesboek

Laptop, lesboek+schrift

Lezen

#Boekpraat

Hoofdpersonen?

Hoe ziet je hoofdpersoon eruit? Wat is zijn/haar karakter of eigenschap ?

Nederlands

Waar speelt het verhaal zich af?

Lesprogramma

1. Herhaling PV, OW en zinsdelen
2. Uitleg werkwoordelijk gezegde + werkwoorden
3. Zelfstandig aan de slag + eindigen met de voorlopige toetscijfers

Hoe vind je ook al weer de persoonsvorm? (welke 3 proeven)

Hoe vind je ook al weer de verschillende zinsdelen? (welke proef)

Hoe vind je ook al weer het onderwerp? (welke vraag moet je stellen)

Verdeel de volgende zin in zinsdelen [zet een slash / tussen de zinsdelen] en benoem de persoonsvorm (pv = ...), het onderwerp (ow = ...) en het werkwoordelijk gezegde (wg = ...).

De saaie wedstrijd werd uiteindelijk gewonnen door Feyenoord.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat het werkwoordelijk gezegde is.
  
  

• kun je herkennen en uitleggen welke soorten werkwoorden er in een zin staan.

• kun je het werkwoordelijk gezegde in een gegeven zin vinden.

• kun je een zin in zinsdelen verdelen en de zinsdelen onderwerp + persoonsvorm + werkwoordelijk gezegde benoemen.

1. Redekundig ontleden

• Hierbij verdeel je de zin in zinsdelen: Zinsdelen zijn groepjes woorden in de zin die bij elkaar horen. 
  
  
• Vervolgens geef je die zinsdelen een naam. Namen van zinsdelen zijn bijvoorbeeld persoonsvorm, onderwerp en gezegde.

Waarom leren ontleden?

• Als je weet hoe een zin is opgebouwd, dan kan je de betekenis makkelijker achterhalen.

• Ook is de spelling van sommige woorden afhankelijk van hun plaats in de zin.

• Als je een andere taal dan het Nederlands moet leren, is kennis van ontleden ook heel handig. Je kan dan gebruik gaan maken van de overeenkomsten tussen talen.

Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in een zin. 
  
  
• Een persoonsvorm behoort dus ook altijd tot het werkwoordelijk gezegde.
  
  
• Let goed op scheidbare werkwoorden en werkwoorden met te / aan het.
  
  

1. De toeristen kwamen terug.
2. Wij bellen je morgen nog op.
3. De goochelaar weigerde zijn trucs te verklaren.
4. Wij zijn aan het koken.

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Onvoltooid deelwoord
   Lopend ging hij naar zijn werk.
   
   
4. Hele werkwoord/infinitief
   Wij willen daar graag lopen.

Wat is het gezegde in de zin: Ze zit al uren te knutselen

1. zit
2. zit knutselen
3. zit te knutselen
4. er is geen gezegde

Wat is het gezegde in:
Fluitend liep Tonny het veld af na de gewonnen wedstrijd

1. Fluitend
2. liep
3. liep fluitend
4. liep fluitend af

Stappenplan

1. Onderstreep de persoonsvorm (pv).
   
   
   
2. Verdeel de zin in zinsdelen (zet / tussen de zinsdelen).
   
   
3. Selecteer het onderwerp (ow).
   
   
   
4. Bepaal of er andere woorden bij het gezegde horen. Selecteer het werkwoordelijk gezegde (wg).

Hoe ziet de zinsontleding eruit?

Ik heb jullie net het onderdeel zinsontleding uitgelegd.

1. Zoek de PV
   heb
2. Zinsdeelstrepen zetten
   Ik / leg / jullie / nu / het onderdeel zinsontleding / uit.
3. Benoem de andere zinsdelen (OW + WG)
   

• PV = heb
• OW = ik
  
• WG = heb uitgelegd

Verdeel de volgende zin in zinsdelen [zet een slash / tussen de zinsdelen] en benoem de PV en het OW en het WG.

Morgen moet ik mijn moeder naar de drukke winkel brengen.

Verdeel de volgende zin in zinsdelen [zet een slash / tussen de zinsdelen] en benoem de PV en het OW en het WG.

Daniël liep zingend over straat.

Oefeningen maken

Je werkt zelfstandig:

Via som/leermiddelen/Nederlands/cursus 5 grammatica/

HA $5 werkwoordelijk gezegde

TH$6 werkwoordelijk gezegde

of je werkt in je boek:

TH: blz. 210

HA: blz. 212

Oefeningen maken

Je werkt zelfstandig:

Via som/leermiddelen/Nederlands/cursus 5 grammatica/

HA $3 onderwerp en $4 bijv. naamwoord

TH $4 onderwerp en $5 bijv. naamwoord

of je werkt in je boek:

TH: blz. 206 t/m 209

HA: blz. 208 t/m 211

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen.

meer voorbeelden krijgen.

meer oefeningen maken (NE boek)

de leerstof thuis nog even bekijken.

overgaan naar nieuwe leerstof.

nog meer te weten komen over de leerstof.

niet meer te weten komen over de leerstof.

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

Nog iets anders, namelijk...