21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen 6V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

16.4 Immuniteit, vaccinatie en allergische reacties

Leerdoel 16.4

• Je leert hoe immuniteit tegen ziektes ontstaat
• Je leert wat allergieën zijn
• Je leert hoe medicijnen kunnen helpen 

Verloop van een infectie

Na verloop van tijd is de infectie bestreden en moet de afweer-reactie ook weer worden stopgezet (deze kost veel energie).

Hiervoor zorgen T-suppressorcellen.

Deze remt de B-cellen en daarmee de 

vorming van antistoffen.

Geheugen

Je afweersysteem:

• behoudt een geheugen voor antigenen die al eens bestreden zijn in de specifieke afweer.
• zorgt dus voor immuniteit. Dwz: je bent in staat een ziekteverwekker uit te schakelen voor je er ziek van wordt.

Immuniteit

Cellulaire immuniteit:

• Th geheugencellen en Tc geheugencellen.

Humorale immuniteit:

• B geheugencellen.

NB:

• hernieuwde infectie met dezelfde ziekteverwekker 

              Tc cellen sneller actief 

               worden sneller veel meer antistoffen gemaakt.

Vaccinatie

Klassiek vaccin:

• de prik bevat antigenen van een ziekteverwekker  (dus niet de hele ziekteverwekker!)

Nieuwe methode: 

• de prik bevat het mRNA van een antigeen van een ziekteverwekker. Bijv. corona prik
• De lichaamscellen moeten eerst zelf het mRNA aflezen en het lichaamsvreemde eiwit vormen.  Feitelijk genetische modificatie.

NB:

• Dit antigeen zorgt voor de eerste immuunrespons.
• bij de tweede blootstelling aan zelfde antigeen is de reactie is dus sneller en sterker.

Immunisatie

Actief vs passief

Actieve immunisatie: je afweersysteem heeft zelf de antistoffen aangemaakt.

Natuurlijk vs kunstmatig

kunstmatig wil zeggen toegediend/ ingespoten

Waar hoort wat?

Waar hoort wat?

Antistoffen vanuit moedermelk/ placenta

Immuun door daadwerkelijke infectie

Antistoffen ingespoten

Immuun door vaccin met antigenen/ mRNA

Allergie

Mest-cellen:

In de huid en de slijmvliezen

Hebben receptoren voor IgE 

antistoffen (gemaakt door B cellen)

Hebben blaasjes met histamine die

vrijkomt bij contact met een 

ziekteverwekker (via de IgE antistoffen)

Allergie

Histamine

• is een mediator
• veroorzaakt een ontstekingsreactie: meer slijm, verwijding bloedvaten. 

Hierdoor kunnen macrofagen de

infectie beter bestrijden.

Allergie

Een allergische reactie is als de mest-cellen onnodig reageren op een niet-schadelijke lichaamsvreemde stof.

Die stof heet dan allergeen.

Oorzaak: een APC heeft een onschuldige antigeen onterecht beoordeeld als ziekteverwekker en heeft de specifieke afweer aangezet.

Allergie

Allergie ontstaat in twee stappen:

Eerste contact met allergeen: B-lymfocyten en plasmacellen maken IgE molecuul – deze hecht zich aan mestcellen

Volgend contact: activatie mest-cellen

Medicijnen

Tegen bacteriën: penicilline of een ander antibioticum.

Antibiotica doden bacteriën.

Bacteriën kunnen resistent worden tegen antibiotica (evolutie).

Nieuwe ontwikkeling: bacteriofagen.

Antihistamine

Bindt aan de histamine receptoren

(antagonist) waardoor de cellen

niet meer reageren op het vrij-

komen van histamine.

Doel 16.4

Je hebt geleerd hoe immuniteit tegen ziektes ontstaat

Je hebt geleerd wat allergieën zijn

Je hebt geleerd hoe medicijnen kunnen helpen

Begrippen 16.4

T-suppressorcellen, geheugencel, immuun, immuniteit, cellulaire immuniteit, Tc-geheugencellen, Th-geheugencellen, humorale immuniteit, B-geheugencellen, vaccin, kunstmatige actieve immunisatie, natuurlijke actieve immunisatie, kunstmatige passieve immunisatie, natuurlijke passieve immunisatie, penicelline, antibioticum, resistentie, bacteriofagen, mestcel, mediator, allergie, allergeen, histamine

BINAS 16.4

BINAS 84L2 Humorale en cellulaire immuniteit

BINAS 84M Allergische reacties

Huiswerk

• maak de opdrachten van 16.4: 37 t/m 49