Tekstopbouw, hoofdgedachte, hoofd- en bijzaken, letterlijk figuurlijk

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

 Tekstopbouw

Tekstopbouw

inleiding	onderwerp, aandacht trekken
kern	uitwerking onderwerp, deelonderwerpen, meeste alinea's, soms tussenkoppen
slot	samenvatting/conclusie, geen nieuwe informatie!

Voorbeeld tekstopbouw

Wat is de juiste tekstopbouw?

1. Titel - tussenkopje -alinea's
2. Hoofdgedachte - hoofdzaken - bijzaken
3. Inleiding - middenstuk - slot
4. Onderwerp - deelonderwerpen - bron

Het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst.

Wat is de hoofdgedachte?

1. Waar ik in mijn hoofd over nadenk waar de tekst over gaat.
2. Een stukje herhaling
3. Het belangrijkste van de tekst in twee zinnen.
4. Het belangrijkste van de tekst over het onderwerp in één zin.

Wat is de hoofdgedachte?

De hoofdgedachte = ?

1. Man vindt vogelspin in fruit, dit is vrij uniek.
2. Arnhemmer Bart van den Akker houdt van druiven.
3. Albert Heijn vindt de vondst van een vogelspin uitzonderlijk.
4. De vrouw van Bart van den Akker koopt druiven.

Weet je dit nog?

Wat is het verschil tussen

 hoofd- en bijzaak?

Lesdoelen

Jullie kunnen: 

• Onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken; 
• Een tekst samenvatten.

Hoofd- en bijzaken

De belangrijkste informatie in een tekst 

noemen we hoofdzaken.

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

Hoofd- en bijzaken.
Wat is een hoofdzaak eigenlijk?

1. Hoofdzaken geven de belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.
2. Het belangrijkste wat er over het onderwerp wordt gezegd in 1 zin.
3. Hoofdzaken maken de tekst iets duidelijker.
4. Alle bijzaken bij elkaar.

Zijn hoofd of bijzaken belangrijker in een tekst?

1. hoofdzaken belangrijker dan bijzaken
2. bijzaken belangrijker dan hoofdzaken

Hoofd-en bijzaken staan nooit samen in één alinea.

1. waar
2. niet waar

Woordenschat 

Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

Letterlijk of figuurlijk?
Het kind viel en had een gat
in zijn hoofd.

1. LETTERLIJK
2. FIGUURLIJK

Letterlijk of figuurlijk?
Zij sprong een gat in de lucht na het horen van de uitslag.

1. LETTERLIJK
2. FIGUURLIJK

Letterlijk of figuurlijk?
De tandarts zei dat er een gat in mijn kies zit.

1. LETTERLIJK
2. FIGUURLIJK

Is dit letterlijk of figuurlijk taalgebruik?

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

Letterlijk betekent dat je met woorden precies zegt wat je bedoelt.

Figuurlijk betekent dat je met woorden iets anders bedoelt dan je letterlijk zegt.