Spelling meervouden en tussenletters

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1-3

Meervouden en tussenletters

Lesdoel: Je kan meervouden op de juiste manier spellen

Meervoudsvormen 

Meervoud op  -en

baard-baarden, leeuw-leeuwen

Meervoud op -ën, -eën, iën, -ieën

Bij een woord dat eindigt op –ee of –ie, gebruik je een trema (ë, ä, ï, ü)

zee- zeeën, melodie-melodieën

Let hierbij op de klemtoon. Valt deze niet op de –ie of -ee dan komt er alleen een –n achter.

+ s

Aapje-aapjes, studie- studies

Let hierbij op de uitspraak. Wanneer je het woord verkeerd uit kan spreken dan zet je een apostrof (‘) voor de s.

massa-massa’s, duo-duo’s.

Bij een afkorting krijgt het meervoud altijd ‘s.
BMW’s, cd’s

meervouden

Wat is het meervoud van technologie?

1. technologies
2. technologieën
3. technologiën
4. technologieeën

Meervoud/ Meervouden van:
groente

Meervoud

Wat is 'calorie' in het meervoud?

1. caloriën
2. calorieën

meervouden

Wat is het meervoud van idee?

1. idees
2. ideeen
3. ideeën
4. ideën

Meervoud
Wat is het meervoud van pizza?

Meervoud: wat is het meervoud van piano?

1. pianos
2. pianoos
3. piano's
4. pianoo's

Meervoud
Wat is het meervoud van hobby?

Samenstellingen

Wanneer je van twee (of meer) bestaande woorden een nieuw woord maakt.

-en-

Eerste woord is een zn met meervoud op –en

(fietsenhok, kersentaart)

 -s-

Als je de –s- hoort. (Lievelingskleur, beroepsvoetballer)

Bij twijfel? Een ander woord gebruiken bij het tweede deel van de samenstelling

(stationsstraat of stationstraat

stationsplein dus stationsstraat)

Geen tussen -n

Wanneer het eerste woord;

- wanneer er maar één van is. (zonnebloem, maneschijn)
- Een versterkende betekenis heeft (apetrots, reuzesterk)
- geen zelfstandig naamwoord (zn) is

(rodekool)

- geen meervoudsvorm heeft

(tarwebloem, rijstepap)

Streepje

- als het eerste deel een cijfer of afkorting is

(a4-papier, wc-bril)

Hoe maak je een samenstelling?

Hoe noem je een streepje in de Nederlandse grammatica?

1. Punt
2. Aanhalingsteken
3. Koppelteken
4. Komma

Wat is goed?

1. groentenboer
2. groenteboer

Wat is goed?

1. kattenbak
2. kattebak

Wat is goed?

1. berenvel
2. berevel

Wat is goed?

1. apentrots
2. apetrots

Wat is goed?

1. liefdescène
2. liefdesscène

Wat is goed?

1. keuzenpakket
2. keuzepakket

Wat is goed?

1. zonnenscherm
2. zonnescherm

Werkwoordspelling

Hierna volgt nog een keer de uitleg over de werkwoordspelling.

1. Schrijf altijd eerst de ik-vorm.
2. Vul op de plek van het werkwoord ‘lopen’ in.
3. Hoor je aan het eind van ‘lopen’ een –t? Dan schrijf je het werkwoord ook met een –t.

Voorbeeld:

Hij (branden) zich aan de kaars.

1. Ik-vorm: brand
2. Hij loopt zich aan de kaars; 
3. ik hoor een –t dus…

Hij brandt zich aan de kaars.

Persoonsvorm verleden tijd

Schrijf altijd eerst de ik-vorm op.

• Enkelvoud: ik-vorm + de 
• Enkelvoud: ik-vorm + te
• Meervoud: ik-vorm + den
• Meervoud: ik-vorm + ten

Sterke werkwoorden veranderen van klank. Je schrijft ze zo kort mogelijk.

Voorbeelden

• Jordy gooide, de taart verbrandde
• Ik kookte, mijn vader sportte
  
• Alle kinderen raadden
  
• De wandelaars sjokten, wij praatten
  

XTC-KoFFieSHoP

Hoor je niet of je in de verleden tijd –te of –de schrijft? Gebruik dan XTC-KoFFieSHoP.

Hij lachte of lachde naar mij?

1. Je kijkt naar het hele werkwoord ‘lachen’
2. Haal –en weg -> lachen
3. De laatste letter die je overhoudt is de ‘h’
4. Zit deze in XTC-KoFFieSHoP?

Ja -> -te

Nee -> -de.

Dus: hij lachte naar mij

           Voltooid deelwoord

• Als je te maken hebt met een voltooid deelwoord, maak dan het woord langer.
  
• Je hoort automatisch of je het met een –t of –d schrijft

                          Voorbeeld

Hij heeft zich dat herinnert of hij heeft zich dat herinnerd?

• Maak het woord langer -> herinnerde
• Je hoort een –d, dus je schrijft ook een –d.
  

Hij heeft zich dat herinnerd.

Lisa.........school lastig.

1. vindt
2. vind

Hij.....zich aan het vuur.

1. Brande
2. Brandde

Tom had zich dat heel anders......

1. voorgestelt
2. voorgesteld

Ik..........voetbal een gave sport.

1. vind
2. vindt

Alle kinderen.........door de juf heen. (vt)

1. praten
2. praaten
3. praatten
4. pratten

Oefenen 3.8 spelling 

Maak opdracht: 2,3,5,9.