21.11 H2 Lezen: hoofd- en bijzaken en samenvatten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 2

SOCIALISEREN

Je legt klaar:

leesboek

lesboek + schrift + laptop

Lesprogramma

*LessonUp quiz over het onderwerp en de hoofd- en bijzaken in een tekst;

*je krijgt tips over het samenvatten van een tekst;

*je leert over tekstverbanden en signaalwoorden (VWO);

*je werkt zelfstandig.

Na vandaag kun je...

1. het onderwerp uit een fragment herkennen;
2. onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken;
3. een eenvoudige samenvatting maken.

Je leest in je leesboek.

hoofdzaken

De belangrijkste informatie in een tekst noem je de hoofdzaken

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

De hoofdzaken van een tekst vind je in de inleiding en/of het slot. 

Ook iedere alinea heeft een hoofdzaak. Deze vind je in de eerste of laatste zin.

De lay-out (opmaak) van de tekst helpt je ook om de hoofdzaken te vinden. Let op vetgedrukt, of andere kleuren

bijzaken

De niet zo belangrijke zaken in een tekst noem je de bijzaken. 

Dit zijn bijvoorbeeld:

• Voorbeelden en extra uitleg
• Maakt de tekst duidelijker, leuker of beter te begrijpen.

Vooral in de alinea's in het middenstuk vind je voorbeelden en extra uitleg

samenvatten

• Als je een tekst moet onthouden, kun je de belangrijkste informatie in een samenvatting zetten.
• Een samenvatting maak je door de belangrijkste zinnen/ hoofdzaken van de alinea's onder elkaar te zetten.
• Je kunt de samenvatting beginnen of eindigen met de hoofdgedachte van de tekst

Uitleg fragment

Aan de slag .........

*je werkt in je boek H2/ Lezen of via som/leermiddelen/Nederlands/Lezen/ H2

*je maakt opdracht 1, 2, 3, 4 en 8

KGT/HAVO: blz. 40 t/m 44

Tekstverbanden en signaalwoorden

Waarom leer je dit?

In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen. Die samenhang heet het tekstverband.

Tekstverbanden en signaalwoorden

*je leert over:

-een concluderend verband;

-een redengevend verband;

-een oorzakelijk verband;

-een vergelijkend verband.

concluderend verband

Bij een concluderend verband trekt de auteur een conclusie uit informatie eerder in de tekst.

Signaalwoorden:

dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al, het blijkt dat, dan ook

redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

Signaalwoorden:

omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, vanwege

oorzakelijk verband

Een oorzakelijk verband geeft aan waardoor iets gebeurt (waar je geen invloed op hebt).

Signaalwoorden:

doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij, door te

vergelijkend verband

Met een vergelijkend verband maakt de auteur iets duidelijk door een verschil of een overeenkomst te noemen.

Signaalwoorden:

in vergelijking met, (net) als, evenals, zoals, meer/groter/beter dan, vergeleken met

Aan de slag .........

*je werkt in je boek H2/ Lezen of via som/leermiddelen/Nederlands/Lezen/ H2

*je maakt opdracht 1, 2 en 4

T/HAVO: blz. 40 t/m44

VWO: blz. 44 t/m 48

Je weet nu...

1. verschil tussen hoofd- en bijzaken in een tekst;
2. hoe je hoofdzaken uit een tekst kunt halen;
3. over tekstverbanden en signaalwoorden.

Fictiedossier opdracht (eigen keuze)

*je levert je eigen gekozen opdracht uiterlijk morgen bij mij in.

Huiswerk voor de volgende les:

• Lees de theorie van 'samenvatten en hoofd- en bijzaken of bekijk het filmpje online.
• Maak van Hoofdstuk 2 Lezen : hoofd- en bijzaken opdrachten 1, 2 en 4