Planetarium

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1,2

Wat gaan we doen?

Jeugdjournaal kijken

Woordweb maken en vragen maken

Planetarium

Een planetarium is een model van het zonnestelsel.

1. waar
2. niet waar

Tijdens de Verlichting geloofden mensen alleen wat er in de kerk werd verteld.

1. waar
2. niet waar

In de achttiende eeuw werden veel uitvindingen
gedaan, zoals de stoommachine.

1. waar
2. niet waar

Het planetarium van Eisinga werkt met een slingeruurwerk.

1. waar
2. niet waar

Op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan geen plekken in Nederland.

1. waar
2. niet waar

Wat betekent onheilspellend?
(regel 6)

1. boeiend
2. dreigend
3. kloppend
4. schijnend

In welke zin wordt uitgelegd wat de ‘onheilspellende verhalen’ waren?

1. Zin 1: In 1744...
2. Zin 2: Daar geloofde ...
3. Zin 3: Daarom bouwde
4. Zin 4: Zo kon ...

Waarom kon niet iedereen boeken lezen in die tijd?
(regel 13-14)

1. lastig te krijgen + duur
2. geen zin om te lezen + te duur
3. mensen moesten werken dus geen tijd
4. alleen verkrijgbaar voor hoogbegaafde kinderen

Waarom maakten veel mensen
zich grote zorgen over het Einde der tijden?

1. Omdat ze de dominee geloofden.
2. Omdat ze Eise Eisinga geloofden.
3. Omdat ze in de wetenschap geloofden.
4. Omdat ze zelf kritisch nadachten.

Wat betekent omvangrijk?
(regel 25-26)

1. heel groot
2. heel zwaar
3. nutteloos
4. simpel

Kijk in het stukje Het planetarium. Welke zin past het beste als laatste zin van dit stukje?

1. De aarde verbrandde in de zon.
2. De dominee kreeg gelijk.
3. De wereld verging niet.
4. De mensen werden boos.

Welke twee vragen worden beantwoord in het stukje met het kopje Werelderfgoedlijst?

1. Hoe lang heeft het geduurd om het planetarium op de werelderfgoedlijst te krijgen?
2. Hoeveel plekken staan er op de Werelderfgoedlijst?
3. Wat betekent het als een plek op de Werelderfgoedlijst staat?
4. Welke andere planetaria staan er op de Werelderfgoedlijst?

Wat is een planetarium?

1. Een plek waar je planeten kunt aanraken.
2. Een model van ons zonnestelsel.
3. Een telescoop om de maan te bekijken.
4. Een museum over de geschiedenis van de aarde.

Waarom mocht Eise Eisinga niet verder leren na de lagere school?

1. Omdat hij niet slim genoeg was.
2. Omdat hij liever thuis wilde werken.
3. Omdat hij moest helpen met het werk thuis.
4. Omdat er geen scholen in zijn dorp waren.

Waarom waren mensen in 1774 bang volgens de tekst?

1. Omdat er een voorspelling was dat de aarde zou vergaan.
2. Omdat Eise Eisinga bang was voor de sterren.
3. Omdat er een voorspelling was dat er buitenaardse wezens zouden landen.
4. Omdat er een voorspelling was dat er een meteoriet op aarde zou inslaan.

Waarom besloot Eise Eisinga een planetarium te bouwen?

1. Omdat hij een beroemd wilde worden.
2. Omdat hij bange mensen gerust wilde stellen.
3. Omdat hij graag de koning van Nederland wilde ontmoeten.
4. Omdat hij zijn huis wilde versieren met sterren.

Hoe lang duurde het om het planetarium van Eise Eisinga te bouwen?

1. Zeven dagen.
2. Zeven maanden.
3. Zeven jaar.
4. Zeven eeuwen.

Waar bevond Eise Eisinga zijn planetarium?

1. In een speciaal planetariumgebouw in Amsterdam.
2. In zijn eigen woonkamer in Franeker.
3. In een groot kasteel in Friesland.
4. In een museum in Rotterdam.

Hoe reageerde koning Willem de Eerste op het Eise Eisinga Planetarium?

1. Hij kocht het planetarium en liet het slopen.
2. Hij was onder de indruk en kocht het voor Nederland.
3. Hij lachte erom en vond het belachelijk.
4. Hij negeerde het planetarium volledig.

Wat is Unesco?

1. een televisieprogramma over planeten en sterren.
2. een organisatie die belangrijke monumenten erkent.
3. een beroemd planetarium in Frankrijk.
4. een Nederlands museum dat planeten en sterren tentoonstelt.

Waarom zijn de mensen van het museum trots volgens de tekst?

1. Omdat ze de grootste collectie meteorieten ter wereld hebben.
2. Omdat ze het oudste museum van Nederland beheren.
3. Omdat het Planetarium op de Werelderfgoedlijst staat.
4. Omdat ze elke dag gratis ijsjes uitdelen aan bezoekers.

Welke andere plekken in Nederland staan op de Werelderfgoedlijst van Unesco?

1. de Eiffeltoren
2. de piramides van Egypte
3. de Big Ben
4. de molens van Kinderdijk

Wat omvat het zonnestelsel?

1. Alles wat rond de maan draait.
2. Alles wat rond de aarde draait.
3. De zon en alles wat om de zon heen draait, zoals planeten.
4. Alleen de planeten Mercurius, Venus, de aarde en Mars.

Wat is een monument?

1. Een modern gebouw met veel technologie.
2. Een gebied waar niets mag worden gebouwd.
3. Een gebouw of een gebied dat bewaard moet worden vanwege zijn historische waarde.
4. Een groot gebouw voor sportevenementen.