Hoofdstuk 3 Paragraaf 3 Het feodale stelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het Feodale stelsel

Leg in je eigen woorden uit de ontwikkeling van West-Europa van landbouwstedelijke samenleving naar landbouwsamenleving.

Je kan het verschil tussen het feodale stelsel en het hofstelsel uitleggen.

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect  in eigen woorden uitleggen: 'Feodale verhoudingen in het bestuur'. 
• Je kan uitleggen hoe het feodale stelsel zich ontwikkeld heeft. 
• Je kan uitleggen hoe het ridderschap zich ontwikkeld heeft. 
• Je kan het gevolg van analfabetisme in de tijd van monniken en ridders uitleggen. 
• Je kan uitleggen hoe het Frankenrijk zich heeft ontwikkeld van Clovis tot aan Karel de Grote. 
• Je kan uitleggen wat feodalisme is. 
• Je kan uitleggen welk soort vazallen er waren. 
• Je kan 3 plichten van een vazal noemen. 
• Je kan 2 rechten van een  vazal noemen. 
• Je kan uitleggen waarom de macht van koningen uiteindelijk verminderde door het leenstelsel. 
• Je kan uitleggen waarom het voetvolk niet ridder kon worden. 

• Je kan 5 onderdelen van de uitrusting van een ridder herkennen. 
• Je kan 4 belangrijke waarden van een ridderschap noemen. 

Het Romeinse bestuur verdwijnt. 

Oorzaak: Groot gedeelte van West-Europa kon niet lezen of schrijven. 

Gevolg: Bestuur volgens geschreven wetten had geen zin. 

Het Romeinse bestuur verdwijnt. 

Oorzaak: Door ruilhandel was er geen geld in omloop. 

Gevolg: Vorsten konden geen belasting heffen. 

Gevolg 2: Ambtenaren en militairen kunnen niet betaald worden en wegen niet onderhouden worden. 

Het Frankenrijk

1. 481: Clovis wordt koning van de Franken. 
2. 511: Clovis sterft en verdeeld zijn rijk onder zijn 4 zonen. 
3. 8ste eeuw. Karel Martel krijgt het hele rijk in handen. 
4. 768 Karel de Grote voegt Noord-Nederland, Duitsland en Noord-Italie toe aan zijn rijk. 
5. 800 Karel de Grote wordt keizer van het Heilige Romaanse Rijk. 

Het Feodale stelsel

Bestuurlijk systeem Karel de Grote: 

• Karel gaf een gebied (in leen) om te besturen aan de adel. 
• In ruil voor het besturen van dit gebied leverden deze edelen soldaten in tijden van oorlog en zwoer trouw.  

Dit stelsel heet: Leenstelsel of feodalisme

Waarom moesten edelen soldaten leveren en niet geld?

Het Feodale stelsel

Plichten leenheer: Bescherming van zijn onderdanen. 

Plichten leenman: 

• Soldaten leveren aan het leger van de heer. 
• Rechtspraak  in zijn gebied. 
• Zorgen voor orde en veiligheid. 

Rechten Leenman:

• Inkomsten heffen uit zijn gebied. 
• Krijgt een ambt plus domein/burcht. 

Het feodale stelsel

814: Karel de Grote sterft. 

Leenmannen gaan zich meer als zelfstandige vorsten profileren. 

Gevolg: Het leen werd erfelijk. 

9de eeuw: Leenheren gaan zelf ook land in leen geven en worden daarmee ook leenheer. 

Gevolg: Macht en invloed van vorsten verminderd nog meer. 

Ridders

Romeinse Rijk: Cavalerie was alleen een aanvulling op het leger.

Karel de Grote: Riep een ruiterleger op. 

Oorzaak: technische verbetering waren ruiters superieur geworden aan het volk. 

Ridders: 

Ridders hadden: 

1. Een lans
2. Zwaarden
3. Malienkolder
4. Paard
5. Stjigbeugels.

Ridders

Oorzaak: Ridders moesten hun uitrusting zelf betalen en hadden inkomsten uit hun domein. 

Gevolg: Het voetvolk kon dit niet betalen, daardoor waren ridders vaak rijke heren. 

Ridders

Ridderschap:  Leden moesten zich: 

1. Moedig zijn. 
2. Eerlijk zijn. 
3. Trouw zijn.
4. Kameraadschap tonen. 

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 3.3. 
• Nakijken paragraaf 3.3. 
• Nakijken vorige paragrafen. 
• Leren leerdoelen 3.3. 

Leg in je eigen woorden uit: Feodale verhoudingen in het bestuur.

Noem 4 belangrijke waarden van een ridderschap.

Aan de slag: 

• Maken paragraaf 3.3. 
• Nakijken paragraaf 3.3. 
• Nakijken vorige paragrafen. 
• Leren leerdoelen 3.3.