H12.2 les 5 Additiepolymeren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H12 Materialen

les 5

H12.2 Additiepolymerisatie

deze les

• uitleg vorming additiepolymeren
• stappenplan additiepolymeren tekenen
• monomeer afleiden uit polymeer
• maken opgaven 12, 13, 15 en 16 (en nakijken!)

leerdoelen

• je weet welke rol een initiator speelt bij additiepolymerisatie
• je kunt uitleggen waarom niet alle ketens even lang worden
• je kunt een stukje uit het midden van het polymeer tekenen
• je kunt de repeterende eenheid en het monomeer afleiden uit de structuurformule van het polymeer

Polymeren

polymeer =

macromolecuul =
zeer groot molecuul

is opgebouwd uit

monomeren

Additiereactie

Wat is een additiereactie?

Waaraan kun je een additiereactie herkennen?

Additiepolymerisatie

• Verloopt via radicaalmechanisme (zie H11.2, 5VWO)
• Zelfde 3 stappen:

1. Initiatie
2. Propagatie
3. Terminatie

Stap 1: Initiatie

• = vormen van radicalen
• Kan door verwarmen of UV-straling.
• Etheen is hier het monomeer

Stap 2: Propagatie

• = door reageren, keten wordt steeds langer
• Elke keer is etheen het monomeer en reageert verder
• [CH2-CH2]_n is de repeterende monomeereenheid

Stap 3: Terminatie

• = ketenverlenging eindigt
• Reageren van twee radicaalmoleculen 

Weergave

• Je zet golfjes (~) aan het uiteinde van het stukje polymeer uit het midden
• Geeft aan dat het aan beide kanten nog doorgaat. 

naamgeving

het polymeer wordt genoemd naar het monomeer waar het mee wordt gemaakt

Voorbeelden

Heeft het polymeer polyetheen nog dubbele bindingen?

1. ja, dat zie je aan de uitgang "- een" in de naam
2. ja, er zijn C=C in de keten die nog niet gereageerd hebben
3. nee, bij de additie van etheen tot polyetheen verdwijnt de C=C van etheen
4. nee, etheen heeft ook geen C=C

Hoe teken je een additie-polymeer? NOTEER

1. schrijf de structuurformule van het monomeer op
2. zorg dat C=C in het midden staat en teken alle zijgroepen en H-atomen naar boven en beneden
3. laat de dubbele bindingen openspringen
4.  teken een stuk van het polymeer door de repeterende eenheden aan elkaar te koppelen

Opdracht

• Teken een stuk uit het midden van een molecuul polypropeen.
• Teken 3 monomeereenheden

Antwoord

• Teken monomeer met de dubbele binding centraal, rest van de groepen omhoog of omlaag
• De dubbele binding gaat reageren 
• let op de open uiteinden (~)

Opdracht

• Teken een stuk uit het midden van een molecuul poly-but-1-een
• Teken 3 monomeereenheden

monomeer afleiden uit polymeer

zoek de kleinste repeterende eenheid en plaats de C=C terug op de plek waar de monomeren gereageerd hebben:

monomeer afleiden uit polymeer

extra uitleg (gedeelde les)

In de volgende filmpjes zie je de vorming van polyetheen, polypropeen en PVC uit hun monomeren. 

Je kunt ook herhalen hoe je uit de structuurformule van het polymeer af kunt leiden uit welk monomeer het is opgebouwd. 

Daarnaast zie je in de filmpjes enkele toepassingen van polyetheen, polypropeen en PVC

0

0

deze les

uitleg vorming additiepolymeren

stappenplan additiepolymeren tekenen

monomeer uit polymeer afleiden

opgave 12, 13, 15 en 16 maken (en nakijken!)