Les 3 Hofstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Geschiedenis

Introductie

Les 3 Hofstelsel

Geschiedenis

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

- Kun je uitleggen hoe het drieslagstelsel werkt.

- Het verschil aangeven tussen vrije boer, horige en lijfeigenen.

Feodalisme is hetzelfde
als leenstelsel

1. niet waar
2. waar

Leg uit wat het leenstelsel is.

Zet de namen op de juiste plek

Dit systeem noem je het:

Leenheer

Leenstelsel

Leenman/ Vazal

Achterleenman/ Achtervazal

Het leenstelsel na Karel de Grote

Het drieslagstelsel

• Als landbouwgrond elk jaar wordt gebruikt, dan wordt de grond onvruchtbaar, waardoor de oogst steeds minder werd.
• Met het drieslagstelsel werd de grond verdeeld in drie stukken, waarbij elk jaar één stuk grond niet gebruikt werd (braak). 

• Hierdoor kon de grond herstellen en werd de opbrengst hoger.
  

Braak

🐄

Zomergraan

🏖

Hoe werkt het drieslagstelsel?

Jaar 1 

Jaar 2 

Jaar 3 

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Het hofstelsel

• De boeren moesten een deel van de tijd werken op het land van de heer of andere klusjes doen voor de heer. Deze klusjes werden ook wel herendiensten genoemd.
  
  
• De boeren produceerden hun eigen voedsel. Een deel van hun opbrengst moesten zij afstaan aan de heer als een soort van belasting.

Waarom wonen op een domein?

• De boeren waren niet vrij en moesten verschillende klusjes doen voor de heer. Waarom koos een boer er dan toch voor om te gaan wonen en werken op een domein?
  
  
• De tijd van monniken en ridders was een tijd waarin het erg onveilig was. Als ruil voor het doen van al die klusjes voor de heer beschermde de heer de boeren van bijvoorbeeld roversbendes.

Weinig geld en weinig handel

• In de tijd van monniken en ridders werd geld heel weinig gebruikt en was er bijna geen handel.
  
  
• Het domein was zelfvoorzienend. Alles wat nodig was op een domein maakten de boeren zelf.

Feodalisme 

Hofstelsel

Horigen

Domein

Economie

Politiek 

Leenheer

Trouw / macht

Zelfvoorzienend

Maak de goede combinaties

Het rijk van de Franken, een Germaans volk.

Systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde in ruil voor pacht en herendiensten.

Werkzaamheden die de horigen moesten doen voor de heer.

Gebied waar 1 heer de baas was. Het bestond uit de hoeve van de heer, de boerderijen en het land dat de horigen bewerkten.

De leenheer leende zijn land uit aan leenmannen in ruil voor belastinggeld

het hofstelsel

Herendiensten

Domein

Frankische rijk

Leenstelsel

Wie woonde waar op het domein?

Leg uit wat het hofstelsel is.