H2.2 Europese wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

H2.2 Europese wereldrijken

Wat ga je leren?

- Je kunt beschrijven dat er in de 19e eeuw Europese wereldrijken ontstonden.

- Je kunt de Nederlandse koloniën noemen en uitleggen hoe Nederlands-Indië ontstond.

- Je kunt vier oorzaken van het modern imperialisme noemen en beschrijven welke rol racisme daarbij speelde.

Van handelspost naar wereldrijk

Eerst handelsposten met plantages. 

Vanaf 1800 verandering:  Toen wilden Europese landen zoveel mogelijk land bezitten en besturen. Ze veroverden daarom ook de binnenlanden van Afrika en Azië. Ook daar ontstonden koloniën. 

Modern imperialisme

Modern imperialisme: Het veroveren en besturen van zoveel mogelijk gebied door Europese landen in de 19e eeuw. Door de veroveringen ontstonden wereldrijken.

Verdeel-en-heerspolitiek

In Afrika en Azië veroverden vooral Groot-Brittannië en Frankrijk grote gebieden. Maar ook Nederland, België, Duitsland, Italië, Spanje en Portugal bezaten er koloniën. 

Om het veroverde gebied onder controle te houden speelden de Europeanen vaak verschillende volken tegen elkaar uit: ze gaven het ene volk voordelen in ruil voor militaire steun tegen een ander volk. 

De koloniën

Rond 1600 richtten Nederlanders de VOC op voor de handel met Azië, en de WIC voor de handel met Amerika en Afrika.  Maar rond 1800 ging het slecht met de zaken.

De gebieden en handelsposten van deze bedrijven werden voortaan door de Nederlandse regering bestuurd. Zo ontstonden de koloniën Suriname, de Antillen en Nederlands-Indië.

Vanaf 1800 breidde de Nederlandse regering haar gebied uit. De inheemse bevolking en hun vorsten verzetten zich wel, maar konden niet op tegen de moderne wapens van de Nederlanders. Nederland gebruikte veel geweld om het verzet te breken. 

Oorzaken van het modern imperialisme

- De industriële revolutie: veel grondstoffen nodig. Koloniën nodig voor grondstoffen.

-  Behoefte aan afzetgebieden.

- Door uitvindingen (Telegram, vervoer, wapens)

- Nationalisme. Het bezit van koloniën maakte Europeanen trots en gaf een land veel aanzien. 

Een stapje verder: Racisme

Vanaf 1500 voelden Europeanen zich beter dan de volken in de koloniën, doordat die achterliepen op het gebied van techniek en niet-christelijk waren.

Toen geloofden veel Europeanen dat witte mensen een beter ‘ras’ waren dan mensen met een andere huidskleur. Dat is racisme.

Wat ga je doen?

Maak: opdracht 1 t/m 10