Les 12: Platentektoniek in het Middellandse Zeegebied (deel 2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon in het zakkie
• Schrift en pen op tafel

Programma vandaag

1. Terugblik H1 + 4.1 Platentektoniek
2. Uitleg + aantekeningen
3. Oefenen
4. Afsluiting les

H1 Interne systeem aarde
H2 Externe systeem aarde
H3 Landschap en landdegradatie
H4 Middellandse Zeegebied

Overzicht

Terugblik platentektoniek

Weet weet jij over.... Pompeii?

Pompeii 

Pompeii 

Vesuvius

De vulkaan Vesuvius is ontstaan door...

1. welke hoofd- en subbeweging zie je op de kaart
2. leg uit wat er gebeurd 

Voor de vakantie

Jullie hebben 4 situaties in MZ onderzocht:
1. De Alpen

2. De Pyreneeën

3. Aardbeving in Turkije
4. De Etna

Situatie 2: De Pyreneeën

Situatie 2: De Pyreneeën

1

2

Situatie 2: De Pyreneeën

De Pyreneeën zijn ontstaan door: 

• Waar de Pyreneeën nu liggen, bevond zich de kleinere oceaan van de noordelijke Tethyszee. Op de oceaanbodem werden dikke lagen sediment, zoals kalksteen en zandsteen, afgezet.
• De Iberische plaat (waar Spanje op ligt) begon naar het noordoosten te bewegen en botste tegen de Euraziatische plaat. Door deze botsing werd de oceaanbodem tussen de platen geplooid en opgestuwd, wat leidde tot de vorming van het Pyreneeën-gebergte.
• Na de botsing bleven de Pyreneeën langzaam omhooggeduwd worden, terwijl erosie door wind, water en ijs hun huidige vorm heeft gegeven. Dit proces is nog steeds gaande, hoewel de opheffing van de Pyreneeën langzamer gaat dan die van de Alpen.
  

Situatie 3: Aardbeving Turkije

Situatie 3: Aardbeving Turkije

Situatie 3: Aardbeving Turkije

De aardbeving in Turkije is ontstaan door:

• de ligging op een complexe breuklijn waar de Anatolische plaat beweegt tussen de Euraziatische, Afrikaanse en Arabische platen. In de loop van jaren bouwde zich spanning op langs de breuklijn.
  
  
• De opgebouwde spanning kwam plotseling vrij toen de Anatolische en Arabische platen langs elkaar schoven. Deze grote verschuiving veroorzaakte een verwoestende aardbeving met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter, met een tweede zware naschok kort daarna.

lesmateriaal.geobronnen.com

Situatie 4: Vulkaan Etna

Situatie 4: De Etna

Situatie 4: Vulkaan de Etna

De vulkaan de Etna is ontstaan doordat:

• De Afrikaanse plaat schuift langzaam onder de Euraziatische plaat (subductie), wat zorgt voor smelting van gesteente diep in de aarde en de vorming van magma.
  
  
• Door de continue opstijging van magma door scheuren in de aardkorst ontstonden er vulkanische uitbarstingen, die lagen van lava en as achterlieten. Deze lagen bouwden zich gedurende duizenden jaren op en vormden de vulkaan. Dit proces gaat nog steeds door, wat Etna steeds groter maakt.

Wat voor maatregelen kan je nemen om schade en slachtoffers te beperken bij natuurrampen?

Hazardmanagement

• onderzoek en modellen
• waarschuwingssysteem
• rampenplannen
• bouwtechnische maatregelen 

Begrippen oefenen

https://quizlet.com/join/3pNVra7Rf?i=1fo1jg&x=1bqt

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com