di 30-3 V2A Grammatica 20

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Programma groep 1 (op school)

1. Kleine overhoring leerwerk leesvaardigheid
2. Grammatica 20
3. Huiswerkopdrachten maken
4. Afsluiting en vooruitblik 

Bijzaken zijn toelichting en/of voorbeelden bij de hoofdzaken in een tekst.

1. WAAR
2. NIET WAAR

Je geeft de hoofdgedachte van een tekst altijd in één zin.

1. WAAR
2. NIET WAAR

Het onderwerp van een tekst geef je altijd in één woord.

1. WAAR
2. NIET WAAR

In een samenvatting neem je nooit bijzaken op.

1. WAAR
2. NIET WAAR

Grammatica 20

Doel --> Je leert wat koppelwerkwoorden zijn en hoe je en naamwoordelijk gezegde herkent in een zin. 

Maar eerst even opfrissen hoe het ook alweer zat met die grammatica. 

Wat is het onderwerp in deze zin?
Rapper Kayne West breekt na jarenlange samenwerking met zijn manager.

Rapper Kayne West breekt na jarenlange samenwerking met zijn manager.

1. na een jarenlange samenwerking = lijdend voorwerp
2. na een jarenlange samenwerking = meewerkend voorwerp
3. na een jarenlange samenwerking = bijwoordelijke bepaling
4. na een jarenlange samenwerking = voorzetselvoorwerp

Rapper Kayne West breekt na jarenlange samenwerking met zijn manager.

1. met zijn manager = meewerkend voorwerp
2. met zijn manager = lijdend voorwerp
3. met zijn manager = bijwoordelijke bepaling
4. met zijn manager = voorzetselvoorwerp

In de zee bij Japan hebben wetenschappers een grote hoeveelheid zeldzame metalen gevonden.

1. een grote hoeveelheid zeldzame metalen = onderwerp
2. een grote hoeveelheid zeldzame metalen = lijdend voorwerp
3. een grote hoeveelheid zeldzame metalen = meewerkend voorwerp
4. een grote hoeveelheid zeldzame metalen = bijwoordelijke bepaling

Wat is het werkwoordelijk gezegde van deze zin?
In de zee bij Japan hebben wetenschappers een grote hoeveelheid zeldzame metalen gevonden.

De coach riep de fans op tot kalmte na het teleurstellende verlies.

1. de = lidwoord
2. de = bijwoord
3. de = voorzetsel
4. de = voornaamwoord

Noem een bijvoeglijk naamwoord uit de volgende zin.
De coach riep de fans op tot kalmte na het teleurstellende verlies.

Heb je die flyers van een vermiste papegaai gezien die overal in de stad hangen?

1. je = betrekkelijk voornaamwoord
2. je = bezittelijk voornaamwoord
3. je = aanwijzend voornaamwoord
4. je = persoonlijk voornaamwoord

Heb je die flyers van een vermiste papegaai gezien die overal in de stad hangen?

1. overal = bijvoeglijk naamwoord
2. overal = bijwoord
3. overal = zelfstandig naamwoord
4. overal = hulpwerkwoord

Noem een hulpwerkwoord uit de volgende zin.
Heb je die flyers van een vermiste papegaai gezien die overal in de stad hangen?

Soorten werkwoorden

Drie soorten werkwoorden:

1) Zelfstandig werkwoord (zww) (bv. fietsen, lopen, springen)

2) Hulpwerkwoord (hww) (bv. hebben, zijn, zullen)

3) Koppelwerkwoord (kww)

Het koppelwerkwoord (kww)

Het koppelwerkwoord 'koppelt' het onderwerp aan een toestand of eigenschap. 

Die toestand of eigenschap is vaak een bijvoeglijk naamwoord. 

Ik ben blij. 

De presentatrice werd zenuwachtig van de zuchtende visagiste. 

De weersvoorspelling blijft grillig. 

Aantal kww in een zin

De basisregels zijn bijna hetzelfde als bij een zelfstandig werkwoord: per zin staat er maar één koppelwerkwoord in (behalve natuurlijk als het een samengestelde zin is), de rest van de werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Bram is leraar geworden.

Geworden = kww, is = hww

Er zijn in totaal 9 koppelwerkwoorden.

Die kun je dus gewoon uit je hoofd leren!

Doe maar mee :) 

zijn

worden

blijven

blijken

lijken

schijnen

heten

dunken

voorkomen

Let op!

De meeste koppelwerkwoorden kunnen ook als hulpwerkwoord of zelfstandig werkwoord voorkomen in een zin.

De zon schijnt (zww) - Hij schijnt (kww) gelukkig te zijn. 

Hij is (hww) voorzitter geweest (kww) - Hij is (kww) een echte fijnproever 

Wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin?
Jammer dat het zo bewolkt was.

Wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin?
Ondanks alle tegenslag, bleef ze optimistisch.

Wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin?
De teleurstelling na het verlies in de belangrijkste wedstrijd was immens.

Wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin?
Het kopen van zogeheten 'lootboxen' in games is eigenlijk een vorm van gokken, aldus de Kansspelautoriteiten.

Wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin?
De actrice is altijd bescheiden gebleven.

Wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin?
Het oeuvre van de schrijver is door de jaren heen behoorlijk omvangrijk geworden.

Naamwoordelijk gezegde

Twee soorten gezegdes: 

1) Werkwoordelijk gezegde (wwg) (alle werkwoorden in de zin)

2) Naamwoordelijk gezegde (nwg)

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een koppelwerkwoord en één of meer zelfstandige of bijvoeglijke naamwoorden die iets zeggen over het onderwerp. 

De minister-president blijft geduldig. 

Twee delen van het nwg

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen:

1) het werkwoordelijke deel (dat is dus het koppelwerkwoord)

2) het naamwoordelijke deel (één of meer zelfstandige of bijvoeglijke naamwoorden die iets zeggen over het onderwerp)

Hannah is een spraakmakende leerling. 

is = werkwoordelijk deel

een spraakmakende leerling = naamwoordelijk deel

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin? Schrijf het als volgt op: wd nwg = ... en nd nwg = ...

Ivar wil graag archeoloog worden.

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin? Schrijf het als volgt op: wd nwg = ... en nd nwg = ...
Quentin Tarantino is een Amerikaanse filmregisseur, acteur en scenarioschrijver.

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin? Schrijf het als volgt op: wd nwg = ... en nd nwg = ...

Zijn laatste film was een herhaling van eerder werk.

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin? Schrijf het als volgt op: wd nwg = ... en nd nwg = ...

De gasprijzen zijn de laagste van de afgelopen periode.

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin? Schrijf het als volgt op: wd nwg = ... en nd nwg = ...

Telefoneren in stiltecoupés blijft irritant.

Huiswerkopdrachten maken

• Maak opdracht 2, 3, 5 en 6 op pagina 82-85 van je boek. 
• Deze opdrachten zijn huiswerk voor 13 of 14 april. 
• Je krijgt nu de rest van de les de tijd om aan deze opdrachten te werken. 
• Je mag zachtjes overleggen met je buurman of buurvrouw.
• Je maakt de opdrachten in je schrift!

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: woensdag 31 maart

Groep 1 (op school) / Groep 2 (thuis)

Dinsdag 6 april / woensdag 7 april

Toets leesvaardigheid 32, 33 en 34