Leesvaardigheid vwo 1: tekstdoelen, leesstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

 Leesvaardigheid 

In de afgelopen periode heb je geleerd...

• Welke 5 tekstdoelen we onderscheiden; 
  
• Welke 5 tekstsoorten daarbij horen; 
  
• Op welke wijze, dus aan de hand van welke strategieën, je een tekst kunt lezen. 

Lesdoelen:

• Je weet wat de volgende tekstdoelen en leesstrategieën inhouden, hoe je ze kunt herkennen of inzetten:
  
• Informeren
  
• Overtuigen & beschouwen
  
• Activeren & amuseren
  
• Globaal & intensief lezen
  
• Zoekend & lerend lezen 

Leesstrategieën (tot dusver...)

• Globaal lezen
• Intensief lezen
• Zoekend lezen 
• Lerend lezen 

Leesstrategieën

Strategie                                             Leesdoel                                                   

- Globaal lezen                                  Een beeld van de tekst krijgen

• Je gebruikt:
• Titel, eerste paar zinnen(inleiding), tussenkopjes, laatste zinnen, anders gedrukte woorden, illustratie en bronvermelding.
• De eerste en laatste zinnen van elke alinea. De kernzinnen van alle alinea's: in de kernzin staat meestal de hoofdzaak van de alinea. 

Leesstrategieën

Strategie                                             Leesdoel                                                   

Intensief lezen                                 tekst helemaal begrijpen

• Je gebruikt:
• Aandachtig hele tekst lezen, zin voor zin. Tekst écht begrijpen; 
• Wat is het onderwerp van de hele tekst? Wat zijn de deelonderwerpen van elke alinea?
• Wat hebben de alinea's met elkaar te maken? Wat wil de tekst duidelijk maken? Welke zinnen zijn moeilijk? Wat is de hoofdgedachte? 

Leesstrategieën

Strategie                                             Leesdoel                                                   

Lerend lezen                                     tekst leren

• Je gebruikt: 
• Intensief lezen met als extra doel: onthouden wat je hebt gelezen. Belangrijke zaken onderstrepen en/of aantekeningen bij maken. 

Leesstrategieën

Strategie                                            Leesdoel                                                   

- Zoekend lezen                               informatie opzoeken

• Je gebruikt:
• inhoudsopgave, register, trefwoorden; 
• 'Scannend' lezen in tekst. 

• Voorbeeld > woordenboek, inhoudsopgave schoolboeken
  

ONDERWERP

• Een tekst of een verhaal gaat ergens over.
• Dit noem je het onderwerp van een tekst en wordt in 1 of enkele woorden opgeschreven.
• Lees de tekst eerst globaal en stel dan de vraag: 

• Waarover gaat de hele tekst?
  

DEELONDERWERPEN

• In een tekst kunnen verschillende dingen over een onderwerp gezegd worden.
• Deze kleinere aspecten van het onderwerp zijn deelonderwerpen.
• Meestal wordt er in één alinea één deelonderwerp behandeld.

Onderwerp en deelonderwerp   

• Tekst over wintersport
• Onderwerp: wintersport
• Deelonderwerpen: wintersportgebieden, sneeuwconditie, kosten, drukte tijdens schoolvakanties (...) 

Alinea's

• Een tekst is meestal verdeeld in stukjes. Dit noemen we alinea's.
• Een alinea bestaat uit meerdere zinnen die allemaal over hetzelfde onderwerp gaan.

Aan de slag...!

Wat weet ik nu/al/nog? 

Wat zijn voorbeelden van tekstdoelen?

1. artikel, tijdschrift, krant
2. informeren, amuseren, activeren, overtuigen
3. informerende tekst, activerende tekst, amuserende tekst

Als het gaat om tekstdoelen, van wie is het dan het doel?

1. de docent Nederlands
2. de schrijver van de tekst
3. de lezer van de tekst
4. schrijver én lezer

Waarom is het goed om tekstdoelen te kunnen herkennen?

1. zo weet je wat de schrijver wil bereiken
2. om er meer van te kunnen begrijpen en te leren
3. dan word je niet te snel overtuigd of overgehaald
4. om teksten te beoordelen en er kritisch naar te kijken

Tekstsoorten

Doel van een reclametekst

1. Informeren
2. Activeren
3. Amuseren
4. Overtuigen

Tekstsoorten

Doel van een krantenbericht

1. Informeren
2. Activeren
3. Beschouwen
4. Amuseren

Welke 2 tekstvormen horen bij activeren?

1. advertentie
2. nieuwsbericht
3. klachtenbrief in krant
4. poster

Welke tekstvormen horen bij een uiteenzettende tekst?

1. reclame, nieuwsbericht in de krant, handleiding
2. gedicht, schoolboekentekst, recept
3. recept, handleiding, schoolboekentekst
4. handleiding, gedicht, recept

Welke tekstvormen kunnen horen bij het tekstdoel ' overtuigen'. Kies de twee juiste antwoorden.

1. ingezonden brief
2. nieuwsbericht
3. recensie
4. roman

Huiswerk

Je neemt ALLE theorie van leesvaardigheid nog eens heel goed door voor de toets van a.s. maandag.

Heel veel succes!