BSR 11/12 2t Lezen §3 Onbekende woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

• Lees opdracht 6 op blz. 20.
• Log in op deze LessonUp!

§3 Onbekende woorden

Voordat we beginnen:

• Je kunt de vier woordraadstrategieën toepassen (opdracht 1 t/m 4).
• Je kunt begrijpelijk schrijven door synoniemen, omschrijvingen, voorbeelden en tegenstellingen te gebruiken. 

Lesdoelen

In deze les:

• De uitleg van Lezen 
  paragraaf 3 behandelen: ''Hoe kun je de betekenis van onbekende woorden vinden in een tekst?'' 
• Samen opdracht 1 maken.
• Huiswerkopdracht (2 t/m 4).
• Lesdoelen checken.

Huidig onderdeel:

'Meer dan Lezen' (en 'Woordenschat').

Proefwerk voor de kerstvakantie.

De planning

Wat is een woordraadstrategie?

1. Een manier om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.
2. Een manier om moeilijke woorden in een tekst te vinden.

Welke woordraadstrategieën zijn er?

Versleep de blauwe vlakjes, naar de juiste tekst

Zoek in het woord dat je niet kent een stukje dat je wel kent.

Dit is een ander woord, maar het betekent ongeveer hetzelfde.

Een soort uitleg van het onbekende woord, binnen de zin.

Let op woorden: zoals, bijvoorbeeld, 

Voorbeeld

Synoniem

Bekend woorddeel

Omschrijving

Onbekende woorden

Als je in een tekst een onbekend woord tegenkomt, kijk dan eerst of je de betekenis van dat woord uit de tekst kunt halen. Je hebt vorig jaar geleerd dat dit op drie manieren kan: een synoniem zoeken, een omschrijving zoeken, een voorbeeld of een tegenstelling zoeken. Je leert er nu een woordraadstrategie bij. 

woordraadstrategie 1

Sommige woorden hebben ongeveer dezelfde betekenis. Deze woorden noem je synoniemen. Trottoir is een synoniem van stoep. Wagen is een synoniem van auto.

Vaak staan synoniemen van elkaar in dezelfde zin. Zo niet, lees dan ook de zin voor het moeilijke woord of de zin erna. Bij een synoniem gaat het om één woord dat dezelfde betekenis heeft als het het onbekende woord.

Een synoniem zoeken

woordraadstrategie 2

Een omschrijving is een uitleg van een onbekend woord. Bij een omschrijving worden meer woorden gebruikt dan bij een synoniem.

Omschrijving staan vaak:

• (tussen haakjes)
• tussen komma's,
• in dezelfde zin of in de zin ervoor of erna

Een omschrijving

zoeken

woordraadstrategie 3

Er komt vaak een voorbeeld na woorden als: zoals, bijvoorbeeld, een voorbeeld van... 

• In het ziekenhuis werken veel specialiteiten, zoals een oogarts en en een chirurg

Voorbeelden kunnen ook na een dubbele punt of tussen haakjes of komma's staan.

• Tijdens biologie hadden we het over het gebruik van onze zintuigen: zien, horen, proeven, voelen, ruiken.

Een voorbeeld zoeken

Woordraadstrategie 4 - tegenstelling

We hebben het gehad over de woordraadstrategieën synoniem, omschrijving en voorbeeld zoeken.

Een anderen woordraadstrategie is: zoek een tegenstelling.

De betekenis van een moeilijk woord kun je soms vinden doordat er een tegenstelling van dat woord in de tekst staat:

• De wiskundetoetsen voor havo en vwo zijn identiek, maar de beoordeling is verschillend.

Woordraadstrategie tegenstelling

Woorden die elkaars tegenovergestelde zijn, noem je een tegenstelling.

Signaalwoorden als:

echter, toch, maar, daarentegen en hoewel helpen om een tegenstelling te vinden in de zin.

Woordraadstrategie tegenstelling

Tegenstellingen zijn woorden die precies het tegenovergestelde van elkaar betekenen.

Enkele voorbeelden zijn;

warm - koud

ingang - uitgang

identiek - verschillend

Een woorddeel zoeken

Je kunt ook op zoek gaan naar een bekend deel van het woord. Bekende woorddelen vind je in samenstellingen, afleidingen en woorden met delen uit een andere taal.

woordraadstrategie 5

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'exacte vakken' te komen?

1. zoek een voorbeeld
2. zoek een synoniem
3. zoek een omschrijving
4. zoek een bekend woorddeel

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'imponerend' te komen?

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. synoniem
4. omschrijving

Welke woordraadstrategie moet je toepassen om de betekenis van het onderstreepte woord te achterhalen:

De paus werd beschuldigd van nepotisme. Hij zou vrienden en familie bevoordeeld hebben.

 

1. Synoniem
2. Omschrijving
3. Voorbeeld

Een jaar na de catastrofe was pas zichtbaar hoeveel schade de ramp had veroorzaakt.

Welke woordraadstrategie gebruik je hier?

1. omschrijving
2. synoniem
3. voorbeeld
4. dat kan hier niet

Haar opa is haar idool, iemand voor wie ze grote bewondering heeft.

Welke woordraadstrategie gebruik je hier?

1. omschrijving
2. synoniem
3. voorbeeld
4. dat kan hier niet

Welke woordraadstrategie kun je gebruiken om te weten te komen wat 'ronddartelen' betekent?

1. een voorbeeld zoeken
2. een omschrijving zoeken
3. een synoniem zoeken

Tegenstellingen
Wat zijn dit?

1. Woorden met een tegenovergestelde betekenis.
2. Meningen die iets tegenspreken.
3. Woorden die hetzelfde of bijna hetzelfde betekenen.
4. De, het & een.

Aan welke woorden herken je een tegenstelling?

1. eerst, dan, daarna, toen, vroeger, voordat, ten slotte
2. zo, bijvoorbeeld, zoals, neem nou, ter illustratie, u kent het wel, ter verduidelijking
3. daarbij komt, vooral ook, omdat
4. maar, echter, niettemin, toch, desondanks, daarentegen, hoewel, toch, tenzij

Oefenen

Wat?	Opdracht 6 in tweetallen! Geef uitvoerig antwoord! Dit wordt ook van je verwacht op de leesvaardigheidtoets.
Hoe?	In tweetallen, op papier.
Hulp	Brein, Boek, Buur, Bureau. - Instructietafel als je vastloopt.
Tijd	Timer
Klaar?	Leer de theorie (groene blokjes) van paragraaf 2 en 3 of oefen verder in de online trainer.

Uitleg

• Je kunt de betekenis van onbekende woorden ontdekken door woordraadstrategieën te gebruiken.
• Je kunt de betekenis van een onbekend woord uit een woorddeel halen.

Lesdoelen

Versleep de blauwe vlakjes, naar de juiste tekst

Zoek in het woord dat je niet kent een stukje dat je wel kent.

Dit is een andere woord, maar het betekent hetzelfde.

Zoek in de tekst naar iets wat het tegenovergestelde betekent.

Let op woorden: zoals, bijvoorbeeld, 

Voorbeeld

Synoniem

Bekend woorddeel

Tegenstelling

Vul in:

Je kunt de betekenis van een onbekend woord soms vinden doordat er in de tekst een                            

van dat woord staat. Dat is een woord dat precies het tegenovergestelde betekent.

Bijvoorbeeld: boven ↔ onder; hoog ↔ laag; veilig ↔ gevaarlijk; klassiek ↔ modern.

synoniem

tegenstelling

voorbeelden

bekend woorddeel

omschrijvingen

Vul in:

Kijk of in dezelfde zin een                                           staat.
Zo niet, lees dan ook de zin voor het moeilijke woord en de zin erna. Hier gaat het om één woord dat dezelfde betekenis heeft als het onbekende woord.

synoniem

tegenstelling

voorbeelden

bekend woorddeel

omschrijvingen

Vul in:

                                          staan vaak tussen haakjes of tussen komma’s in dezelfde zin of in de zin ervoor of erna:

- Hidde werkt in de akkerbouw, een vorm van landbouw, waar hij mais en suikerbieten kweekt.

synoniem

tegenstelling

voorbeelden

bekend woorddeel

omschrijvingen

synoniem

bekend woorddeel

voorbeelden

tegenstelling

omschrijving

Er is in de klas veel interactie tussen de leraar en zijn leerlingen. Ze werken veel samen en er is veel contact onderling.

Als iemand zegt dat je uniek in je soort bent, bedoelt hij of zij ermee dat er geen ander is zoals jij.

Blablabla en ondergetekende

De sporten komen uit verschillende disciplines, zoals atletiek, badminton, zwemmen en boogschieten.

Het aantal analfabeten neemt toe in Nederland. Daarom bieden steeds meer organisaties een cursus aan voor de mensen die niet kunnen lezen en schrijven.

Neem deel onze LessonUp klas

Wat kun je hier vinden?

• LessonUps
• Video's
• Handige websites 

Klassencode
u2tc: ncejj