Les 08 - Samenstellingen en tussenklanken

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Samenstellingen en tussenklanken

Taalverzorging §A3

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- hoe je samenstellingen schrijft; 

- wanneer je tussenklanken in samenstellingen moet plaatsen. 

Hoe zat het ook alweer?

Kies bij de volgende woorden het juiste meervoud. 

bijzonderheid

1. bijzonderheids
2. bijzonderheid's
3. bijzonderheiden
4. bijzonderheden

soepblik

1. soepblikken
2. soepbliken
3. soepbliks
4. soepkommen

kalf

1. kalven
2. kalfjes
3. kalveren
4. kalfs

musicus

1. musicussen
2. musica
3. musici
4. musicusjes

leeuwerik

1. leeuweriken
2. leeuwerikken
3. leeuweriks
4. heeft geen meervoud

amfibie

1. amfibies
2. amfibiën
3. amfibieën
4. amfibie's

Samenstellingen

Een samenstelling is een woord dat is opgebouwd uit twee of meer woorden. Voor het vormen van samenstellingen moeten we rekening houden met een aantal regels. Hier bespreken we er twee van.

Aaneenschrijven

Je schrijft samengestelde woorden aan elkaar als er sprake is van één begrip, waarbij je bij het uitspreken maar één lettergreep beklemtoont.

Ook samengestelde woorden en samenstellingen die afgeleid zijn van werkwoorden schrijf je aan elkaar.

Tussenletters in samenstellingen

Sommige woorden sluiten niet heel direct op elkaar aan. Daarom

is het nodig om er een -e, een -s of -en tussen te plaatsen.

Als er een -s tussen de delen wordt geplaatst, hoor je dat. 

Als dat niet zo is doordat het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint, vervang je dit woord door een woord zonder -s.

Aan het werk

Werk nu aan opdracht 1 op pagina 268. 

Klaar? 

Werk dan verder aan de schrijfopdracht.

Schrijfopdracht 

Jullie gaan zelfstandig werken aan een schrijfopdracht. Deze luidt als volgt: 

Schrijf een recensie over een klein, alledaags voorwerp. Denk aan een paperclip, een knijper of een punaise. Kies voor een laaiend enthousiaste of juist zeer strenge beoordeling. Gebruik minimaal tien bijvoeglijke naamwoorden, waarvan de helft in de vergrotende of overtreffende trap. Denk aan uiterlijke kenmerken, zoals kleur en materiaal en gebruikskenmerken.