Schrijven les 1: paragraaf 5 schrijfdoelen en tekstsoorten paragraaf 8 barbarisme en telegramstijl

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Schrijfdoel, tekstsoort, barbarisme en telegramstijl 

Welkom allemaal! 

De les van vandaag gaat over: 
- Schrijfdoelen en tekstsoorten 
- Barbarisme 
- Telegramstijl 

Schrijfdoel, tekstsoort, barbarisme en telegramstijl 

Leerdoelen: 
- Aan het eind van de les ken je de verschillende schrijfdoelen. 
- Aan het eind van de les ken je de verschillende tekstsoorten. 
- Aan het eind van de les kun je een tekst schrijven met een bepaald tekstdoel. 
- Aan het eind van de les kun je barbarismen en telegramstijl herkennen en verbeteren in je teksten. 

Welke tekstdoelen ken je nog van leesvaardigheid?

Zes schrijfdoelen: 
- Informeren 
- Overtuigen/betogen
- Overhalen/activeren/aansporen
- Amuseren
- Emotiveren
- Aan het denken zetten/opiniëren/beschouwen 

Hoofddoel + bijkomend doel 

Welke tekstsoorten ken je nog?

We kennen drie tekstsoorten: 

- Uiteenzetting
- Beschouwing
- Betoog 

Tekstdoel + tekstsoort passen altijd bij elkaar

Hoofdgedachte > elke tekst > nooit een vraag! Hoofdgedachte is anders bij verschillende tekstsoorten. 

Sleep het tekstdoel naar de tekstsoort 

Beschouwing

Betoog

Uiteenzetting

Informeren

Opiniëren

Overtuigen

Activeren

Tekstdoel en tekstsoort moeten passen. 

Hoofdgedachte stem je weer af op je tekstdoel + tekstsoort. 

Elke tekstsoort kent verschillende tekstvormen. 

Welke tekstvormen horen bij welke tekstsoort?

Uiteenzetting

Beschouwing

Betoog

Activerende

tekst

Amuserende

tekst

affiche

advertentie

flyer

poster

reclame

recept

wetenschappelijk artikel

handleiding

stripverhaal

mop

kort verhaal

column

column

recensie

ingezonden brief

pamflet

discussiestuk

debat

achtergrondartikel

Welke tekstvorm hoort bij welk tekstdoel?

Overhalen

Amuseren

Overtuigen

Informeren

Opdracht voor deze week: 

Opdracht 12 (verplicht) > hoofdgedachte formuleren bij verschillende tekstsoorten 

Barbarisme: woorden die vertaald zijn en fout Nederlands zijn > zoek dus 'vreemde' woorden

Nagelnieuw > germanisme > naugelneu > splinternieuw
Vroeger of later > anglicisme > sooner or later > vroeg of laat 
Ik ben akkoord > gallicisme > je suis d`accoord avec > ik ga akkoord met 
Een gekende voetballer > belgicisme > bekende 

Autobaan is een voorbeeld van een:

1. anglicisme
2. germanisme
3. gallicisme
4. geen barbarisme

Frontpagina is een voorbeeld van:

1. germanisme
2. anglicisme
3. gallicisme
4. geen barbarisme

Telegramstijl: 

Vroeger goed > overbodige woorden weg
Reclame = functioneel 
NOOIT bij officiële teksten 

Voorbeeld: 
Hij vertrouwt dat ik de opgaven kan maken.
> Hij vertrouwt erop 

Welk woord mist hier?
Ben verzekert zich dat hij alle spullen ingepakt heeft.

Opdrachten voor deze week: 

1. Paragraaf 5 tekstdoel + tekstsoort: opdracht 12 (verplicht) > hoofdgedachte formuleren bij verschillende tekstsoorten 

2. Paragraaf 6 verwijswoorden: opdracht 13 t/m 17 > vrijstellingen te behalen 

3. Paragraaf 7 meervoud, tussenletters, verkleinwoorden: opdracht 18 t/m 21 > vrijstellingen te behalen

4. Paragraaf 8 barbarisme en telegramstijl > opdracht 22 en 23 

Heb je het gevoel dat je alles van deze les begrepen hebt?

1. Ja
2. Nee
3. Redelijk, ik moet zelf ook nog even de theorie bekijken
4. Redelijk, maar ik heb denk ik nog wat hulp nodig

Welke vraag/vragen heb je nog?

Filmpjes met extra uitleg: 

Telegramstijl: (onduidelijk taalgebruik) 
Tekstsoort, tekstvorm en tekstdoel