H3 Stabiliteitspact en ECB

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

                     5 Havo

                                                

                                                LWEO - Lesbrief Europa

                                                Hoofdstuk 3

                                                Het stabiliteits- en groeipact van de ECB

ECB en het stabiliteitspact

Het stabiliteitspact bestaat uit een aantal voorwaarden waaraan de lidstaten moeten voldoen om de inflatie te beperken.

Belangrijkste voorwaarden:
- staatsschuld mag niet boven 60% van het BBP uitkomen
- financieringstekort mag niet meer dan 3% van het BBP bedragen.

Waarom deze afspraken?

• Hoge overheidstekorten kunnen inflatie veroorzaken
• Hoge overheidstekorten kunnen de rente opdrijven
• Hoge overheidstekorten kunnen overheidstaken in gevaar brengen

Het is de taak van de Europese Central Bank (ECB) de interne waarde van de euro stabiel te houden, d.w.z. inflatie beperken (maximaal 2%) d.m.v. geldhoeveelheidsbeleid. De maatschappelijke geldhoeveelheid mag niet te veel groeien.

Staatsschuldquote

De staatsschuldquote is staatsschuld als percentage van het nationaal inkomen. Deze mag maximaal 60% zijn.

Begrotingstekort

Begrotingstekort & -overschot

• Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen
• Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven
• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

Het Financieringstekort

inkomsten - uitgaven = begrotingstekort 

Begrotingstekort - aflossing staatsschuld= financieringstekort

Financieringstekort= toename staatsschuld

Maak de volgende opdrachten

Europa H3

3.1 t/m 3.11

Je maakt zelfstandig 3.1 t/m 3.9

samen 3.10 en 3.11

niet vergeten !

huiswerk 

Leer hoofdstuk 1 en 2 van Europa

Hoofdstuk 2 is klaar en nagekeken. 

week 48 les 2

uitleg paragraaf 3.4, 3.5 en 3.6

Conjunctuur en overheidsbeleid

Procyclisch conjunctuurbeleid (maatregel die de natuurlijke conjuncturele beweging versterkt)

- Bezuinigen als het slecht gaat (lagere inkomsten door belastingen)

- Overheidsuitgaven verhogen als het goed gaat: meer inkomsten.

Anticyclisch conjunctuurbeleid (maatregel die de natuurlijke conjuncturele beweging tegenwerkt)

- Conjunctuur dempen als het goed gaat

- Conjunctuur aanwakkeren als het slecht gaat

Wat is het overheidsbeleid normaal gesproken ?

Automatische conjunctuurstabilisatoren

Automatische conjunctuur mechanismen die de conjunctuur zonder actief overheidsingrijpen afzwakken in goede tijden en versterken in slechte tijden (blijft dichter bij de trendlijn, ipv de schommelingen. Zie de groene lijn op de vorige sheet).

Progressieve belastingstelsel

- In een laagconjunctuur zorgen progressieve belastingen ervoor dat mensen in verhouding meer geld overhouden om te besteden (versterkt de economie)

- In een hoogconjunctuur zorgen progressieve belastingen ervoor dat mensen in verhouding minder geld overhouden om te besteden (remt de economie)

1/2

Automatische conjunctuurstabilisatoren

Automatische conjunctuur mechanismen die de conjunctuur zonder actief overheidsingrijpen afzwakken in goede tijden en versterken in slechte tijden (blijft dichter bij de trendlijn, ipv de schommelingen).

Sociale uitkeringen

- In een laagconjunctuur zorgen sociale uitkeringen ervoor dat werklozen toch geld hebben om  te besteden (versterkt de economie)

- In een hoogconjunctuur zorgen sociale uitkeringen ervoor dat werklozen weinig extra gaan verdienen, omdat ze van een uitkering naar een baan gaan. En niet van €0 naar een baan. (remt de economie)

2/2

Stabiliteitspact gevangenendilemma?

Elk land wil dat alle landen zich aan het pact houden. Tegelijkertijd weet elk land hoe verleidelijk het is om je er niet aan te houden. En als één land dat doet, draaien de andere landen voor de kosten op (bijv. Griekenland recent). 

Maar wat als alle landen zich er 

niet meer aan houden...

Moreel dilemma: overheidstekorten ruilen over tijd?

Maak de volgende opdrachten

Europa H3

3.12 t/m 3.24

https://www.online-stopwatch.com/random-name-pickers/name-picker-wheel/

niet vergeten !

Europese Centrale Bank 

De Europese Centrale Bank (ECB) is de centrale bank van de 

Economische en Monetaire Unie. Het is tevens een van de zeven 

instellingen van de Europese Unie. 

De voornaamste taak van de ECB is het behouden van de prijsstabiliteit in de eurozone.

Andere taken zijn: uitgifte van bankbiljetten en munten, verantwoordelijkheid voor het betalingsverkeer, toezichthouder van banken en 

De ECB heeft geen directe invloed op stijgende prijzen maar zij hebben wel een instrument om de inflatie indirect te beïnvloeden. Dat is de rente. De rente werkt als het gas- of rempedaal van de economie. 

De Europese Centrale Bank bepaalt

De ECB heeft geen directe invloed op stijgende prijzen en hebben slechts één instrument om de inflatie indirect te beïnvloeden: de rente. 

De rente werkt als het gas- of rempedaal van de economie. Door een renteverhoging zullen de prijzen dalen, of in ieder geval minder snel stijgen. Door een renteverlaging zullen de prijzen sneller stijgen.

Waarom heeft rentebeleidniet meteen effect op de economie ?

https://nos.nl/artikel/2414144-de-inflatiecijfers-in-eurolanden-verschillen-en-dat-kan-een-probleem-zijn

Samen één rente is precies het probleem... Waarom?

https://nos.nl/artikel/2414144-de-inflatiecijfers-in-eurolanden-verschillen-en-dat-kan-een-probleem-zijn

De staatsschuld speelt ook een rol bij het bepalen van de eurozone rente. 

Welke?

rente: 15 mld v/d 189 mld 

               8%

rente: 5 mld v/d 395 mld

            

              1%

Risicolanden betalen meer rente!

rente 2%

rente 4%

Waarom niet logisch?

Maak de volgende opdrachten

Europa H3

3.25 t/m 3.31 + 3.34 (+++ opgave)

niet:

niet vergeten !