les 2a periode 3 he immuunsysteem

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Overzicht Periode 3

• Thema: Voortplanting en seksualiteit (H4) 
• Thema: Erfelijkheid en Evolutie (H5)

Week 1 en 2	Week 2 en 3	Week 3 en 4	Week 4 en 5	Week 5	Week 6	Week 7
de pubertijd een vrouw het immunsyseem	een man seks het immuunsysteem	veilig vrijen zwangerschap	genotype fenotype chromosomen	genen en allelen transcriptie de evolutietheorie	geschiedenis van het leven op aarde DNA-technieken	herhalingsweek

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

De nieren liggen.....

1. Laag in de buikholte
2. In het midden van de buikholte
3. Hoog in de buikholte
4. In de borstholte

Bloed

Weet je nog uit welke onderdelen het bloed bestaat?

Via welke drie organen raakt het lichaam water kwijt?

1. Hart, longen, darmen
2. Longen, huid, nieren
3. Nieren, darmen, longen
4. Lever, nieren, longen.

      Leerdoelen

1. R: je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties
2. T1: je kunt beschrijven op welke manier immuniteit kan ontstaan 
3. T2: je kunt omschrijven wa er aan de hand is bij een allergie
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Ziek worden

Ziekteverwekkers: bacteriën, virussen en schimmels

Bacteriën&schimmels - geven giftige stoffen af en kunnen ontstekingen veroorzaken

Virussen - dringen een cel binnen en vermeerderen zich. Nemen de cel over

Ziek worden

Besmetting - ziekteverwekkers komen in je lichaam

Incubatietijd - ziekteverwekkers delen, groeien

Symptomen - Ziekteverschijnselen

Prognose - Verwacht hersteltraject

Lichaamsvreemde stoffen

Wat houdt hen tegen?

Afweersysteem 

Immuunsysteem

Actief bij infectie

Witte bloedcellen zoeken de ziekteverwekkers en doden hen

Hoe worden bacteriën / virussen herkend?

Antigeen

- eiwit op buitenkant cel

- lichaamsvreemde antigenen activeren het immuunsysteem

Eigen verdediging

Lichaamsvreemde cellen in het lichaam

Witte bloedcellen

Aanvallen!

Aanvallen!

Antistoffen

- Witte bloedcellen maken antistoffen (eiwitten)

- Maken ziekteverwekker onschadelijk

- Eén type antistof voor één type antigeen

- Lichaam moet veel verschillende antistoffen hebben

Hulp bij afweer

Immuun worden:

- Besmetting (actieve immuniteit)

- Vaccinatie met antigen (actieve immuniteit)

- Injectie met antistoffen (passieve immuniteit)

Allergie

Lichaam reageert op 'onschuldige' stoffen alsof het ziekteverwekkers zijn

Voorbeeld: pollen, kattenhaar, noten

Opgezwollen slijmvliezen, dikke lippen, rode vlekken, benauwd

Anafylactische reactie

Wat is een antigen?

1. Een eiwit dat het lichaam gebruikt voor bescherming tegen ziekteverwekkers
2. een lichaamsvreemd molecuul dat een afweereactie oproept
3. Een binnengedrongen bacterie of virus
4. een lichaamscel die wordt aangevallen door een binnegedrongen micro-organisme

Wat is hier de antistof?

1. Geel
2. Oranje
3. Blauw

Wat is natuurlijke immuniteit?

1. je bent gevaccineerd en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
2. Je bent ziek geweest en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
3. je bent immuun door een vaccinatie
4. je bent immuun zonder ziek geweest te zijn.

Kunstmatige immuniteit

1. immuniteit die ontstaat doordat je al een keer een bepaalde ziekte hebt gehad
2. immuniteit die ontstaat door inenting met een vaccin, zoals de griepprik
3. Lichaamsvreemde stoffen die een ziekte veroorzaken
4. Lichaamsvreemde stoffen die geen ziekte veroorzaken

Aan de slag

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes 
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik, wij, jij, wij)
• Het leren zichtbaar maken
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

    Begrippen uit deze les

• ...
• ...
•  ...

Afsluiting

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Exit ticket