Les 3 De rol van de overheid

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

De rol van de Overheid

Energizer!

1. kies een getal.

2. Verdubbel het en tel er 8 bij op.

3. Vermenigvuldig met 3, deel daarna door 6.

4. Trek het oorspronkelijke getal eraf.

5. Hou het antwoord even in je hoofd. 

Welk getal heb jij gekozen en wat is jouw uitkomst? 

Resultaat: iedereen heeft 4.

Wat is jou in het nieuws de afgelopen week het meeste opgevallen? Probeer een economisch bericht te vinden!

Nieuwe trainingen: 

Vertrouwen In Eigen Kunnen (VIEK) training voor studenten

Datums: 9, 16 en 23 april

Ontwikkel je vertrouwen in eigen kunnen met de interactieve VIEK-training van slechts drie sessies. De training is in kleine groepjes en wordt gegeven door het begeleidingsteam. Tijdens deze bijeenkomsten ligt de focus op het bevorderen van een positief zelfbeeld. Je ontdekt je kwaliteiten, leert positief denken, en ontwikkelt de vaardigheden en moed voor verschillende situaties.

Boost je zelfvertrouwen en meld je aan via de onderstaande link:

https://forms.office.com/r/GN4z4ARS8W

Faalangst training

Faalangst training

Datums: 9 en 16 april

Heb je het gevoel gehad dat angst je prestaties belemmert? Ben je op zoek naar manieren om beter met stress en druk om te gaan tijdens je studie? Dan nodigen we je graag uit voor onze faalangsttraining. Deze training geeft inhoud over wat angst en faalangst is en geeft handvatten hoe je beter met je stress om kunt gaan.

Meld je aan via onderstaande link: https://forms.office.com/r/tt4gM4f0tn 

LOB - verklaring

Aanwezigheid Zuidblinkers telt mee voor de verklaring inspanningsverplichting Burgerschap!

Regels in de klas - Samen opnieuw afspreken!

- respect 

"luisteren naar elkaar, niet uitlachen, rekening houden met elkaar, niet te luidruchtig, blijf van elkaars spullen af"

- actief meedoen  

"mijn taak is het jullie wat te leren"  

- ? 

Zo ja, dan hebben we een prettige les die leuk is voor iedereen! 

Zo nee, wat dan?

- Leerdoel van de les

- Klassikaal theorie behandelen

- Generation 24/7 opdrachten maken

- Evaluatie en afsluiting

Leerdoelen deze week

- je ontdekt wat economische groei bevordert en wat economische groei belemmert.  

- je weet wat privatisering is en wat de gevolgen ervan zijn.

- je krijgt inzicht in de financiën van de overheid.  

Als je dit thema doorlopen hebt, heb je inzicht in de economische situatie in de wereld en in Nederland. Je kunt je hier een mening over vormen door informatie te verzamelen en door onderzoek te doen.

Kan je een voorbeeld geven hoe economie groeit?

Waar denk je aan bij het woord belasting? Welke soorten ken je, waar is het voor, waar wordt het aan uitgegeven?

Stel je hebt een goede baan en je verdient prima (EUR 5.000 bruto). Je kan promotie maken, dan ga je veel meer verdienen (EUR 10.000 bruto), maar je moet wel 60 uur in de week gaan werken. Zou jij dat doen?

😒🙁😐🙂😃

Stel je hebt een goede baan en je verdient prima (EUR 5.000 bruto). Je kan promotie maken, dan ga je veel meer verdienen (EUR 10.000 bruto), maar dan moet je werk gaan doen wat je minder leuk vindt. Zou jij dat doen?

😒🙁😐🙂😃

Economische begrippen

Economische groei = de economie wordt groter, er gaat meer geld in om, het gaat goed met de economie = mensen hebben meer te besteden.

Recessie = de economie wordt kleiner, er gaat minder geld in om, het gaat slecht met de economie, mensen hebben minder te besteden. Mensen worden ontslagen, die kunnen minder besteden en dat leidt dan weer tot nog meer ontslagen.

Hieronder staan 8 vragen. Bespreek deze vragen met jouw buurman/ buurvrouw:

1. Waarom vind jij veiligheid belangrijk voor economische groei?
   
2. Wat vind jij van het optreden door de overheid om monopolieposities en kartelvorming tegen te gaan?
   
3. Kun je uitleggen waarom Nederland een mengeconomie wordt genoemd?
   
4. Waarom vind jij het belangrijk dat wij een Kamer van Koophandel hebben?
   
5. Zou jij liever in de publieke of in de private sector willen werken? Waarom?
   
6. Ben jij voor veel overheidscontrole of weinig? Of juist een mengvorm? Kun je uitleggen waarom?
   
7. Waarom vind jij het belangrijk om wel of geen belasting te betalen?
   
8. Hoe denk jij over het presenteren van de miljoenennota elk jaar?
   

Economie en de rol van de overheid 

Economie: gaat over keuzes maken, hoe besteed je je geld, hoe besteed je je tijd.. 

-vlees of milieu

-nieuwe spullen of gerecyclede

-meer werken of meer vrije tijd

Dit geldt ook voor de overheid. Het ministerie van Economische zaken en klimaat heeft een belangrijke taak als het gaat om het maken van de economische keuzes die de overheid maakt. 

Conjunctuur -groei en recessie afgewisseld

Crises

1922 - Beurskrach/ Grote Depressie 

1973 - Oliecrisis 

1979 - Tweede Oliecirsis

2001 - Internet zeepbel / Dot com bubble

2008 - Kredietcrisis

2022 - Corona en Oekraïne crisis

Indicatoren voor het ontstaan van een recessie / crisis

- meer vraag dan aanbod (prijzen stijgen = inflatie --> lonen omhoog, prijzen stijgen, etc.) ("olie crisis") 

- kostprijs van producten stijgt (mensen kunnen minder besteden --> economie krimpt)("Oekraine crisis")

- verlies van vertrouwen in voortuitgang/ recessie (sparen = minder geld in de economie, die krimpt)

Kun jij voorbeelden noemen van hoe de overheid zich bemoeit met onze economie?

uitkeringen

investeringen (geld uitgeven zodat anderen geld verdienen, werkgelegenheid)

minimumloon

belasting heffen

goed vestigingsklimaat

zekerheid/ niet teveel gekke dingen

rente op spaargeld of leningen/ hypotheken

minder regels (kosten bedrijven omlaag)

Overheidshandelen in tijden van crisis

Als er minder geld wordt uitgegeven, gaat de economie verder achteruit. Gaan banen verloren, etc. 

Dus in tijden van crisis is investeren door de overheid verstandig. 

Bijvoorbeeld in infrastructuur, toerisme (meer werk, meer uitgaven). 

ECB/ DNB - maken lenen goedkoper (rente laag) --> meer investeringen. 

De overheid heeft dus een belangrijke rol in het bijsturen van de economie. 

Overheidsinvloed op de economie

Bevorderen van investeringen: 

- zelf meer geld uitgeven door bijvoorbeeld de lonen van ambtenaren (en politie) te verhogen of te investeren in wegen, etc. 

- stabiliteit van de economie (en daardoor vertrouwen in de economie)

- bescherming van eigendom (onroerend goed/ intellectueel eigendom) (zodat mensen willen investeren)

- goed vestigingsklimaat (meer werk). 

- zorgen voor vrije mededinging/ concurrentie (kartelafspraken bestraffen/ monopolies voorkomen)

Inkomsten en uitgaven van het Rijk 2023

Obligaties

In 2024 een tekort van bijna 30 miljard (volgens de begroting)

Hiervoor sluit de overheid leningen. Die noemen we obligaties. 

Hoe stabieler een land en hoe beter de economie, hoe goedkoper een land geld kan lenen (lagere rente). 

Alle leningen bij elkaar opgeteld noemen we: de staatschuld

Hoe hoog is de Nederlandse Staatsschuld in 2023?

1. 50 miljard
2. 5000 miljard
3. 500 mijlard
4. 1000 miljard

Privatisering

Bedrijven die van de overheid waren worden overgedragen aan burgers. 

Gedachte is: ondernemers zijn gericht op winst maken en efficiënter werken. 

Winst versus kwaliteit/ beschikbaarheid

Voorbeeld: PTT, Zwembaden, Bibliotheek, Ziekenhuizen, etc.

Nederland heeft deels een vrije markt en er zijn markten waar de overheid ingrijpt. Ter bescherming van kwaliteit en beschikbaarheid. 

Publieke sector - ambtenaren - noodzakelijke producten

Private sector - ondernemers/ werknemers - marktwerking

 

Nationalisatie: bedrijf wordt door de overheid overgenomen (ABN AMRO/ Fortis) 

Schema Zelf werken!

Wat moet je doen?	Opdrachten Generation 24/7: Economische Dimensie --> De rol van de overheid (zie planner of canvas - module)
Hoe moet je het doen?	Lees de teksten, bekijk de video's, zoek op wat je niet weet en vorm je zelf een mening!
Hoeveel tijd heb je ervoor?	tot 5 minuten voor het einde van de les
Hulp vragen aan?	Docent, google, AI, buurman/ vrouw (maar geef je eigen antwoord!)
Wat als je eerder klaar bent?	Extra: Kies een van de 4 keuzeopdrachten (Lesmateriaal: De rol van de overheid --> Portfolio opdrachten)

Zelf werken: 

Leerdoelen behaald? 

- je ontdekt wat economische groei bevordert 

en wat economische groei belemmert.

- je weet wat privatisering is en wat de gevolgen ervan zijn.

- je krijgt inzicht in de financiën van de overheid. 

En? 

Wat vonden jullie deze les het meest interessant om te leren?

Tot de volgende keer! 

Dan hebben we het over: 

Week van het geld! 

Als je de opdrachten nog niet af heb! Maak ze thuis en lever ze voor de volgende les in!