2.3 Het Imperium Romanum

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Grieken en Romeinen

2.3 Het Imperium Romanum

Wat gaan we doen?

1. Leerdoelen terugkoppeling

2. Activeren voorkennis

3. Theorie

4. Beeldmateriaal

5. Aan de slag

Leerdoelen terugkoppeling

1. Je weet wanneer men spreekt van burgerschap.

2. Je kent de vier bestuursvormen die in Griekenland voorkwamen.

3. Je weet het verschil tussen mythisch- en wetenschappelijk denken. 

4. Je kunt uitleggen waar en waardoor de Griekse cultuur zich ook buiten Griekenland verspreidde. 

Kenmerkend aspect:

4. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. 

Theorie

Over de vroegste geschiedenis van Rome bestaan veel verhalen waarvan onzeker is of deze historisch juist zijn. Wel is zeker dat in 509 v. Chr. de laatste koning werd verjaagd en Rome werd een Republiek. 

Opschrijven:

Rome was van 509 v. Chr. tot 27 v. Chr. een republiek: een land zonder koning waarin de macht verdeeld was onder de (rijke) burgers. 

Theorie

Je kunt uitleggen hoe de Romeinen hun imperium uitbreidden en onder controle hielden.

Dat Rome in de eeuwen daarna een groot rijk veroverde, was het resultaat van honger naar macht en status. Ook zaten er meer voordelen aan gebiedsuitbreiding, zoals meer belastinginkomsten, landbouwgrond en slaven. Romeinen waren mild voor verslagen volken maar opstandige steden werden met de grond gelijk gemaakt (Carthago). Dit zorgde ervoor dat de Romeinen hun imperium konden uitbreidden en onder controle hielden.

Imperium: Een groot rijk waarin meerdere volken door één volk worden bestuurd. 

Theorie

Opschrijven:

In de Romeinse republiek was de macht verdeeld. Er was - net als bij de Grieken - een volksvergadering. Maar het machtigst was de senaat, een politiek overlegorgaan waarin alleen rijke families vertegenwoordigd. waren: de patriciërs. (de plebejers - rest van het Romeinse volk)

Theorie

Toch kwam na bijna vijf eeuwen republiek de macht weer in handen van één man. Dat had alles te maken met de groei van het imperium.

Veel oorlogen werden buiten Italie uitgevochten en soldaten - vaak ook afkomstig uit veroverde gebieden - hadden steeds minder met Rome of de senaat, maar vochten voor hun eigen generaals.

Opschrijven:

Julius Caesar was een enorm populaire generaal die vermoord werd door de senaat omdat ze bang waren dat hij de republiek afschafte en alleenheerser werd. 

Theorie

Er volgde een reeks burgeroorlogen, waaruit de geadopteerde zoon van Caesar als overwinnaar naar voren kwam: Augustus 'verhevene'.

Opschrijven:

In 27 v. Chr. begint onder Augustus de keizertijd, die tot 476 zou duren. De eerste twee eeuwen daarvan kenmerkten zich door rust en vrede, de pax romana (De Romeinse Vrede). 

Theorie

Onder keizer Trajanus bereikte het imperium zijn grootste omvang. 

Onderzoeksvraag: Hoe werd dat enorme gebied veranderd door de Romeinse aanwezigheid?

Opdracht (10 minuten):

- lees handboek 2.3 goed door;

- noem een voorbeeld (van verandering) op bestuurlijk gebied;

- noem een voorbeeld op economisch gebied;

- noem een voorbeeld op sociaal-cultureel gebied. 

Je maakt de opdracht alleen. 

Klaar? Overleg met buurman of buurvrouw. 

Daarna samen bespreken. 

Theorie

Onder keizer Trajanus bereikte het imperium zijn grootste omvang. Het enorme gebied dat onder Romeinse heerschappij stond, werd ingrijpend door die Romeinse aanwezigheid.

Opschrijven: 

• Het werd op bestuurlijk gebied beïnvloed omdat overal de Romeinse wetten golden.
• Op economisch gebied omdat door het hele rijk kon worden gehandeld.
• Op sociaal en cultureel gebied omdat inwoners deel konden uitmaken van de Romeinse maatschappij. 

Het enorme gebied dat eeuwenlang onder Romeinse heerschappij stond, werd ingrijpend door die Romeinse aanwezigheid beïnvloed. Uiteindelijk werd het Romeinse Rijk wel in een West- en in een Oost-Romeins Rijk gesplitst. 

Theorie

West-Romeinse Rijk:

- Landbouwsamenleving

- Latijn

- Romeinen stichtten zelf steden

Oost-Romeinse Rijk:

- Landbouwstedelijke samenleving

- Grieks

- Romeinen nemen bestaande cultuur over

Beeldmateriaal

Huiswerk

Maak de leerdoelen voor jezelf en neem deze mee naar de volgende les.