Bouwsteen 7 Evalueren deel 1

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Nederlands 3F les 3.6

Evalueren: betrouwbaarheid van teksten en samenhang

Doel:

Je weet waar je op moet letten om te beoordelen of een tekst betrouwbaar is.

Bekijk de uitspraken over betrouwbaarheid van een tekst.
1. Als de schrijver de bron vermeldt, is de tekst betrouwbaar.
2. Als de tekst oud is, is de tekst onbetrouwbaar.

Welke uitspraak over betrouwbaarheid van een tekst is juist?

1. Alleen uitspraak 1 is juist.
2. Alleen uitspraak 2 is juist.
3. Beide uitspraken zijn juist.
4. Beide uitspraken zijn onjuist.

Wanneer is een tekst betrouwbaar?

Wanneer is er samenhang tussen de titel en de tekst?

1. Als de titel de lezer nieuwsgierig maakt.
2. Als de titel terugkomt in de inleiding.
3. Als duidelijk wordt waarom de tekst een bepaalde titel heeft.
4. Als de titel kort en krachtig is geformuleerd.

Samenhang tussen middel en doel

Bijvoorbeeld: tekstdoel is informeren

• feiten geven
• bronnen noemen
• cijfers uit onderzoek vermelden

Samenhang tussen middel en doel

Bijvoorbeeld: tekstdoel is overtuigen en activeren:

• argumenten gebruiken
• lezers direct aanspreken
• positieve ervaringen van anderen vertellen
• beloftes doen
• uitroeptekens gebruiken

De titels komen van verschillende websites.
Allemaal verwijzen naar hetzelfde onderwerp.

Wat is het onderwerp?

1. onthaasten door middel van retraite
2. de nieuwe hype: retraite
3. retraite
4. tot jezelf komen

Waaraan kun je zien dat de schrijvers van de titels verschillende houdingen hebben tegenover het nemen van een retraite?

1. Aan de lengte van de koppen.
2. Aan het lettertype van de koppen.
3. Aan de manier waarop ze over mensen praten.
4. Aan de woorden die ze gebruiken.

Hoe staat de schrijver van elke kop tegenover mensen die in retraite gaan?

Retraite, de nieuwste hype waarmee je tot jezelf zou komen

Een retraite laat je onthaasten, ontdekken en genieten

Steeds meer mensen kiezen voor een retraite

Positief

Neutraal

Negatief

Wat zal de schrijver, gezien de koppen, willen bereiken met de tekst? Verbind de kop met het juiste doel.

De lezer informeren over een retraite

De lezer ervan overtuigen dat een retraite een modegril is

De lezer ervan overtuigen dat een retraite je goed doet

Opdracht

Lees de tekst.

Maak de 'examenvragen'.

En verder: wat kun je zeggen over: 

• de betrouwbaarheid van de tekst?
• de samenhang tussen titel en inhoud?
• De samenhang tussen inleiding, kern en slot?
• De samenhang tussen mening en argumenten?

De auteur

Niek Hoogervorst is gedragswetenschapper bij DCMR Milieudienst Rijnmond. Hij werkte hiervoor als universitair docent bij de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit) en deed daar onderzoek naar de psychologie van (on)ethisch gedrag. Sinds september 2021 is hij een jaar lang de vaste columnist voor ToeZine.

Meer over dit onderwerp vind je...

in Taalblokken , Bouwstenen 3F, hoofdstuk 7