Startles filosofie

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat is filosofie?

Wat versta jij onder filosofie?

Welke vragen stelt de filosofie?

philosophía (φιλοσοφία)

φιλεῖν = houden van

wijsheid (σοφία = wijsheid)

Wetenschap

In de oudheid ging filosofie over (letterlijk) alles. Het was eigenlijk een synoniem voor wetenschap.

Immanuel Kant

(1724-1804)

Definieert de vier grote vragen van de filosofie.

Vier vragen

• Wat kan ik weten?
• Wat moet ik doen?
• Wat mag ik hopen?
• Wat is de mens? 

Kennistheorie

Ook wel: kennisleer/ wetenschapsfilosofie/ epistemologie)

Wat kan ik weten?

Ethiek

De leer van goed en kwaad

Wat moet ik doen?

Daarna raakt Kant in de war...

De derde kritiek (Kritik der Urteilskraft) gaat eigenlijk over meer over esthetica...

Wat mag ik hopen?

Metafysica/ ontologie

Wat is de mens?

Wijsgerige antropologie

• Kennistheorie - Wat kan ik weten?
• Ethiek - Wat moet ik doen?
• Metafysica - Wat mag ik hopen?
• Wijsgerige antropologie - Wat is de mens? 
  

Disclaimers

(Enkele dingen die goed zijn om vooraf te weten...)

Ik ben geen expert!

(Ik weet best wel wat van filosofie, heb het een tijd gestudeerd, maar ik ben geen specialist. Ik moet zelf soms ook dingen opzoeken of navragen.)

Wat gaan we niet doen?

(en wat wél?)

We gaan niet de hele les zelf filosoferen en debatteren

(Maar we gaan wel zelf nadenken over enkele 

filosofische vraagstukken.)

We gaan niet alle belangrijke filosofen behandelen

(Maar wel een paar van de belangrijkste...)

We gaan geen complete filosofische werken lezen

(Maar we lezen wel fragmenten. En we lezen geen uitlegboekjes, maar teksten van de filosofen zelf!)

We gaan niet chronologisch 

te werk

(Maar ik probeer wel een historisch raamwerk te geven.)

Het wordt geen herziening van de geschiedenis van de filosofie

(Hoewel dat wel terecht zou zijn en nodig is.)

We richten ons op de 

Westerse filosofie

(Niet omdat andere filosofische tradities, bijvoorbeeld de Chinese wijsbegeerte, niet interessant zouden zijn...)

Kortom: we doen veel niet en er valt heel wat aan te merken op mijn keuzes.

(Maar gelukkig doen we ook een heleboel wél...)

Wat doen we in elk geval wél?

• Teksten lezen en met elkaar bespreken
• Vragen stellen en met elkaar daarover in discussie gaan
• Filmfragmenten bekijken die filosofische theorieën uitleggen

Wat doen we in elk geval wél?

• Enkele van de belangrijkste filosofische stromingen en de vertegenwoordigers ervan verkennen
• Verbanden leggen tussen die stromingen en denkers

Hoe zien de lessen eruit?

• Klassikaal bespreken van een filosofische tekst aan de hand van een presentatie door twee of drie leerlingen
• Uitleg over de filosofische stroming/ de filosoof of de tekst van die dag + plaatsen in bredere context

Hoe zien de lessen eruit?

• Elke les kijken we een filmfragment dat we nabespreken
  
• Elke les bespreken we kort een filosofische vraag of stelling
• We blikken vooruit naar de week daarna en je krijgt alvast een korte introductie op het volgende onderwerp